Σύνδρομο απνοιών κατά τη διάρκεια του ύπνου
Γράφει ο Αθανάσιος Κυριακάκης, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος και συνεργάτης του doctoranytime.gr
Ορισμένα άτομα κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού ύπνου παρουσιάζουν στένωση ή και πλήρη απόφραξη του φάρυγγα. Οι αιτίες πρόκλησης είναι διάφορες. Αποτέλεσμα της απόφραξης είναι να συμβαίνουν παύσεις της αναπνοής που διαρκούν από 10 δευτερόλεπτα μέχρι και 2 λεπτά. Τέτοιες παύσεις μπορεί να επαναλαμβάνονται συχνά, από 20 μέχρι 80 φορές την ώρα.
Στη διάρκεια των παύσεων η οξυγόνωση του αίματος μειώνεται, ενώ ο εγκέφαλος «αφυπνίζεται». Οι διαταραχέςαυτές διαταράσσουν τον ύπνου, με αποτέλεσμα να παύει να ξεκουράζει το άτομο. Το φαινόμενο αυτό που μπορεί να επαναλαμβάνεται πολλές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας ονομάζεται Σύνδρομο Απνοιών κατά τον Ύπνο (ΣΑΥ). Με τον καιρό, οι πάσχοντες από το ΣΑΥ μπορεί να παρουσιάσουν προβλήματα από άλλα όργανα, όπως η καρδιά.
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου απνοιών κατά τον ύπνο;
Τα κύρια συμπτώματα που θέτουν την υποψία του συνδρόμου απνοιών είναι:
- το έντονο ροχαλητό (συχνά με περιοδικές παύσεις της αναπνοής κατά τον ύπνο)
- ανεξήγητη κόπωση κατά την ώρα που ξυπνούν
- ξηροστομία
- πονοκέφαλος ή βαρύ κεφάλι το πρωί
- δυσθυμία
- επίμονη υπνηλία σε όλη τη διάρκεια της μέρας
- μειωμένη ενεργητικότητα
Η συνεχής υπνηλία και η μειωμένη ενεργητικότητα ταλαιπωρούν τον ασθενή και έχουν επιπτώσεις στη φυσική και νοητική του υγεία. Ασθενείς με σύνδρομο απνοιών κατά τον ύπνο έχουν 12πλάσια συχνότητα τροχαίων ατυχημάτων σε σχέση με τον υπόλοιπο γενικό πληθυσμό. Συχνά παρουσιάζουν υπέρταση, καρδιακές αρρυθμίες και γενετήσια ανικανότητα.
Στην εμφάνιση του συνδρόμου μπορεί να συντελεί η σωματική διάπλαση του ατόμου. Έτσι, άτομα με παχυσαρκία ή με κοντό λαιμό ή με προβλήματα από τη γνάθο ή το φάρυγγα μπορεί να παρουσιάζουν συχνότερα σύνδρομο απνοιών. Επίσης, παθήσεις του θυρεοειδούς ή των πνευμόνων – Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια – μπορεί να συνοδεύονται από διαταραχές της αναπνοής κατά τον ύπνο.
Πόσο συχνά απαντάται το Σύνδρομο Απνοιών κατά τον Ύπνο;
Το σύνδρομο απνοιών αυτό εμφανίζεται συχνότερα στους άντρες και η συχνότητα του φτάνει το 10% του ενήλικου ανδρικού πληθυσμού. Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, ο μικρότερος μέσος όρος ζωής των αντρών σε σχέση με το μέσο όρο ζωής των γυναικών αποδίδεται ως ένα σημείο, στην προτίμηση του Συνδρόμου Απνοιών στον Ύπνο στους άντρες.
Το σύνδρομο απνοιών στον Ύπνο παρουσιάζεται συνήθως στα άτομα που ροχαλίζουν. Χαρακτηρίζεται από επανειλημμένες διακοπές της αναπνοής που οφείλονται στην απόφραξη του κεντρικού δρόμου της αναπνοής που οδηγεί τον αέρα στους πνεύμονες (μύτη, φάρυγγας, λάρυγγας).
Την ώρα της άπνοιας, το ροχαλητό σταματάει, ενώ το άτομο προσπαθεί να αναπνεύσει. Το οξυγόνο στο αίμα πέφτει, παρουσιάζεται αρρυθμία και η πίεση ανεβαίνει. Για να υπερνικηθεί το εμπόδιο της αναπνοής και να σωθεί το άτομο από τον «πνιγμό» , ξυπνάει ο εγκέφαλος για λίγα δευτερόλεπτα, ελευθερώνει την αναπνοή και ξαναβυθίζεται στον ύπνο για να επαναληφθεί ο κύκλος κατά την επόμενη άπνοια.
Το τέλος της άπνοιας γίνεται αντιληπτό από το περιβάλλον από ένα εκρηκτικό «ξεφύσημα», ενώ στη συνέχεια εμφανίζεται το ρυθμικό ροχαλητό, μέχρι να ξαναεμφανιστεί η άπνοια.
Από τα παραπάνω, γίνεται φανερό ότι ο οργανισμός στη διάρκεια της άπνοιας βρίσκεται σε μεγάλη δοκιμασία και μπορεί τελικά να εμφανισθούν σοβαρά καρδιοαγγειακά προβλήματα (π.χ. υπέρταση).
Η άπνοια, δηλαδή, είναι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης (stress) την ώρα που ο οργανισμός θα έπρεπε να χαλαρώνει και να ξεκουράζεται. Ένα από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα του συνδρόμου είναι το αίσθημα κούρασης στη διάρκεια της ημέρας και η εμφάνιση υπνηλίας που μπορεί να αποβεί πολύ επικίνδυνη την ώρα της οδήγησης ή της εργασίας.
Το σύνδρομο απνοιών επηρεάζει όλες τις λειτουργίες του οργανισμού και προκαλεί διαταραχές στην ψυχική, νοητική και σωματική υγεία του πάσχοντος. Το πρόβλημα είναι ότι ο ίδιος ο πάσχων είναι ανυποψίαστος, διότι δεν αντιλαμβάνεται τα δραματικά γεγονότα που συμβαίνουν στον ύπνο του, τις συνέπειες των οποίων «πληρώνει» στη διάρκεια της ημέρας.
Σήμερα η ιατρική μπορεί να διαγνώσει και να θεραπεύσει έγκαιρα και εύκολα τα παραπάνω προβλήματα. Η πρόληψη σώζει.
Πώς γίνεται η διάγνωση του συνδρόμου απνοιών κατά τον ύπνο;
Η διάγνωση του συνδρόμου απνοιών κατά τον ύπνο γίνεται με τη διενέργεια μελέτης ύπνου. Η μελέτη αυτή γίνεται με διανυκτέρευση του πάσχοντος είτε στο σπίτι, είτε σε ειδικά εξοπλισμένο εργαστήριο. Η επιβεβαίωση της διάγνωσης μπορεί να οδηγήσει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του συνδρόμου που είναι δυνατή, με διάφορες μεθόδους, στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων.
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία για το σύνδρομο απνοιών κατά τον ύπνο μπορεί να αποτρέψει όλες τις μακροχρόνιες συνέπειες του συνδρόμου και να βελτιώσει ουσιαστικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων.