Λευχαιμία

Τι είναι η λευχαιμία

Η λευχαιμία ή αλλιώς και καρκίνος του μυελού των οστών είναι αιματολογικό νόσημα που παρουσιάζει κακοήθεια.

Δες ακόμα: Καρκίνος ουροδόχου κύστης – Θηλώματα

Ο μυελός των οστών είναι υπεύθυνος για την παραγωγή κυττάρων στο αίμα και στην περίπτωση της λευχαιμίας ο μυελός παράγει ανώμαλα λευκά αιμοσφαίρια με αποτέλεσμα να δημιουργείται επιπλοκή στην λειτουργία των κυττάρων και του ανθρώπινου σώματος.

Που οφείλεται

Η αιτία στο που οφείλεται η λευχαιμία είναι μέχρι στιγμής άγνωστη.

Η κυτταρική βλάβη λόγω της οποίας εμφανίζει κάποιος λευχαιμία πιθανολογείται ότι οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες καθώς και σε κάποια γενετική προδιάθεση.

Οι παράγοντες που ενοχοποιούνται είναι:

• κάπνισμα
• έκθεση σε ακτινοβολία
• έκθεση σε χημικές και τοξικές ουσίες
• ιοί και σύνδρομα π.χ. σύνδρομο Down

Η κληρονομικότητα φαίνεται ότι δεν αποτελεί παράγοντα που μπορεί να συντελέσει στην εμφάνιση λευχαιμίας.

Πρέπει να διευκρινιστεί ότι όσοι άνθρωποι εκτείθονται σε έναν ή περισσότερους παράγοντες που προαναφέρθηκαν δεν είναι ενδεικτικό ότι θα αποκτήσουν λευχαιμία.

Είδη λευχαιμίας

Ανάλογα με το ρυθμό εξέλιξης η λευχαιμία διαχωρίζεται σε οξεία και χρόνια.

Χαρακτηριστικό της χρόνιας λευχαιμίας είναι ότι τα κύτταρα έχουν τη δυνατότητα να ωριμάζουν ενώ στην οξεία τα κύτταρα που βρίσκονται στο μυελό και στο αίμα γύρω από αυτό δεν έχουν μεγαλώσει.

Τα πιο συχνά είδη είναι:

• Οξεία  μυελογενής
• Οξεία λεμφογενής
• Χρόνια μυελογενής
• Χρόνια λεμφογενής

Συμπτώματα

Καθώς η λευχαιμία παρουσιάζεται στα κύτταρα του αίματος είναι λογικό τα συμπτώματα να ποικίλλουν και να εκδηλώνονται σε διαφορετικά σημεία του σώματος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα συμπτώματα στην οξεία λευχαιμία εκδηλώνονται ξαφνικά και μπορεί να είναι είτε ήπιας είτε πιο σοβαρής μορφής ενώ στην χρόνια λευχαιμία μπορεί να είναι ή ασυμπτωματική ή τα συμπτώματα να αργήσουν πολύ να εμφανιστούν.

Τα πιο συχνά συμπτώματα που καταγράφονται είναι:

• Πυρετός
• Νυχτερινή εφίδρωση
• Πονοκέφαλος και αίσθημα κόπωσης
• Αιμορραγίες
• Πόνος στις αρθρώσεις
• Αναιμία
• Απώλεια σωματικού βάρους
• Διόγκωση λεμφαδένων
• Δύσπνοια

Παράγοντες κινδύνου

Στους παράγοντες κινδύνου για τη λευχαιμία κατατάσσονται:

• Τοξικές και χημικές ουσίες
• Ιοί και γενετικοί παράγοντες
• Λήψη χημειοθεραπείας εκτός της λευχαιμίας
• Έκθεση σε ακτινοβολία μηχανημάτων

Διάγνωση

Αρκετές φορές η διάγνωση της λευχαιμίας γίνεται με τον κλινικό έλεγχο του ασθενούς με τη συνοδεία αιματολογικών εξετάσεων.

Από εκεί λαμβάνονται τα πρώτα δείγματα σχετικά με τη νόσο. Ο θεράπων ιατρός είναι αυτός που συστήνει στον ασθενή να υποβληθεί σε μια σειρά εξετάσεων όχι απαραίτητα σε όλες.

Οι εξετάσεις αυτές ποικίλλουν: βιοχημικός έλεγχος, εξετάσεις για το μυελό των οστών, ακτινογραφίες, έλεγχος της λειτουργίας της καρδιάς καθώς και εξέταση για το εγκεφαλονωτιαίο υγρό.

Θεραπεία

Η θεραπεία για την αντιμετώπιση της λευχαιμίας αποφασίζεται από τον θεράπων ιατρό με βάσει τον τύπο της λευχαιμίας, την ηλικία του ασθενούς, τα συμπτώματα που έχει εκδηλώσει καθώς και την γενικότερη εικόνα της κατάστασης του ασθενούς.

Σύμφωνα με αυτά τα κριτήρια συστήνεται χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία ή στοχευμένη θεραπεία με αναστολείς ενζύμων.

Ανάλογα με την κρισιμότητα της κατάστασης ο γιατρός μπορεί να προτείνει μεταμόσχευση του μυελού και σε περιπτώσεις βαριάς αναιμίας ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε μετάγγιση αίματος.

Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει στενή παρακολούθηση της νόσου ώστε ανά πάσα στιγμή ο γιατρός να μπορεί να αλλάξει τη θεραπεία ή να προτείνει κάποιο συνδυασμό αυτών.

Ο θεράπων ιατρός οφείλει να ενημερώνει τον ασθενή σχετικά με τις παρενέργειες των φαρμάκων που λαμβάνει για την αντιμετώπιση της νόσου.

Υπάρχει περίπτωση να εμφανιστούν επιπλοκές στον οργανισμό του ασθενούς λόγω της ισχυρής φαρμακευτικής θεραπείας που λαμβάνει.

Οι πιο συχνές επιπλοκές είναι ο εμετός, η διάρροια, η ναυτία, το στομαχικό έλκος, βλάβες στα νεφρά και η αλωπεκία.

Σε μια νόσο όπως η λευχαιμία σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η υποστήριξη του ασθενούς πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την θεραπεία που λαμβάνει.

Πρέπει να παρέχεται υποστήριξη σε όλα τα επίπεδα όπως να γίνεται εμβολιασμός προς αποφυγή λοιμώξεων, έλεγχος του πόνου προς ανακούφιση  του ασθενούς αλλά και ψυχολογική υποστήριξη  για να μπορέσει να αντιμετωπίσει αυτή τη διαδικασία.

Συγκεκριμένα, η οξεία λευχαιμία απαιτεί νοσηλεία στο νοσοκομείο για να υπάρξει ύφεση της νόσου.

Η χρόνια λευχαιμία εξελίσσεται συνήθως αργά και αποφασίζεται από τον γιατρό αν θα δοθεί θεραπεία στον ασθενή αλλά και το είδος της θεραπείας.

Η χρόνια λεμφογενής θεραπεία τις περισσότερες φορές έχει καλή πρόγνωση.

Τέλος, η χρόνια μυελογενής λευχαιμία υπάρχει περίπτωση να εξελιχθεί σε οξεία.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση για τη λευχαιμία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την θεραπεία που λαμβάνει ο ασθενής.

Στην περίπτωση της οξείας λεμφογενούς λευχαιμίας η λήψη χημειοθεραπείας από τον ασθενή έχει συντελέσει αποτελσματικά στο να έχει καλή πρόγνωση η νόσος.

Όσο για την οξεία μυελογενή λευχαιμία βασικό ρόλο παίζει η ηλικία του ασθενούς.

Η νόσος παρουσιάζει μεγάλα ποσοστά ύφεσης σε ηλικίες κάτω των 40 ετών ενώ σε πιο μεγάλες ηλικίες τα ποσοστά μειώνονται.

Εφόσον ο ασθενής είναι σε κατάσταση ύφεσης είναι πρέπον να διερευνάται αν υπάρχει συμβατός δότης για μεταμόσχευση μυελού των οστών.

Όσο για την οξεία λεμφογενή λευχαιμία ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων επηρεάζει την πρόγνωση της νόσου.

Η κατάλληλη ειδικότητα

Ο κατάλληλος γιατρός για τη λευχαιμία είναι ο Αιματολόγος και ο Ογκολόγος