Πως εμφανίζεται η κατάθλιψη;

Η κατάθλιψη πρόκειται για μια ασθένεια που αφορά το σώμα, τη διάθεση, και τη σκέψη. Παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή και προκαλεί πόνο τόσο στο άτομο με τη διαταραχή όσο και σε όσους ενδιαφέρονται για αυτόν. Δεν είναι το ίδιο με μια περαστική μελαγχολική διάθεση ούτε είναι σημάδι προσωπικής αδυναμίας.

Δες ακόμα: Ηρεμιστικά χάπια: ένας ιατρογενής μπελάς

Οι άνθρωποι με κατάθλιψη δεν μπορούν «απλώς να συνέλθουν». Χωρίς θεραπεία, τα συμπτώματα μπορούν να διαρκέσουν για εβδομάδες, μήνες, ή χρόνια. Η κατάθλιψη είναι μια κοινή, αλλά σοβαρή ασθένεια, και οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται θεραπεία για να πάνε καλύτερα.

Η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, μπορεί πράγματι να βοηθήσει τους περισσότερους ανθρώπους που πάσχουν από κατάθλιψη. Οι καταθλιπτικές διαταραχές έχουν διάφορες μορφές.

Η μείζων κατάθλιψη εκδηλώνεται με ένα συνδυασμό συμπτωμάτων που παρεμβαίνουν με την ικανότητα των ασθενών να εργαστούν, να διαβάσουν, να κοιμηθούν, να φάνε, και να απολαύσουν ευχάριστες δραστηριότητες. Ένα καταθλιπτικό επεισόδιο μπορεί να συμβεί μόνο μία φορά (με διάρκεια 6-8 μήνες), αλλά πιο συχνά συμβαίνει πολλές φορές στη διάρκεια της ζωής του ατόμου.

Η δυσθυμική διαταραχή, ή δυσθυμία, αφορά λιγότερο σοβαρά αλλά μακροπρόθεσμα συμπτώματα (δύο χρόνια ή και περισσότερο), που δεν «παραλύουν» τον ασθενή, αλλά τον εμποδίζουν να λειτουργεί κανονικά ή να αισθάνεται καλά. Πολλά άτομα με δυσθυμία αντιμετωπίζουν επίσης μείζονα καταθλιπτικά επεισόδια σε κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Η διπολική διαταραχή ή μανιοκατάθλιψη, χαρακτηρίζεται από κυκλικές αλλαγές του συναισθήματος: περίοδους έντονης υπερθυμίας (μανία) που εναλλάσσονται με περιόδους καταθλιπτικών επεισοδίων.

Το άτομο στο μανιακό επεισόδιο παρουσιάζει υπερδραστηριότητα, λογόρροια, δείχνει χαρούμενο, με αποθέματα ενέργειας, έχει όμως μειωμέη κρίση, ενώ η διαταραγμένη κοινωνική συμπεριφορά του μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα.

Ορισμένες μορφές καταθλιπτικής διαταραχής εμφανίζουν ελαφρώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από εκείνα που περιγράφονται παραπάνω, ή μπορούν να αναπτυχθούν κάτω από διαφορετικές συνθήκες.

Για παράδειγμα, η ψυχωσική κατάθλιψη, αφορά μια έντονα καταθλιπτική διάθεση που συνοδεύεται από κάποια μορφή της ψύχωσης («απόδραση» από την πραγματικότητα, με ψευδαισθήσεις και παραισθήσεις).

Η επιλόχεια κατάθλιψη, διαγιγνώσκεται όταν μια νέα μητέρα αναπτύσσει ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο μέσα σε ένα μήνα μετά την γέννα. Εκτιμάται ότι το 10 έως 15% των γυναικών βιώνουν επιλόχεια κατάθλιψη μετά τον τοκετό.

Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD), αφορά την εμφάνιση της καταθλιπτικής διάθεσης κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν υπάρχει λιγότερο φυσικό φως του ήλιου. Η καταθλιπτική διάθεση σταματά να υφίσταται κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού.

Συμπτώματα που εκδηλώνει η κατάθλιψη

Δεν έχουν όλοι τα ίδια συμπτώματα όταν πάσχουν από κατάθλιψη. Επίσης, η σοβαρότητα των συμπτωμάτων ποικίλλει ανάλογα με τα άτομα και διαφέρει την πάροδο του χρόνου.

  • Επίμονη θλίψη, άγχος ή αίσθηση κενού
  • Συναισθήματα απόγνωσης ή απαισιοδοξίας
  • Αισθήματα ενοχής, αναξιότητας ή ανικανότητας
  • Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης σε χόμπι και δραστηριότητες που κάποτε απολάμβανε, συμπεριλαμβανομένης και της ερωτικής δραστηριότητας
  • Μειωμένη ενέργεια, κόπωση
  • Δυσκολία στη συγκέντρωση, μνήμη ή τη λήψη αποφάσεων
  • Αϋπνία, αφύπνιση νωρίς το πρωί ή ύπνος πάνω από το κανονικό
  • Απώλεια όρεξης ή/και απώλεια βάρους, ή υπερφαγία και αύξηση βάρους
  • Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας, απόπειρες αυτοκτονίας
  • Ανησυχία, ευερεθιστότητα
  • Επίμονα σωματικά συμπτώματα που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία, όπως οι πονοκέφαλοι, πεπτικές διαταραχές και χρόνιο πόνο.

Ποια είναι η αιτία της κατάθλιψης

Δεν υπάρχει ενιαία γνωστή αιτία της κατάθλιψης. Πιθανότερα, πρόκειται για ένα συνδυασμό γενετικών, βιοχημικών, περιβαλλοντικών, και ψυχολογικών παραγόντων.

Η έρευνα δείχνει ότι οι καταθλιπτικές διαταραχές είναι ασθένειες του εγκεφάλου. Τεχνολογίες απεικόνισης του εγκεφάλου, όπως η μαγνητική τομογραφία (MRI), έχουν δείξει ότι οι εγκέφαλοι των ανθρώπων που έχουν κατάθλιψη φαίνονται διαφορετικοί από ό, τι εκείνες των ανθρώπων που δεν είχαν κατάθλιψη.

Τα τμήματα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη ρύθμιση της διάθεσης, της σκέψης, τον ύπνο, την όρεξη και τη συμπεριφορά φαίνεται να μην λειτουργούν κανονικά.

Επιπλέον, σημαντικοί νευροδιαβιβαστές (χημικές ουσίες που χρησιμοποιούν τα κύτταρα του εγκεφάλου για να επικοινωνούν) φαίνεται να είναι εκτός ισορροπίας. Αλλά αυτές οι εικόνες δεν αποκαλύπτουν γιατί συνέβη η κατάθλιψη.

Η γενετική έρευνα δείχνει ότι ο κίνδυνος για την κατάθλιψη προκύπτει και από την επίδραση των γονιδίων (οικογενειακό ιστορικό) όταν όμως δρουν από κοινού με περιβαλλοντικούς ή άλλους παράγοντες.

Το τραύμα, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μια δύσκολη σχέση, ή οποιαδήποτε αγχωτική κατάσταση μπορεί να προκαλέσει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο. Μεταγενέστερα καταθλιπτικά επεισόδια μπορεί να συμβούν με ή χωρίς προφανή λόγο.

Θεραπεία για την κατάθλιψη

Η κατάθλιψη, ακόμη και στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, είναι μια θεραπεύσιμη διαταραχή. Όπως και με πολλές ασθένειες, όσο νωρίτερα αρχίσει η θεραπεία, τόσο πιο αποτελεσματική μπορεί να είναι και τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να προληφθεί η επανεμφανισή της.

Η θεραπεία για την κατάθλιψη ξεκινά με μια εξέταση από έναν ιατρό. Ορισμένα φάρμακα, καθώς και ορισμένες ασθένειες όπως ιογενείς λοιμώξεις ή μια διαταραχή του θυρεοειδούς, μπορεί να προκαλέσουν τα ίδια συμπτώματα με τη κατάθλιψη.

Ο γιατρός θα πρέπει να αποκλείσει αυτές τις πιθανότητες μέσω της εξέτασης και μικροβιολογικών εξετάσεων.

Εάν μια σωματική αιτία για την κατάθλιψη αποκλειστεί, μια ψυχολογική αξιολόγηση θα πρέπει να γίνει με παραπομπή σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Αυτός ή αυτή θα πρέπει να συζητήσει οποιοδήποτε οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης, και να πάρει ένα πλήρες ιστορικό των συμπτωμάτων. Μόλις διαγνωστεί,η κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί. Οι πιο κοινές θεραπείες είναι φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία.

Ένας αποτελεσματικός τύπος ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιείται είναι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. Με τη διδασκαλία νέων τρόπων σκέψης και συμπεριφοράς, βοηθά τους ανθρώπους να αλλάξουν αρνητικές μορφές σκέψης και συμπεριφοράς που μπορεί να συμβάλει στην κατάθλιψη τους.

Για την ήπια έως μέτρια κατάθλιψη, η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή θεραπείας.

Ωστόσο, για τη μείζονα κατάθλιψη, η ψυχοθεραπεία μπορεί να μην είναι αρκετή. Μελέτες έχουν δείξει ότι σε κάποιες περιπτώσεις ένας συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας μπορεί να είναι η πιο αποτελεσματική προσέγγιση για τη θεραπεία της μείζονος κατάθλιψης και τη μείωση της πιθανότητας επανεμφάνισης.

Σε βοήθησε αυτό το άρθρο;

Αυτή η σελίδα δεν παρέχει ιατρικές συμβουλές. Δες περισσότερα.