Παιδοχειρουργική: Συνήθεις περιπτώσεις
Η παιδοχειρουργική είναι μια ευρεία ειδικότητα που θεραπεύει χειρουργικά προβλήματα σε μικρούς ασθενείς (ηλικίες από έμβρυα –εμβρυϊκή χειρουργική, εξειδίκευση της παιδοχειρουργικής – μέχρι 14 ετών και σε κάποιες χώρες 18 ετών).
Δες ακόμα: Βάζοντας όρια στα παιδιά
Περιλαμβάνει ένα φάσμα νόσων από συγγενείς παθήσεις, δηλαδή νόσοι με τις οποίες γεννιέται ο ασθενής και αντιμετωπίζονται αμέσως μετά την γέννηση (π.χ. ατρησίες εντέρου, οισοφάγου, ορθοπρωκτικές ανωμαλίες κλπ.), ουρολογικές παθήσεις (π.χ. φίμωση, υποσπαδίας, κρυψορχία, υδρονέφρωση κλπ.)παθήσεις πλαστικής χειρουργικής (λαγωχειλος, σπιλοι, αιμαγγειώματα κλπ) ,μέχρι και συνήθης παθήσεις της κοιλιάς (π.χ. σκωληκοειδίτις, περιτονίτις κλπ) και του τραχήλου (πχ κύστεις, συρίγγια, βιοψία λεμφαδένων).
Οι περισσότερες από αυτές τις παθήσεις είναι σπάνιες ή και δεν υπάρχουν καθόλου στην χειρουργική των ενηλίκων, ενώ η αντιμετώπιση και η προσέγγιση του μικρού ασθενούς διαφέρει ριζικά από του ενήλικα.
Το παιδί δεν είναι ένας «μικρός ενήλικας» Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η βουβωνοκήλη των παιδιών που αν και έχει τον ίδιο ορισμό και ανατομική εντόπιση με αυτή των ενηλίκων ωστόσο διαφέρει ριζικά τόσο στα αιτία όσο και στα εγχειρητικά ευρήματα η στις χειρουργικές τεχνικές αντιμετώπισης. Ο προεγχειριτικός έλεγχος, οι χειρουργικές τεχνικές αλλά και η μετεγχειριτική αγωγή, οι δόσεις των φάρμακων, η ρύθμιση των υγρών και τέλος ο έλεγχος του πόνου απέχουν δραστικά από αυτά των ενήλικων.
Από το σύνολο αυτών των χειρουργικών προβλημάτων που αναλαμβάνει ο παιδοχειρουργός εξαιρούνται τα οφθαλμολογικά, τα νευροχειρουργικά, οι παθήσεις στόματος και ρινός, καρδιοχειρουργικά και ορθοπεδικά προβλήματα.
Στην εποχή μας το παιδί πρέπει να αντιμετωπίζεται ψυχικά και σωματικά με ιδιαιτερότητα, γι αυτό και οι μικροί ασθενείς θεραπεύονται από εξειδικευμένους γιατρούς παίδων και νοσηλεύονται σε ιδιωτικά ή δημόσια νοσηλευτήρια παίδων με εξειδικευμένο νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό.
Χειρουργικά προβλήματα
Τα συνήθη χειρουργικά προβλήματα που συναντά ο παιδοχειρουργός στην καθ’ ημέρα πράξη διαγιγνόσκωνται με την κλινική εξέταση αν και κάποια από αυτά απαιτούν παρακλινικές εξετάσεις, η δε νοσηλεία μετά το χειρουργείο έχει περιοριστεί σε λίγες ώρες, ενώ φεύγουν για το σπίτι τους με απλές οδηγίες.
Τα πιο σοβαρά όμως τυγχάνουν ιδιαίτερης εργαστηριακής διερεύνησης και νοσηλείας. Αντίθετα ένας άλλος μεγάλος αριθμός νοσημάτων δεν χρειάζεται χειρουργική επέμβαση ή πιθανόν να χρειαστεί αργότερα, γιατί ένα μεγάλο ποσοστό αυτοιάται όπως για παράδειγμα η ομφαλοκήλη στα δυο πρώτα χρόνια ζωής ή τα νεογνικά αιμαγγειώματα ενώ αλλά προβλήματα χρειάζονται μακρά παρακολούθηση όπως η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση, πράγμα που πρέπει να συζητείται με τους γονείς για να αποφεύγονται άχρηστες επεμβάσεις και να προστατεύονται από τον υπερεπαγγελματισμό η την άγνοια κάποιων μη ειδικών.
Από την μεγάλη γκάμα των παιδοχειρουργικών παθήσεων ας αναφέρουμε μερικά καθημερινά:
- Βουβωνοκήλη: Διαγιγνώσκεται εύκολα και αντιμετωπίζεται άμεσα με προγραμματισμένο χειρουργείο γιατί υπάρχει ο κίνδυνος της περίσφιξης, μιας κατάστασης αρκετά επικίνδυνης που χρειάζεται επείγον χειρουργείο
- Υδροκήλη: Διαγιγνώσκεται εύκολα και αντιμετωπίζεται με προγραματισμένο χειρουργείο μετά το πρώτο έτος ζωής.
- Ομφαλοκήλη: Διαγιγνώσκετε εύκολα και αντιμετωπίζεται με προγματισμένο χειρουργείο μετά το δεύτερο έτος ζωής.
- Κήλη λευκής γραμμής: Διαγιγνώσκετε εύκολα και αντιμετωπίζεται άμεσα με προγραμματισμένο χειρουργείο
- Κρυψορχία: Διαγιγνώσκετε εύκολα και αντιμετωπίζεται με προγματισμένο χειρουργείο μετά το πρώτο έτος ζωής για να εκλείψει ο κίνδυνος υπογονιμότητας στον μέλλοντα πατέρα.
- Συστροφή όρχεως: Έχει έντονη κλινική εικόνα και είναι μια κατάσταση αρκετά επικίνδυνη γιατί μπορεί να νεκρωθεί ο όρχις και χρειάζεται επείγον χειρουργείο
- Συστροφή κύστεως Morgani : Έχει έντονη κλινική εικόνα και πιθανόν να χρειαστεί χειρουργείο
- Υποσπαδίας: Απαιτεί εμπειρία και εξειδίκευση για καλό αισθητικό και λειτουργικό αποτέλεσμα
- Φίμωση: Αντιμετωπίζεται με περιτομή ,συχνά δε γίνεται για θρησκευτικούς λόγους.
- Κιρσοκήλη: Διαγιγνώσκετε εύκολα και η αντιμετώπιση αποφασίζεται μετά από κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο
- Διάταση πυέλου νεφρού: Διαγιγνώσκετε εργαστηριακά και η αντιμετώπιση αποφασίζεται μετά από κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο
- Υποπλαστικός νεφρός: Διαγιγνώσκετε εργαστηριακά και η αντιμετώπιση αποφασίζεται μετά από κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο
- Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση: Το συνηθέστερο υπόστρωμα ουρολοίμωξης στα παιδια. Διαγιγνωσκεται εργαστηριακά και η αντιμετώπιση αποφασίζεται μετά από κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο ενώ συχνά χρειάζεται μακροχρόνια παρακολούθηση
- Βραχύς χαλινός γλώσσης: Διατέμνεται εύκολα τους πρώτους μήνες ζωής
- Κύστεις οφρύος, Υπεράριθμα ωτία: Αφαιρούνται για αισθητικούς λόγους εύκολα τους πρώτους μήνες ζωής
- Κύστεις και συρίγγια τράχηλου: Διαγιγνώσκονται εύκολα και αντιμετωπίζεται άμεσα με προγραμματισμένο χειρουργείο μετά από εργαστήριο έλεγχο.
- Εγκλεασμός εντέρου: Έντονη κλινική εικόνα εμφανίζεται συνήθως περί τον όγδοο μήνα της ζωής και χρειάζεται επείγον χειρουργείο μετά από εργαστηριακό έλεγχο, ενώ μπορεί να αναταχθεί με ειδική τεχνική σε κάποιες περιπτώσεις και να αποφευχθεί το χειρουργείο.
- Σκωληκοειδίτις: Έντονη κλινική εικόνα εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες, χρειάζεται επείγον χειρουργείο μετά από εργαστηριακό έλεγχο.
Στις περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις ακολουθούμε απλές οδηγίες για την εγχείρηση. Ο μικρός ασθενής ακολουθεί ελεύθερη δίαιτα μέχρι το προηγούμενο βράδυ όσον αφορά στερεή τροφή και γάλα, ενώ μπορεί να πιει υγρά μέχρι και 5 ώρες προ του προγραμματισμένου χειρουργείου. Για τα νεογνά και τα βρέφη αυτό ισχύει για αραιωμένο γάλα.
Το πρωινό του χειρουργείου γίνονται οι απαραίτητες εξετάσεις του προεγχειρητικού ελέγχου για ασφαλή αναισθησία και ο ασθενής οδηγείται στο χειρουργείο. Ο χρόνος της επέμβασης διαφέρει αλλά γενικά είναι σύντομος και ο ασθενής οδηγείται στην ανάνηψη μέχρι να συνέλθει από την αναισθησία, και στη συνεχεία στο δωμάτιο του, όπου παραμένει για λίγες ώρες μέχρι να φύγει για το σπίτι του με απλές οδηγίες από τον παιδοχειρουργό και τον αναισθησιολόγο.