Καρκίνος του προστάτη: τι πρέπει να γνωρίζετε!

Γράφει ο Φίλιππος Κονδύλης, ουρολόγος και συνεργάτης του doctoranytime.gr
Ο Καρκίνος του προστάτη είναι μία νόσος που χτυπά την πόρτα των ανθρώπων των δυτικών κοινωνιών με τη δεύτερη μεγαλύτερη συχνότητα μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Είναι όμως μία νόσος με σχετικά χαμηλή θνησιμότητα αν διαγνωσθεί έγκαιρα και πλέον αντιμετωπίζεται με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους της ιατρικής τεχνολογίας.
Όλοι οι άνδρες ηλικίας 50-70 ετών και υπό προϋποθέσεις μέχρι τα 75 έτη οφείλουν να ελέγχονται προληπτικά από τον ουρολόγο τους άπαξ ετησίως με την αιματολογική εξέταση που λέγεται PSA και η οποία συνοδεύεται υπό προϋποθέσεις από την λεγόμενη δακτυλική εξέταση του προστάτη. Το τεστ αυτό έχει μεγάλη ευαισθησία και αρκετά καλή ειδικότητα, δηλαδή με απλά λόγια μπορεί να ανιχνεύσει ένα πρώτο θετικό σήμα για την πιθανή ύπαρξη της νόσου και επίσης μπορεί να αποκλείσει με σχετική εμπιστοσύνη θετικά σήματα που προέρχονται από άλλες παράλληλες καταστάσεις όπως μία φλεγμονή του προστάτη ή ένας υπέρμετρα μεγάλος σε μέγεθος προστάτης.
Είναι κρίσιμης σημασίας η καλή γνώση των ιατρικών δεδομένων από πλευράς ουρολόγου αλλά και η κλινική του εμπειρία ώστε να μεγιστοποιήσει τα οφέλη του προληπτικού ελέγχου και κατά δεύτερο λόγο να χρησιμοποιήσει το επόμενο διαγνωστικό βήμα με βάση τα επιστημονικά πορίσματα παγκόσμιας εμβέλειας επιστημονικών φορέων όπως είναι η Αμερικανική και η Ευρωπαϊκή ουρολογική εταιρεία. Μετά τα 75 έτη ακολουθώντας τις παροτρύνσεις της Ευρωπαϊκής και της Αμερικανικής ουρολογικής εταιρείας δεν ενδείκνυται η τόσο στενή παρακολούθηση του θέματος αυτού καθώς υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για μια πιο ήπια βιολογική πορεία της νόσου και κατ’ επέκταση μιας άλλης αντιμετώπισης από την ουρολογική κοινότητα.
Αυτή η σχετική αλλαγή πορείας σαφώς επηρεάζεται από τα πιθανά άλλα συμπαρομαρτούντα προβλήματα του κάθε ηλικιωμένου τη δεδομένη χρονική στιγμή αλλά κατά βάθος σ’ αυτή την ηλικία και μετά η διάγνωση ασήμαντων κλινικά εστιών καρκίνου του προστάτη δημιουργεί περισσότερα ερωτηματικά από απαντήσεις ως προς την χρησιμότητα αποκάλυψης ενός προβλήματος που δεν είναι καταδικαστέο για τον ασθενή αλλά και για την ψυχολογική φόρτιση που προκαλεί στον ασθενή η ύπαρξη ενός ιατρικού προβλήματος που δεν εγκυμονεί κινδύνους για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την αρχική διάγνωση.
Ο καλά ενημερωμένος ουρολόγος μετά την πρώτη κλινική και εργαστηριακή εκτίμηση οφείλει να καθοδηγήσει τον ασθενή του στο επόμενο βήμα που θα είναι και το καθοριστικό για την διάγνωση του πιθανού καρκίνου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι περίπου το 15-20% αυτών που πληρούν τις προϋποθέσεις για το επόμενο βήμα θα βρεθούν τελικά να έχουν την νόσο.
Το επόμενο αυτό βήμα λέγεται διορθική βιοψία προστάτου με υπερηχογραφική καθοδήγηση και αποσκοπεί στο να ληφθούν μικρά νημάτια ιστού με μια κατάλληλη βελόνα βιοψίας από την περιοχή του προστάτη. Μολονότι είναι μία επεμβατική διαγνωστική διαδικασία παραμένει απολύτως ασφαλής και με πολύ μικρής έκτασης προετοιμασία από την μεριά του ασθενούς. Συγκρίνοντας δε με την ανάλογη επεμβατική διαδικασία που υφίστανται οι γυναίκες κατά τη λήψη βιοψίας μαστού είναι πιο απλή διαδικασία και χωρίς την ανάγκη χειρουργείου ή ακτινοσκοπικών μηχανημάτων.
Εάν ο έως τώρα διαγνωστικός έλεγχος έχει αποβεί αρνητικός, ο ασθενής καθησυχάζεται και παρακολουθείται πάλι προληπτικά όπως και ο υπόλοιπος πληθυσμός. Εάν αποδειχθεί η ύπαρξη της νόσου ο ασθενής καθοδηγείται και με βάση το αποτέλεσμα της βιοψίας σε περαιτέρω έλεγχο εάν χρειάζεται ή αρχίζει μία ειλικρινής συζήτηση για τις θεραπευτικές επιλογές.
Χρέος του ουρολόγου είναι να αναλύσει στον ασθενή του όλες τις παραμέτρους της κάθε θεραπείας χωρίς να ακολουθεί παρελκυστική τακτική με βάση τις δικές του επαγγελματικές επιλογές. Η συμμετοχή του ασθενούς στην λήψη της τελικής απόφασης καθώς και η ουσιαστική επίδειξη εμπιστοσύνης στον γιατρό που τον συμβουλεύει μπορούν να φέρουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την μακροημέρευση του ασθενούς.