Βάζοντας όρια στα παιδιά
Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε, αρχικώς, τι είναι τα όρια και γιατί τα θέλουμε στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών.
Τα όρια είναι οι κανόνες που ορίζονται από τις αξίες της οικογένειας. Ο σκοπός τους είναι να μας μαθαίνουν τι είναι σωστό και τι λάθος, δηλαδή δείχνουν το δρόμο, είναι κοινωνικοί κανόνες και τα παιδιά εισπράττουν αγάπη και φροντίδα μέσα από αυτά.
Επιπλέον, τα όρια προστατεύουν τα παιδιά και δίνουν ασφάλεια. Δεν είναι απαγορευτικά, δεν περιορίζουν, δεν περιλαμβάνουν την αίσθηση του κινδύνου και σίγουρα, δεν είναι άρνηση επιθυμιών.
Επομένως, τα παιδιά χρειάζονται τα όρια, καθώς νιώθουν πιο ασφαλή μέσα σε αυτά.
Πώς βοηθούν τα όρια τα παιδιά;
Μέσα από τη θέσπιση των ορίων τα παιδιά βγαίνουν κερδισμένα. Καλλιεργείται η αυτοπεποίθησή τους, η εμπιστοσύνη στους άλλους, η προσαρμοστικότητα στις καταστάσεις, προάγεται η αυτονομία, η ελευθερία, αισθήματα υπευθυνότητας και συνεργασίας. Στοιχεία πολύτιμα για τη μετέπειτα ζωή τους.
Τι γίνεται όμως με τα ‘’αυστηρά’’ όρια;
Τα αυστηρά όρια εμποδίζουν το παιδί από το αναπτύξει ενδιαφέροντα, ενισχύουν ένα χαμηλό αίσθημα αυτοεκτίμησης, ενισχύουν την αντίδραση-ανυπακοή και την παθητικότητα.
Η συμπεριφορά χωρίς όρια..
Εμποδίζει το παιδί να γίνει ανεξάρτητο, να κάνει φίλους, να εξελιχθεί ομαλά, να ενταχθεί στην κοινωνία, να πάρει και να δώσει αγάπη, να είναι υπάκουο και να αποκτήσει αυτοεκτίμηση.
Γιατί, όμως, δε βάζω όρια;
Ένας λόγος είναι η λανθασμένη αντίληψη ότι φοβάμαι μη χάσω το παιδί μου, μη με θεωρήσει αυστηρή/ό ή κακή/ό μητέρα/πατέρα. Επίσης, επειδή ίσως ανησυχώ για τον ενδεχόμενο περιορισμό της ελευθερίας και του πνεύματος του παιδιού. Ακόμα υπάρχουν και προσωπικοί λόγοι, αδυναμία ελέγχου, τρόπος που έχω μεγαλώσει κ.ά.
Τέλος, οι τύψεις που νιώθουν πολλοί γονείς καθώς λείπουν πολλές ώρες από το σπίτι λόγω της εργασίας τους και δεν θέλουν να ‘’περι-ορίσουν’’ τα παιδιά τους στο λίγο χρόνο που περνούν μαζί.
Για να βάλω όρια…
Για να βάλω όρια μία είναι η προϋπόθεση, η σταθερή και δυνατή σχέση με το παιδί μου. Μια σχέση με παρονομαστή την αγάπη, τη φροντίδα, την κατανόηση και την τρυφερότητα.
Τα όρια μπαίνουν με ήρεμο, ξεκάθαρο, σταθερό τρόπο και πάντα με συνέπεια. Ό,τι ισχύει τη μία ημέρα ισχύει και για τις υπόλοιπες, αλλιώς το παιδί παίρνει διφορούμενα μηνύματα και μπερδεύεται.
Τέλος, λαμβάνω πάντα υπόψη την ηλικία του παιδιού, καθώς και τα ιδιοσυγκρασιακά του στοιχεία.
Πώς βάζω όρια;
Η βάση είναι τα ναι, ας μη λέμε συνέχεια ‘’όχι’’ και ‘’μη’’. Πάντα εξηγούμε τι θέλουμε από το παιδί και γιατί δεν επιθυμούμε μια συμπεριφορά. Δηλαδή, υπάρχει διάλογος με το παιδί, συζητάμε, ακούμε τις ανάγκες του και ποτέ δε μειώνουμε αυτές τις ανάγκες και το συναίσθημά του.
Επιπλέον, επιβραβεύουμε συμπεριφορές που επιθυμούμε. Δίνουμε δυνατότητα ελέγχου ασήμαντων καταστάσεων, για παράδειγμα διάλεξε τι θα φορέσεις, αυτό το φόρεμα ή αυτήν τη φούστα..
Ακόμα, αποσπούμε την προσοχή όταν χρειάζεται και διδάσκουμε να ζητά κάτι χωρίς ξεσπάσματα. Πάντα βεβαιωνόμαστε ότι είναι χορτάτο και ξεκούραστο. Επίσης, προειδοποιούμε για το τέλος μιας δραστηριότητας (δεν κλείνουμε ξαφνικά την τηλεόραση, εξηγούμε ότι έχει ακόμα 10 λεπτά).
Τέλος, το σημαντικότερο όλων, δίνουμε εμείς το σωστό παράδειγμα. Για τα παιδιά οι γονείς λειτουργούν σαν καθρέφτες, ό,τι βλέπουν και παρατηρούν το κάνουν. Ας το εκμεταλλευτούμε λοιπόν!