Καρκινικοί δείκτες

Τι είναι οι καρκινικοί δείκτες

Καρκινικοί δείκτες είναι οι βιολογικές ουσίες που παράγονται από καρκινικά ή υγιή κύτταρα και μπορούν να δώσουν πληροφορίες σχετικές με την παρουσία ενός όγκου ή το μέγεθός του ή την υποτροπή του.

Δες ακόμα: Β χοριακή : Γιατρέ μου, είμαι έγκυος;

Οι καρκινικοί δείκτες είναι μόρια που βρίσκονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις σε ιστούς και σε υγρά των ασθενών με νεοπλασματική νόσο.

Κάποιες από τις εφαρμογές των καρκινικών δεικτών είναι:

•    ο έλεγχος και η αξιολόγηση της θεραπείας
•    ο έλεγχος και ο εντοπισμός του σταδίου της μετάστασης
•    η εκτίμηση της βιοχημικής φύσης του όγκου
•    η πρόγνωση της νόσου
•    η διάγνωση της νόσου.

Σε κάποιες μορφές καρκίνου εμφανίζονται υψηλές τιμές στους καρκινικούς δείκτες.

Επίσης, μπορεί να σημειωθούν υψηλοί δείκτες και σε κάποιες παθολογικές καταστάσεις που δεν είναι καρκινικής φύσεως.

Μία αλλαγή (αύξηση) των καρκινικών δεικτών συνήθως δείχνει υποτροπή ή μετάσταση, ενώ μία μείωση στους δείκτες δείχνει βελτίωση και θετική ανταπόκριση στη θεραπεία που χορηγείται.

Οι αυξημένες τιμές των νεοπλασματικών δεικτών δεν δείχνουν απαραιτήτως και διάγνωση καρκίνου.

Οι δείκτες αυτοί χρησιμοποιούνται περισσότερο για την παρακολούθηση της θεραπείας παρά για τη διάγνωση της νόσου.

Τύποι καρκινικών δεικτών

Μερικοί από τους σημαντικότερους καρκινικούς δείκτες είναι οι εξής:

PSA ή ειδικό προστατευτικό αντιγόνο: πρόκειται για δείκτη καρκίνου του προστάτη, παράγεται σε αυτόν και συμβάλλει στη γονιμότητα του άνδρα. Αν μετρηθεί μετά από εκσπερμάτιση βρίσκεται σε ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα. Αν πριν τον έλεγχο έχει προηγηθεί βιοψία του προστάτη, πίεση του προστάτη ή λήψη φαρμακευτικής αγωγής συνιστάται ο έλεγχος της ουσίας 6 βδομάδες αργότερα. Οι φυσιολογικές τιμές είναι για άνδρες ηλικίας 40-50 ετών (0-2,5 ng/mL), για ηλικίες 50-60 ετών (0-4,5 ng/mL) και για άνδρες έως 70 ετών (0-6,5 ng/mL).

CEA ή καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο: πρόκειται για πρωτεΐνη που αφορά σε προσκόλληση των κυττάρων. Παρουσιάζει αυξημένες τιμές σε κάθε αδενοκαρκίνωμα προχωρημένου σταδίου, ενώ μπορεί να εμφανιστεί υψηλό και σε νεοπλασματικά νοσήματα, όπως για παράδειγμα η νόσος του Κρον, η ελκώδης κολίτιδα, η ηπατίτιδα, η κίρρωση του ήπατος, η βρογχίτιδα, η παγκρεατίτιδα, η νεφροπάθεια και η πέτρα στη χολή. Ο δείκτης αυτός είναι σημαντικός για τους ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο του παχέως εντέρου.

AFP ή Α- φετοπρωτεΐνη: ο δείκτης αυτός παράγεται στο συκώτι και στο γαστρεντερικό σύστημα των εμβρύων. Η πρωτεΐνη αυτή κυκλοφορεί στο αίμα αρχικώς και στη συνέχεια, αντικαθίσταται από τη λευκωματίνη.  Ο συγκεκριμένος δείκτης είναι χρήσιμος για τη διάγνωση και την πρόγνωση όγκων στα γεννητικά όργανα και στο συκώτι. Η φυσιολογική τιμή του είναι 0-10 kU/L.

HCG ή ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη: ουσία που παράγεται στον πλακούντα και χρησιμεύει στις πρώτες 2 βδομάδες της εγκυμοσύνης. Η ουσία αυτή απαντάται στο χοριοκαρκίνωμα και στον καρκίνο των όρχεων. Οι φυσιολογικές τιμές του δείκτη είναι 0 – 5 IU/L.

CA 125: Οι καρκινικοί αυτοί δείκτες έχουν υψηλότερο επίπεδο στα περιστατικά καρκίνου των ωοθηκών, του στομάχου, του ενδομητρίου, του ήπατος και του παχέως εντέρου. Παθήσεις που σχετίζονται με αύξηση του δείκτη αυτού είναι η ενδομητρίωση, η περιτονίτιδα, η παγκρεατίτιδα, η κίρρωση ήπατος και η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου. Οι φυσιολογικές της τιμές είναι 0 – 35 kU/L.

CA 15-3: Ο δείκτης αυτός σχετίζεται με την κυτταρική προσκόλληση. Εμφανίζει αυξημένες τιμές σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού και άλλα αδενοκαρκινώματα. Οι φυσιολογικές τιμές που μετρώνται είναι 0 – 35 U/L.

CA 19-9: Η ουσία αυτή είναι αυξημένη σε περιστατικά καρκίνου στο πάγκρεας, στο στομάχι και στο παχύ έντερο. Υπάρχουν άλλες παθήσεις που παρουσιάζουν ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Τέτοιες είναι η κυστική ίνωση, ο ίκτερος, η κίρρωση του ήπατος και η παγκρεατίτιδα. Οι φυσιολογικές τιμές είναι μεταξύ 0 – 37 U/L .

Που πραγματοποιούνται οι καρκινικοί δείκτες

Για την εξέταση των καρκινικών δεικτών θα πρέπει να επισκεφθείτε Διαγνωστικό Κέντρο