Ηλιος: πόσο βλαβερή είναι η ακτινοβολία για τα μάτια;
Η καλοκαιρινή περίοδος έχει ήδη ξεκινήσει, το ίδιο και οι εξορμήσεις μας στις παραλίες.
Ενόψει της πολύωρης έκθεσής μας στο φως του ήλιου οι οφθαλμίατροι συνιστούν συγκεκριμένα μέτρα προστασίας των ματιών μας από τον ήλιο.
Ο ήλιος, ναι μεν αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή φωτός, ωστόσο σε βάθος χρόνου προκαλεί σημαντικές ζημιές στα μάτια και στην όραση.
«Για το λόγο αυτό όλοι μας θα πρέπει να προστατεύουμε τα μάτια μας από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου, καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου, αλλά ακόμη περισσότερο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες», τονίζει ο διαπρεπής χειρουργός οφθαλμίατρος Δρ. Γιάννης Μάλλιας.
Η ηλιακή ακτινοβολία αποτελεί αιτία μιας σειράς παθήσεων των ματιών, οι οποίες εμφανίζονται μετά από χρόνια έκθεσης στον ήλιο, καθώς επίσης και της γήρανση των ματιών μας.
Πώς επηρεάζουν οι βλαβερές ακτίνες τα μάτια μας;
Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι ακτινοβολίες που προκαλούν βλάβες στα μάτια είναι:
- Οι υπεριώδεις ακτίνες, υπεύθυνες κυρίως για παθολογίες των εξωτερικών χιτώνων του ματιού και του κρυσταλοειδή φακού (π.χ. καταρράκτης)
- Οι ακτίνες υψηλής ενέργειας στο ορατό φάσμα υπεύθυνες για παθολογίες του αμφιβληστροειδούς (εκφύλιση ωχράς κηλίδας)
Η δεύτερη κατηγορία είναι η πιο επικίνδυνη για τα μάτια μας, καθώς οι βλάβες που μπορούν να προκληθούν είναι μη αναστρέψιμες και τα συνηθισμένα απορροφητικά γυαλιά ηλίου που φοράμε δεν μας προστατεύουν επαρκώς.
«Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε πως ο ήλιος δρα αθροιστικά και η ηλιακή ακτινοβολία ευθύνεται για μια σειρά παθήσεων των ματιών, οι οποίες εμφανίζονται μετά από χρόνια έκθεση στον ήλιο», εξηγεί ο Δρ Μάλλιας.
Ειδικότερα, οι βλαβερές ακτίνες του ήλιου σε βάθος χρόνου προκαλούν:
- Γήρανση του ευαίσθητου λεπτού δέρματός των βλεφάρων, που έρχεται πιο γρήγορα από το υπόλοιπο δέρμα
- Eμφάνιση όγκων στα βλέφαρα, όπως επιθηλιώματα και μελανώματα, τα οποία χρήζουν έγκαιρης χειρουργικής αφαίρεσης
- Εμφάνιση πτερυγίου, μια εκφύλιση του επιπεφυκότος κατά την οποία δημιουργείται ένας ινοαγγειακός ‘ιστός’ πάνω στον κερατοειδή χιτώνα
- Καρκίνωμα του επιπεφυκότος, (πιο σπάνιο) το οποίο φαίνεται να έχει ως παράγοντα κινδύνου τις υπεριώδεις ακτίνες
- Ακτινική κερατοεπιπεφυκίτιδα, ανάλογη με αυτή από οξυγονοκόλληση, κατά την οποία ο ασθενής έχει πόνο, έντονη φωτοφοβία και δυσκολία να ανοίξει τα μάτια του
- Μείωση της διαύγειας του κρυσταλοειδούς φακού του ματιού, προκαλώντας καταρράκτη
- Εμφάνιση γεροντικού καταρράκτη
- Βλάβες στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, το βυθό του ματιού
- Εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Μέτρα Προστασίας
Γυαλιά ηλίου: Το πιο κοινό και εύχρηστο μέτρο προστασίας είναι τα γυαλιά ηλίου. Οι φακοί πρέπει να μπορούν να απορροφούν τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου, χωρίς να αλλοιώνουν την οπτική αντίληψη και τα χρώματα.
Για το λόγο αυτό τα γυαλιά που θα αγοράσετε χρειάζεται να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Να αναγράφουν «100% UV Protection», που σημαίνει πως προστατεύουν τα μάτια από τις ακτινοβολίες, οι οποίες δεν βρίσκονται εντός των ασφαλών ορίων μήκους κύματος (δηλαδή παρέχουν προστασία από τις UVA ακτίνες κατά τουλάχιστον 99% και από τις UVB κατά 95%)
- Ο φακός θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες σας και στην χρήση των γυαλιών. Για παράδειγμα, οι «degraded» φακοί, αυτοί δηλαδή με την διαβαθμισμένη σκουρότητα είναι ιδανικοί αν οδηγείτε πολύ συχνά, καθώς το σκούρο πάνω μέρος αποκλείει την ακτινοβολία, ενώ το πιο ανοιχτόχρωμα κάτω μέρος σας επιτρέπει να βλέπετε μέσα στο αυτοκίνητο. Οι φακοί με εξωτερική επίστρωση «καθρέπτη» αντανακλούν μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας, αλλά μειώνουν πολύ την φωτεινότητα, ενώ είναι πιο ευάλωτοι και στις γρατσουνιές. Ζητήστε πολωτικούς φακούς για περιορισμό του «θαμπώματος» από τον ήλιο τις απογευματινές ώρες, αν ασχολείστε π.χ. με σπορ της παραλίας, ενώ αν θέλετε να συνδυάσετε τα γυαλιά ηλίου με γυαλιά οράσεως, οι φωτοχρωμικοί φακοί είναι η πιο δημοφιλής λύση. Επίσης, οι φακοί που εκτείνονται μέχρι το ενδιάμεσο ματιού και αφτιού αποκλείουν ακόμη περισσότερη φωτεινότητα και είναι ιδανικοί για μεγαλύτερη «συσκότιση».
- Το χρώμα των φακών. Το χρώμα δεν επηρεάζει την προστασία από τις βλαβερές ακτινοβολίες, ωστόσο οι χρωματικές αποκλίσεις δημιουργούν διάφορους τύπους «αντίληψης» της φωτεινότητας και των αποχρώσεων που βλέπετε μέσω αυτών. Έτσι, επιλέξτε: Γκρίζους φακούς- για μειωμένη ένταση του φωτός, χωρίς μεγάλη διαστρέβλωση χρωμάτων και αντίθεσης. Καφέ φακούς- για όραση με μεγαλύτερες αντιθέσεις, καθώς απορροφούν αρκετό «μπλε φως» και είναι κατάλληλοι για αυξημένη φωτεινότητα. Κιτρινωπούς φακούς- για να ξεχωρίζετε ευκολότερα λεπτομέρειες. Αυτοί οι φακοί ενισχύουν την αντίθεση, αλλά δεν είναι κατάλληλοι για οδήγηση με πολύ ήλιο.
Τέλος, τα γυαλιά ηλίου καλό θα ήταν να μην ξεπερνούν τα 2 έτη χρήσης. Αυτό έχει να κάνει τόσο µε τη φυσική τους φθορά, όσο και µε τις αλλοιώσεις που υφίσταται ο φακός.