Υποτροπιάζουσα κολπίτιδα: Ο ρόλος των προβιοτικών στην αντιμετώπισή της
Με τον όρο κολπίτιδα εννοούμε οποιαδήποτε μικροβιακή λοίμωξη ή φλεγμονή του κόλπου, κατά την οποία διαταράσσεται η σύσταση των φυσιολογικών κολπικών εκκρίσεων. Όταν το φαινόμενο δε, επιμένει να επανεμφανίζεται τότε μιλάμε για υποτροπιάζουσα κολπίτιδα.
Συνήθως οφείλεται σε παθογόνους μικροοργανισμούς όπως βακτήρια, μύκητες , πρωτόζωα ή σε συνδυασμό αυτών, οι οποίοι μεταδίδονται στον κόλπο και οδηγούν στη διαταραχή της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου.
Η συχνότερη αιτία, ωστόσο, για την επανεμφάνισής της είναι η πλημμελής αντιμετώπισή της πρωτοεμφανιζόμενης κολπίτιδας.
Ποιες είναι οι αιτίες πρόκλησης της κολπίτιδας;
Η υποτροπιάζουσα κολπίτιδα μπορεί να έχει ως αιτία μια διαταραχή της φυσιολογική χλωρίδας του κόλπου. Οι γαλακτοβάκιλοι είναι μικροοργανισμοί της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου πού παράγουν γαλακτικό οξύ και συμβάλουν στη διατήρηση του φυσιολογικού pH του κόλπου.
Η συχνή και άκαιρη λήψη αντιβιοτικής αγωγής, η χαμηλή συγκέντρωση κολπικών οιστρογόνων λόγω εμμηνόπαυσης αλλά και η παρουσία παθολογικών μικροοργανισμών μπορεί να ελαττώσει σημαντικά τη συγκέντρωση των γαλακτοβακίλων, καθιστώντας το κολπικό επιθήλιο ευάλωτο σε διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Συγκεκριμένα, η μυκητιασική κολπίτιδα είναι μια λοίμωξη του κόλπου και του αιδοίου που προκαλείται από υπερβολική ανάπτυξη μυκήτων με συνηθέστερη την Candida albicans.
Μικρές συγκεντρώσεις μυκήτων μπορεί να βρίσκονται φυσιολογικά στον κόλπο χωρίς να προκαλούν λοίμωξη. Η αύξηση όμως της συγκέντρωσής τους εξαιτίας της μειωμένης άμυνας του οργανισμού ή κάποιας διαταραχής της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου μπορεί να προκαλέσει τη λοίμωξη. Η σεξουαλική επαφή μπορεί να ενοχοποιηθεί αλλά δεν είναι η συχνότερη αιτία.
Η βακτηριακή κολπίτιδα οφείλεται σε πολλούς ταυτόχρονα μικροοργανισμούς με συχνότερο την Gardnerella vaginalis. Στην πραγματικότητα είναι ένας μαζικός αποικισμός του κόλπου από διάφορα μικρόβια. Θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και συχνά συνυπάρχει με τριχομοναδική ή μυκητιασική κολπίτιδα.
Η τριχομονάδα αποτελεί ένα αναερόβιο πρωτόζωο που εντοπίζεται περίπου στο 20% των γυναικών, χωρίς να δίνει συμπτώματα κολπίτιδας. Όταν εμφανιστεί τριχομοναδική κολπίτιδα, παρατηρείται λεπτόρρευστη δύσοσμη έκκριση, κιτρινοπράσινου χρώματος, συχνά αφρώδης που συνοδεύεται από ερυθρότητα.
Ποια είναι τα συμπτώματα και πως γίνεται η διάγνωση για την κολπίτιδα;
Η ύπαρξη κολπίτιδας υποδηλώνεται μέσα από διάφορα συμπτώματα που εμφανίζονται όπως είναι το αίσθημα του κνησμού και του καύσου, η παρουσία αυξημένων ή δύσοσμων κολπικών εκκρίσεων που ενδέχεται να έχουν αλλάξει χρώμα καθώς και ο πόνος στην ούρηση και την σεξουαλική επαφή.
Η διάγνωση της πραγματοποιείται μετά από γυναικολογική εξέταση ενώ σε αρκετές περιπτώσεις συνιστάται και έλεγχος του συντρόφου. Κατά την διαδικασία της εξέτασης, ο γυναικολόγος εισάγει έναν κολποδιαστολέα και λαμβάνει με ειδικό στυλεό δείγμα από το κολπικό και τραχηλικό έκκριμα. Το δείγμα στέλνεται στο εργαστήριο για μικροσκοπική εξέταση και καλλιέργεια.
Εφόσον υπάρξει θετική καλλιέργεια, ανάλογα με τον μικροοργανισμό που ορίζεται ως παθογόνος είναι απαραίτητη η διεξαγωγή αντιβιογραμμάμματος ή μυκητιογράμματος. Τα αποτελέσματα βοηθούν στην συνέχεια να οριστεί η κατάλληλη θεραπεία. Η χρήση αντιμικροβιακής θεραπείας χωρίς λόγο θα πρέπει να αποφεύγεται καθώς μπορεί να καταστρέψει τη φυσιολογική κολπική χλωρίδα.
Βοηθούν τα πρεβιοτικά και τα προβιοτικά στην αντιμετώπιση της υποτροπιάζουσας κολπίτιδας;
Τα πρεβιοτικά είναι συστατικά τροφίμων που βοηθούν στην υποστήριξη της ανάπτυξης προβιοτικών βακτηρίων. Βρίσκονται σε πολλά φρούτα και λαχανικά, ειδικά σε αυτά που περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες όπως οι φυτικές ίνες και το ανθεκτικό άμυλο. Οι συγκεκριμένοι δεν περνούν από το πεπτικό σύστημα και γίνονται τροφή για τα βακτήρια και τα άλλα μικρόβια.
Από την άλλη τα προβιοτικά διαφέρουν καθώς αποτελούν ζωντανούς μικροοργανισμούς και βοηθούν στη ρύθμιση του pH του κόλπου. Η λήψη τους μπορεί να γίνει μέσω τροφής αλλά και συμπληρωμάτων κατόπιν συνεννόησης με τον εκάστοτε ειδικό. Η πιο κοινή τροφή με προβιοτικές ιδιότητες είναι το γιαούρτι ενώ εναλλακτική καλή πηγή αποτελεί το ξινολάχανο,
Η χρήση προβιοτικών ενισχύει τον πληθυσμό των γαλακτοβακίλλων και συμβάλει σημαντικά στην εκρίζωση της υποτροπιάζουσας κολπίτιδας. Σε αρκετές περιπτώσεις η χρήση πρεβιοτικών και προβιοτικών σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι απαραίτητη για την ορθή αντιμετώπιση της υποτροπιάζουσας κολπίτιδας.
Ποια είναι τα μέτρα για την πρόληψη της επανεμφάνισης της κολπίτιδας;
- Ο καθημερινός καθαρισμός της περιοχής με ένα ειδικό προϊόν και άφθονο νερό είναι βασικής σημασίας για την υγιεινή του κόλπου.
- Φυσιολογικά το εσωτερικό του κόλπου αυτοκαθαρίζεται. Γι’ αυτό και δεν χρειάζονται ισχυρά αντισηπτικά και κολπικές εσωτερικές πλύσεις, χωρίς ιατρικό λόγο. Αυτό μπορεί να διαταράξει τη μικροβιακή ισορροπία του κόλπου και να προκαλέσει κολπίτιδα.
- Προτίμηση βαμβακερών και όχι συνθετικών εσωρούχων. Καλό είναι να αποφεύγεται η συχνή χρήση στενών παντελονιών.
- Περιορισμός της χρήση του ταμπόν, το οποίο δεν πρέπει να υποκαθιστά τη σερβιέτα. Η χρήση του θα πρέπει να είναι επιλεκτική σε συνθήκες όπως το κολύμπι ενώ δεν πρέπει να χρησιμοποιείται περισσότερο από οκτώ ώρες.
- Η χρήση ξαπλώστρας στην παραλία πρέπει να γίνεται αυστηρά με πετσέτα όπως και πάνω στην άμμο.
- Το βρεγμένο μαγιό μπορεί να κρύβει μικρόβια οπότε μετά το κολύμπι είναι καλό να αντικαθίσταται με στεγνό.