Όλα όσα πρέπει να αφήσεις πίσω σου το 2023

Γράφει η Χριστίνα Παππά, Ψυχολόγος συνεργάτης του doctoranytime.gr

Το ξεκίνημα κάθε νέας χρονιάς είναι μια ευκαιρία για να θέσουμε κάποιους στόχους για την προσωπική μας αυτοβελτίωση. Nα αφήσουμε πίσω συμπεριφορές ή συνήθειες που δυσκολεύουν την καθημερινότητα μας και μπορεί να επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας. Η αναβλητικότητα, η αυτό-αμφισβήτηση, η ανάγκη να ευχαριστούμε πάντα τους άλλους αλλά και οι καταστροφικές σκέψεις είναι μερικές από τις συμπεριφορές που θα ήταν καλό να αποβάλλουμε μέσα στη νέα χρονιά, προκειμένου να προστατεύσουμε την ψυχική μας υγεία.

Συμπεριφορές που πρέπει ν΄ αποβάλλεις για την αυτοβελτίωσή σου

Οι παρακάτω συμπεριφορές, ανάλογα με το πόσο έντονα βιώνονται, έχουν από ήπιες έως σοβαρές επιπτώσεις στην καθημερινότητα ενός ατόμου. Ήπιες χαρακτηρίζονται οι συμπεριφορές που μπορεί ένα άτομο να διαχειριστεί μόνο του, εφόσον συνειδητοποιήσει τι είναι αυτό που το δυσκολεύει.

Αναβλητικότητα

Η αναβλητικότητα είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο, ενώ έχει αρκετές εκκρεμότητες και θέματα να διευθετήσει, τείνει να τα αναβάλει επ’ αόριστον.  Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους. Μπορεί για παράδειγμα να νιώθει ανία για να ασχοληθεί με κάποια διαδικαστικά ή πρακτικά θέματα. Ίσως αναβάλει καταστάσεις επειδή του προκαλούν άγχος, νιώθει ανικανότητα ή και αδυναμία να ανταπεξέλθει σε αυτές. Όταν κάποιος καλείται να πάρει μια απόφαση ή να προχωρήσει σε κάποια επιλογή που τον δυσκολεύει, αναβάλλοντάς τη αποφεύγει και την ευθύνη της πράξης του.

Για όλες αυτές τις περιπτώσεις μπορεί το άτομο να επιλέγει την αναβλητικότητα. Γεγονός που, όμως, επιφέρει κάποιες φορές μεγαλύτερο άγχος και εσωτερική αδυναμία καθώς τα προβλήματα συσσωρεύονται χωρίς να επιλύονται με αποτέλεσμα το άτομο να παραμένει στάσιμο.

Αυτό-αμφισβήτηση

 Η αυτό-αμφισβήτηση συμβαίνει όταν ένα άτομο αμφισβητεί συνεχώς τις αποφάσεις, τις πράξεις, την συμπεριφορά ή τις επιθυμίες του. Οι άνθρωποι που νιώθουν διαρκώς ενοχές, αξιολογούν αρνητικά τον εαυτό τους, θεωρούν ότι οι άλλοι έχουν πιο ορθή σκέψη και κρίση από τους ίδιους και έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, τείνοντας να αμφισβητούν συνέχεια τον εαυτό τους. Η αυτό-αμφισβήτηση κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν συνεχώς μπερδεμένοι, αναποφάσιστοι και ευάλωτοι. Αυτό τους οδηγεί στην υπερ-ανάλυση των καταστάσεων, με τον εαυτό τους να βγαίνει πάντα λάθος.

Υπερπροσφορά προς τους άλλους

Το να επιλέγει ένα άτομο να προσφέρει την βοήθεια του και να ευχαριστεί τους άλλους είναι μια θετική στάση ζωής, η οποία πιθανότατα του επιφέρει εσωτερική πληρότητα. Παρ’ όλα αυτά, πολλές φορές αυτή η προσφορά γίνεται άνευ όρων και ορίων και είναι πιθανό να πηγάζει από την ανάγκη του ατόμου να νιώσει αποδοχή και αγάπη από τους γύρω του.

Στις περιπτώσεις που η συνειδητή προσφορά μετατρέπεται σε υπερπροσφορά, προκαλώντας άγχος ή δυσφορία στο ίδιο το άτομο, το οποίο αδυνατεί να θέσει όρια και αισθάνεται θύμα εκμετάλλευσης, θα πρέπει να επανεξετάζονται οι λόγοι αυτής της υπέρμετρης ανάγκης να τους ευχαριστεί όλους.

Καταστροφικές σκέψεις

Πολλοί άνθρωποι έχουν την συνήθεια να κάνουν δυσοίωνα σενάρια για το μέλλον και να σκέφτονται με αρνητικό τρόπο. Είτε με το να εκτιμούν ότι δεν θα τα καταφέρουν, είτε με το να νομίζουν ότι όλα θα πάνε στραβά για οποιαδήποτε μελλοντική κατάσταση. Αυτός ο τρόπος σκέψης είναι πιθανό να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους ή η ανάγκη ελέγχου της κατάστασης. Να μην σκέφτονται δηλαδή θετικά, γιατί φοβούνται πως τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν διαφορετικά και να απογοητευτούν. Ο τρόπος που έχει μεγαλώσει κάποιο άτομο, ακόμη, μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, αν ο γονέας του έκανε πάντα αρνητικές σκέψεις και είχε την τάση να καταστροφολογεί τότε αυτή η συνήθεια μπορεί να περάσει στο ίδιο και να το ακολουθήσει στην ενήλικη ζωή του,

Σπάνια οι καταστροφικές σκέψεις επιβεβαιώνονται, ωστόσο, επιφέρουν έντονο άγχος, φοβίες, εμμονές και παραίτηση. Εξαιτίας των καταστροφικών σκέψεων μπορεί ένα άτομο να διατηρεί απαισιόδοξη και φοβική στάση για την ζωή, επηρεάζοντας αρνητικά την καθημερινότητα του και, κάνοντάς τη πολλές φορές δυσλειτουργική.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει να απευθύνεται σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, ώστε να το βοηθήσει να κατανοήσει από που πηγάζουν οι συγκεκριμένες συμπεριφορές και με ποιο τρόπο θα μπορέσει να τις διαχειριστεί στη συνέχεια.