Κρίσεις Πανικού: “Ο φόβος του φόβου”
Κρίση πανικού ονομάζεται μια αιφνίδια περίοδος έντονου άγχους, ψυχολογικής διέγερσης και φόβου που συνοδεύεται από πληθώρα σωματικών και νοητικών συμπτωμάτων ενώ ακολουθείται από χρονική διάρκεια ενός μήνα συνεχούς ανησυχίας σχετικά με το ενδεχόμενο εμφάνισης νέων κρίσεων.
Δες ακόμα: 3 βήματα για να νοιώσουμε καλύτερα με τον εαυτό μας
Περίπου 1 στους 100 ανθρώπους αναπτύσσουν διαταραχή πανικού. Στις περισσότερες των περιπτώσεων εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ηλικία των 20-25. Εμφανίζεται, συνήθως σε συγκεκριμένες καταστάσεις ή μέρη ενώ ο φόβος ότι θα επέλθει μια κρίση πανικού είναι ικανός από μόνος του να προκαλέσει τα συμπτώματα της κρίσης.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι: τρέμουλο, πόνος στο στήθος, ταχυκαρδία, δύσπνοια, αίσθημα ασφυξίας, ναυτία, έντονη εφίδρωση, ζάλη, κράμπες, ρίγος, αίσθημα αδυναμίας, άγχος, αίσθημα επέλευσης τρέλας, αίσθημα απώλειας ελέγχου και επερχόμενου θανάτου. Το κυριότερο χαρακτηριστικό των κρίσεων πανικού είναι ότι εμφανίζεται απροσδόκητα και κλιμακώνεται πολύ σύντομα.
Η εμπειρία αυτή είναι εξαιρετικά δυσάρεστη όχι μόνο λόγω της πρώτης εμφάνισης της, αλλά και της αίσθησης φόβου που αφήνει για μια απροσδόκητη επανεμφάνιση. Έτσι, ξεκινά το άτομο να βιώνει το άγχος της προσμονής και να βρίσκεται σε διαρκή επιφυλακή με αποτέλεσμα να αποφεύγει μια σειρά δραστηριοτήτων, χώρων και καταστάσεων που έχουν ενοχοποιηθεί στην συνείδηση του ατόμου για την εμφάνιση των κρίσεων πανικού.
Σε αυτό το φαύλο κύκλο προσμονής και φοβικής αποφυγής, το άτομο σταδιακά απομονώνεται. Για το λόγο αυτό είναι σημαντική η αναζήτηση βοήθειας μετά την εμφάνιση της πρώτης κρίσης. Όπως έχει παρατηρηθεί, οφείλονται στην πλειονότητα των περιπτώσεων σε ενδοψυχικές συγκρούσεις, οι οποίες, προκαλούν έντονη ψυχολογική πίεση και συνήθως εμφανίζονται σ σημαντικά μεταβατικά στάδια της ζωής.
Η θεραπεία αφορά ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση, με τις έρευνες να καταδεικνύουν ως πιο αποτελεσματική τη γνωσιακή- συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία και σε κάποιες περιπτώσεις συνδιάζεται με φαρμακευτική αγωγή με χορήγηση, κυρίως, αντικαταθλιπτικών, τα οποία δρουν στο σύστημα της σεροτονίνης και κυρίως οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης.
Αξίζει να αναφερθεί πως υπάρχουν και κάποιες τεχνικές αυτοβοήθειας, οι οποίες μπορούν παροδικά έστω να ανακουφίσουν το άτομο.
Κάποιες εξ αυτών είναι: η απόσπαση προσοχής (υπενθύμιση στον εαυτό μου ότι οι τρομακτική αίσθηση είναι σημάδι του πανικού και θα περάσει σύντομα ενώ εστιάζω την προσοχή μου σε κάποια δραστηριότητα ή εξωτερικό ερέθισμα,), η επικέντρωση στην αναπνοή (εστίαση στην αργή – βαθιά αναπνοή μετρώντας εσωτερικά από το 1 έως το 3 σε κάθε εισπνοή και εκπνοή).
Η αμφισβήτηση φοβικών σκέψεων (κατόπιν αυτοπαρατήρησης, εστίαση στους φόβους μου και δημιουργία ενός εσωτερικού διαλόγου αντικειμενικής αξιολόγησης τους και αμφισβήτησης της καταστροφολογικής τους ιδιότητας).
Η αποδοχή της κρίσης πανικού ( η επίμονη αντίσταση στην κρίση πανικού κάνει το άτομο να νιώθει αδύναμο να την αντιμετωπίσει αντί αυτού είναι περισσότερο αποτελεσματική η διαβεβαίωση του εαυτού πως η κρίση πανικού δεν είναι απειλητική για την επιβίωση και πως σύντομα θα περάσει από μόνη της).
Τέλος, οι τεχνικές χαλάρωσης (μια τεχνική χαλάρωσης αποτελεί η νοερή εικόνα ενός χαλαρωτικού ή αγαπημένου τοπίου).
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να τονιστεί ότι καθοριστικό ρόλο για την απαλλαγή των κρίσεων πανικού έχει το κίνητρο και η προσπάθεια του ίδιου του πάσχοντος .