Εμβολιασμός για τη γρίπη και τον πνευμονιόκοκκο

Ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης εδίδασκε «Το προλαμβάνειν αντί του θεραπεύειν». Έχουμε ήδη μπει στο χειμώνα και οι ιώσεις και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος τόσο στα παιδιά όσο και στους μεγάλους είναι πλέον συχνές.

Συνήθως, πρόκειται για ρινοϊούς (περισσότεροι από 200 τύποι), που μπορεί να προκαλέσουν το «κοινό κρυολόγημα», το οποίο σπάνια προκαλεί πυρετό και εξελίσσεται ελαφρά.

Α) Εποχική γρίπη & Εμβόλιο

Οι ιοί της γρίπης (Α, Β, C) προκαλούν σοβαρότερη νόσο με τα γνωστά συμπτώματα (πυρετό, πονοκέφαλο, συμπτώματα από τη μύτη, βήχα, μυαλγίες, δύσπνοια κ.λπ.). Η γρίπη, όμως, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερες επιπλοκές από όλα τα συστήματα του οργανισμού και ο ασθενής να καταλήξει στο νοσοκομείο ή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, με μεγάλο κίνδυνο θανάτου.

Ποιοι πρέπει να εμβολιάζονται;

Θεωρητικώς, κίνδυνο διατρέχουμε όλοι μας. Όμως, ο εμβολιασμός από πλευράς Δημόσιας Υγείας ενδείκνυται σε ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου και πάσχουν από τα εξής νοσήματα:

• όλοι όσοι είναι μεγαλύτεροι των 60 ετών
• όσοι πάσχουν από χρόνιες πνευμονοπάθειες (ΧΑΠ, βρογχικό  άσθμα)
• όσοι πάσχουν από χρόνιες καρδιοπάθειες
• από σακχαρώδη διαβήτη
• από χρόνια νεφροπάθεια ή ηπατοπάθεια
• από ορισμένες αναιμίες (δρεπανοκυτταρική, σπληνεκτομή)
• από μεταμόσχευση οργάνων
• από ανοσοεπάρκειες, ασθενείς που παίρνουν χρονίως κορτιζόνη και άλλα φάρμακα
• ασθενείς με κοχλιακά εμφυτεύματα
• χρόνιοι καπνιστές και αλκοολικοί
• ιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό
• ενήλικες που ζουν μαζί με παιδιά που πηγαίνουν σε παιδικούς σταθμούς
• άτομα που εργάζονται ή ζουν σε κέντρα φροντίδας ή άλλα ιδρύματα (π.χ. οίκοι ευγηρίας)
• άτομα που εργάζονται σε κλειστούς χώρους μαζί με πολλά άτομα (π.χ.  εργοστάσια).

Το εμβόλιο της γρίπης είναι πιο χρήσιμο, όταν γίνεται εγκαίρως, δηλαδή στο τέλος Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου, για να προλάβει μέσα σε ένα μήνα ο οργανισμός μας να αναπτύξει αντισώματα και να προφυλαχθούμε από τη γρίπη μέσα στους χειμερινούς μήνες.

Εάν το παραλείψουμε, τότε μπορούμε να το κάνουμε και αργότερα. Συνήθως, δεν χρειάζεται 2η δόση μετά από 4 μήνες. Αυτό, όμως, θα το κρίνει ο θεράπων ιατρός, ανάλογα με την κάθε περίπτωση. Ο εμβολιασμός παρέχει σημαντική προστασία από τους ιούς της γρίπης (όχι όμως 100%).

Αντενδείξεις στον εμβολιασμό u954 και επιπλοκές

Στο 25% των εμβολιαζόμενων παρατηρείται τοπικά ελαφρό πρήξιμο ή κοκκινίλα. Μπορεί να παρουσιασθούν χαμηλός πυρετός ή ελαφρά συμπτώματα γρίπης. Σπανίως μπορεί να συμβούν αλλεργικές αντιδράσεις, γι’ αυτό ο εμβολιασμός δεν επιτρέπεται σε άτομα με αλλεργία στα αυγά ή που πάσχουν από σοβαρές αλλεργίες.

Β) Πνευμονιοκοκκική νόσος & Εμβόλιο

Ο πνευμονιόκοκκος είναι ένα πολύ ισχυρό και επικίνδυνο μικρόβιο του ανώτερου και του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος. Τα νοσήματα από τον πνευμονιόκοκκο είναι πολύ συχνά, ιδιαίτερα τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες (περίπου 40% των μικροβιακών λοιμώξεων). Ο πνευμονιόκοκκος προκαλεί πνευμονία και παρουσιάζει μεγάλη νοσηρότητα και θνησιμότητα.

Προσβάλλει όλες τις ηλικίες, προκαλεί όμως βαρύτερη νόσηση στους ηλικιωμένους και στους ασθενείς των ομάδων υψηλού κινδύνου, που προαναφέραμε στη γρίπη. Ιδιαίτερα στους πνευμονοπαθείς, καρδιοπαθείς και διαβητικούς. Η νόσος προλαμβάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό με τον εμβολιασμό. Για τον εμβολιασμό ισχύουν τα ίδια με το εμβόλιο για τη γρίπη.

Επιπλέον, χορηγείται σε βρέφη και παιδιά 2-5 ετών που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο από πνευμονοκοκκική νόσο. Υπάρχει το κλασικό εμβόλιο, που πρέπει, όμως, να επαναλαμβάνεται κάθε 5 χρόνια. Από πέρυσι, είναι διαθέσιμο νέο και ισχυρό εμβόλιο, το οποίο προσφέρει ισόβια ανοσία, και γίνεται μόνο μία φορά. Οι επιπλοκές είναι ελάχιστες (όπως με τα εμβόλια της γρίπης). Η δαπάνη του εμβολίου καλύπτεται από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία (ΕΟΠΠΥ κ.λπ.), με μηδενική συμμετοχή από τον ασφαλισμένο.

Επίσης, υπάρχουν φάρμακα απολύτως αβλαβή που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα των αναπνευστικών οδών και των πνευμόνων, ενώ μειώνουν σημαντικά τη συχνότητα και τη βαρύτητα των ιώσεων και των λοιμώξεων. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για εκείνους, που το χειμώνα υποφέρουν από συχνές αναπνευστικές λοιμώξεις είτε λόγω της παθήσεώς τους είτε λόγω του επιβαρημένου περιβάλλοντος που ζουν ή εργάζονται (παιδικοί σταθμοί, σχολεία, νοσηλευτικές μονάδες κ.λπ.) Για όλα αυτά πρέπει να συμβουλευόμαστε τον θεράποντα ιατρό μας ή τους ειδικούς ιατρούς.

Χρήσιμες οδηγίες

Για την καλύτερη προστασία μας από τους ιούς και τα μικρόβια του αναπνευστικού και για να μειώσουμε τη μεταδοτικότητα της νόσου στους γύρω μας, πρέπει να προσέχουμε και να τηρούμε τα εξής:

α) Υγιεινή διατροφή με άφθονες πρωτεΐνες, φρούτα, λαχανικά, πολλά υγρά και ζεστά ροφήματα το χειμώνα.

β) Καλό ντύσιμο και προσοχή στη βροχή και στις αλλαγές της θερμοκρασίας.

γ) Να αποφεύγουμε τον συγχρωτισμό με πολλά άτομα σε κλειστούς χώρους.

δ) Να τηρούμε τους απλούς κανόνες υγιεινής, όπως: όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε, να καλύπτουμε τη μύτη και το στόμα μας με χαρτομάντηλο και όχι με την παλάμη μας. Όταν είμαστε άρρωστοι να παραμένουμε στο σπίτι, μακριά από το σχολείο ή την εργασία. Τέλος, να μην καπνίζουμε και να περιορίζουμε τα οινοπνευματώδη ποτά. Συμπέρασμα: ναι στον εμβολιασμό, γιατί είναι πολύ αποτελεσματικός και να συμβουλευόμαστε πάντοτε τον ιατρό μας.