Χολολιθίαση: τι πρέπει να γνωρίζετε!
Γράφει ο Ιωάννης Καραΐσκος, Γενικός Χειρουργός και συνεργάτης του doctoranytime.gr
Με τον όρο χολολιθίαση ή στην καθομιλουμένη “πέτρες στη χολή”, εννοούμε την παρουσία λίθων στην χοληδόχο κύστη. Αποτελεί μια εξαιρετικά συχνή πάθηση, με τη συχνότητά της στο γενικό πληθυσμό να αγγίζει το 10%. Είναι 2-3 φορές συχνότερη στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες και παρατηρείται κυρίως σε γυναίκες άνω των 50 ετών. Η χολή παράγεται και εκκρίνεται από τα ηπατοκύτταρα και αποθηκεύεται στην χοληδόχο κύστη. Από εκεί, μετά από κάθε γεύμα διά του κυστικού πόρου, διοχετεύεται στο λεπτό έντερο και συμβάλλει στη διάσπαση και πέψη των τροφών.
Προδιαθεσικοί παράγοντες ανάπτυξης αποτελούν το φύλο, με τις γυναίκες να έχουν 2 με 3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν χολολιθίαση, η παχυσαρκία και κυρίως η απότομη απώλεια βάρους, η κύηση, η αυξημένη τιμή τριγλυκεριδίων στο αίμα και διάφορα φάρμακα όπως τα αντισυλληπτικά. Οι χολόλιθοι μπορεί να μην προκαλέσουν ποτέ συμπτώματα ή αντίθετα να αποφράξουν τον κυστικό πόρο και να προκαλέσουν κολικό των χοληφόρων.
Η αλληλουχία των επιπλοκών περιλαμβάνει την οξεία χολοκυστίτιδα, τη χοληδοχολιθίαση, την λιθιασική παγκρεατίτιδα, την διάτρηση της χοληδόχου κύστεως, τον ειλεό από χολόλιθο ή ακόμα και τον καρκίνο της χοληδόχου κύστεως. Κύρια συμπτώματα αυτών των παθήσεων είναι ο πόνος και η δυσπεψία. Ο πόνος έχει τους χαρακτήρες του κολικού (“έρχεται και φεύγει”) και εντοπίζεται στο δεξιό πλάγιο της κοιλίας, κάτω από τις πλευρές και αντανακλά στο στομάχι και τη δεξιά ωμοπλάτη. Με τον όρο δυσπεψία, εννοούμε διάφορα συμπτώματα, όπως είναι η ναυτία, ο μετεωρισμός (“φούσκωμα”), οι ερυγές (“ρεψίματα”), η δυσκοιλιότητα και η δυσανεξία σε ορισμένες τροφές. Ο πυρετός και το ρίγος επιπλέκουν την νόσο όταν συνυπάρχει και λοίμωξη.
Η πλέον διαγνωστική και με μεγαλύτερη ευαισθησία εξέταση για την ανάδειξη χολολιθίασης είναι το υπερηχογράφημα άνω κοιλίας ή ήπατος-χοληφόρων-παγκρέατος, πιο εξειδικευμένα.
Η θεραπεία της χολολιθίασης είναι η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης ή αλλιώς χολοκυστεκτομή. Η πρώτη χολοκυστεκτομή έγινε στο Βερολίνο το έτος 1882 και ο ασθενής εξήλθε από το Νοσοκομείο μετά από 8 εβδομάδες. Στις ημέρες μας, με την πρόοδο της τεχνολογίας και της επιστήμης, η χολοκυστεκτομή πλέον διενεργείται λαπαροσκοπικά, βλέποντας από μια οθόνη, μόνο με 3-4 τομές στην κοιλιά μήκους 5 χιλ. έως 1 εκ. και την επόμενη ημέρα ο ασθενής επιστρέφει στην οικία του και μετά από μια εβδομάδα στις καθημερινές δραστηριότητές του. Η ανοικτή επέμβαση τείνει να εξαφανιστεί και διενεργείται μόνο όταν η λαπαροσκόπηση αποτελεί αντένδειξη (προηγούμενη επέμβαση στην άνω κοιλία) ή όταν η ολοκλήρωση της επέμβασης λαπαροσκοπικά είναι δύσκολη και μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες για τον ασθενή. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η μετατροπή της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής σε ανοικτή, δεν αποτελεί επιπλοκή της μεθόδου.