Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – Υπερκινητικότητα/Παρορμητικότητα

Τι είναι η διαταραχή ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητας/παρορμητικότητας

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητα/ παρορμητικότητα είναι μια χρόνια αναπτυξιακή διαταραχή που επιδρά σε όλη τη ζωή του παιδιού και σε όλους τους τομείς της λειτουργικότητάς του. Είναι μια συχνή διαταραχή που προκαλεί μεγάλη ανησυχία στις οικογένειες των παιδιών γιατί η διαπίστωση της ύπαρξής της συνήθως συμπίπτει με την έναρξη της σχολικής ζωής. Σε γενικές γραμμές, χαρακτηρίζεται από αυξημένα μη συμβατά με το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού, επίπεδα απροσεξίας, υπερκινητικότητας/ παρορμητικότητας.

Δες ακόμα: Κρίση πανικού: τι μου συμβαίνει και πώς να την αντιμετωπίσω;

Που οφείλεται η διαταραχή ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα

Η διαταραχή ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα δεν έχει μόνο μία εξακριβωμένη αιτία αλλά μετά από πολλές ερευνητικές μελέτες, φαίνεται να υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που έχουν συνδεθεί με την εμφάνισή της.

• Γενετικοί παράγοντες. Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Ένα παιδί που εμφανίζει ΔΕΠΥ είναι πολύ πιθανό να έχει έναν γονέα με την ίδια διαταραχή.
• Νευρολογικοί παράγοντες. Ο εγκέφαλος των παιδιών με ΔΕΠΥ παρουσιάζει διαφορές σε σύγκριση με τα παιδιά χωρίς ΔΕΠΥ. Οι διαφορές εντοπίζονται στη δομή, στο μεταβολισμό και τη λειτουργία συγκεκριμένων περιοχών.
• Προγεννητικοί, περιγεννητικοί και μεταγεννητικοί παράγοντες. Η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα καθώς και η χρήση ναρκωτικών ουσιών αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης ΔΕΠΥ. Επίσης, τα παιδιά με  χαμηλό βάρος γέννησης ή με προωρότητα, βρίσκονται σε κίνδυνο για την εκδήλωση ΔΕΠ – Υ λόγω των επιπλοκών που προκαλούν αυτές οι καταστάσεις.

Οι οικογενειακοί ή/και σχολικοί παράγοντες δεν συνιστούν αιτιολογικούς παράγοντες. Ωστόσο, οι παράγοντες αυτοί μπορούν να επιτείνουν τα συμπτώματα της ΔΕΠ – Υ και να δημιουργήσουν περαιτέρω δυσκολίες και επιπλοκές.

Συμπτώματα της διαταραχής ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητας/παρορμητικότητας

Τα συμπτώματα που εμφανίζει η διαταραχή ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα εκδηλώνονται τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο και όπως ήδη αναφέρθηκε είναι εμφανή κατά την παιδική ηλικία. Διακρίνονται τρεις διαστάσεις:

• Απροσεξία: το παιδί δεν μπορεί να διατηρήσει την προσοχή του σε εργασίες ή δραστηριότητες, να θυμάται κανόνες και οδηγίες, δεν δίνει προσοχή σε λεπτομέρειες, παρουσιάζει έλλειψη οργάνωσης, χάνει αντικείμενα, φαίνεται να ονειροπολεί και δίνει την εντύπωση ότι δεν μας ακούει όταν του μιλάμε.
• Υπερκινητικότητα: το παιδί τρέχει, σκαρφαλώνει και πηδάει σε χώρους που οι συμπεριφορές αυτές θεωρούνται ακατάλληλες, μπορεί να προκαλεί θόρυβο και υλικές ζημιές, μπορεί να σηκωθεί από τη θέση του μέσα στην τάξη, πειράζει τα άλλα παιδιά, στριφογυρίζει στο κάθισμα του.
• Παρορμητικότητα: το παιδί δεν μπορεί να περιμένει τη σειρά του σε παιχνίδια και δραστηριότητες, δίνει απαντήσεις πριν ολοκληρωθούν οι ερωτήσεις, διακόπτει τους άλλους, ενεργεί βιαστικά, παραβιάζει κανόνες και απαιτεί να ικανοποιούνται άμεσα οι επιθυμίες του.

Διάγνωση για τη διαταραχή ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα

Η διάγνωση για τη διαταραχή ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα από ειδικό για τη διαταραχή της ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας/ παρορμητικότητας στηρίζεται σε πληροφορίες από τους γονείς, το σχολείο αλλά και από το ίδιο το παιδί. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν ερωτηματολόγια που απευθύνονται στους γονείς, δασκάλους και εφήβους. Ωστόσο, η διάγνωση δεν βασίζεται μόνο σ’ αυτά αλλά σε μια σύνθεση όλων των πληροφοριών που παίρνει ο ειδικός.

Δεν υπάρχει κάποια ιατρική εξέταση που να βοηθάει στην διάγνωση ωστόσο υπάρχουν διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές που ακολουθούν οι ειδικοί. Για να γίνει διάγνωση, πρέπει να πληρούνται 6 από τα πυρηνικά συμπτώματα της διαταραχής, να έχουν εμφανιστεί πριν το 7^ο έτος, να έχουν διάρκεια 6 τουλάχιστον μήνες, να μην αντιστοιχούν στο αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού και να επηρεάζουν σημαντικά την λειτουργικότητα του παιδιού σε δύο τουλάχιστον τομείς, οικογένεια και σχολείο. Η έγκαιρη διάγνωση της ΔΕΠΥ είναι άκρως σημαντική.

Πώς αντιμετωπίζεται η διαταραχή ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα

Για να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά η διαταραχή ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια τόσο από τους γονείς αλλά και από ομάδα διαφόρων ειδικοτήτων. Σύμφωνα με την ηλικία αλλά και με την εκτίμηση της κατάστασης από τους ειδικούς η θεραπεία χτίζεται με βάση τις ανάγκες του κάθε παιδιού. Η θεραπεία της ΔΕΠΥ περιλαμβάνει ένα προσαρμοσμένο και εξατομικευμένο πρόγραμμα που καλύπτει διαφορετικές πτυχές της συμπεριφοράς του παιδιού. Μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα έχει ο συνδυασμός παρεμβάσεων που αφορούν το παιδί, την οικογένεια και το σχολείο.

Παρεμβάσεις στο παιδί :

• φαρμακευτική αγωγή
• ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις βασισμένες στο γνωσιακό συμπεριφοριστικό μοντέλο

Παρεμβάσεις στην οικογένεια:

• ψυχοεκπαίδευση (ενημέρωση για τη φύση της διαταραχής)
• εφαρμογή γνωσιακών και συμπεριφορικών τεχνικών
• ομαδικά προγράμματα εκπαίδευσης για γονείς παιδιών με ΔΕΠ – Υ

Παρεμβάσεις στο σχολείο:

• συμπεριφοριστικές τεχνικές
• γνωσιακές τεχνικές
• παρεμβάσεις σε ακαδημαϊκό επίπεδο

Συνοδευτικά προβλήματα της διαταραχής ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητας/παρορμητικότητας

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητα/ παρορμητικότητα μπορεί να συνυπάρχει με άλλες διαταραχές. Το γεγονός αυτό μπορεί να κάνει ακόμα πιο δύσκολη την αντιμετώπισή της. Οι διαταραχές που συνυπάρχουν είναι οι εξής :

• Γλωσσικές διαταραχές
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Εναντιωτική προκλητική διαταραχή
• Διαταραχή διαγωγής
• Αγχώδεις διαταραχές
• Διαταραχές της διάθεσης (κατάθλιψη)

Πρόληψη κατά της διαταραχής ελλειματικής προσοχής – υπερκινητικότητας/παρορμητικότητας

Λόγω της φύσης της διαταραχής δεν μπορούμε να μιλήσουμε για πρόληψη. Ωστόσο, οι νεότερες έρευνες επικεντρώνονται στη διάγνωση της ΔΕΠΥ ακόμα και στην προσχολική ηλικία. Η έγκαιρη διάγνωση σ’ αυτή την ηλικία, θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη των συνοδών προβλημάτων / διαταραχών. Όσο πιο γρήγορα γίνεται η διάγνωση τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση.

Η κατάλληλη ειδικότητα

Ο κατάλληλος γιατρός για τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής είναι ο Ψυχολόγος και ο Εργοθεραπευτής

Κλείστε ραντεβού με Ψυχολόγο 

Κλείστε ραντεβού με Εργοθεραπευτή