Άσθμα και εγκυμοσύνη

Το άσθμα είναι ένα από τα πιο κοινά νοσήματα που επιπλέκουν την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 0,5 έως 4% των κυήσεων επιπλέκονται από άσθμα.

Επιπλέον, οι μελέτες δείχνουν ότι το μητρικό άσθμα συσχετίζεται συχνά με σοβαρά δυσμενή συμβάντα της κύησης όπως ο θάνατος του εμβρύου, η πρόωρη διακοπή της κύησης, υπερτασικές διαταραχές ή διαβήτης της κύησης όπως και αιμορραγία πριν και μετά τον τοκετό.

Το άσθμα μπορεί να βελτιωθεί, να σταθεροποιηθεί ή να χειροτερέψει κατά την εγκυμοσύνη και μερικές ανασκοπήσεις δείχνουν τα ακόλουθα στοιχεία: Στο άσθμα ένα τρίτο των γυναικών επηρεάζονται αρνητικά, το ένα τρίτο βελτιώνεται και το ένα τρίτο παραμένει σταθερό. Οι γυναίκες με σοβαρό άσθμα είναι πιο πιθανό να επιδεινωθούν ενώ οι γυναίκες με ήπιο άσθμα συνήθως βελτιώνονται. Οι αλλαγές στο άσθμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι συνήθως όμοιες σε επόμενες κυήσεις. Οι παροξύνσεις άσθματος είναι πιο συχνές στο τρίτο τρίμηνο και λίγες ασθενείς γίνονται συμπτωματικές κατά τον τοκετό.

Φυσιολογικά, οι αλλαγές που σημειώνονται στον έλεγχο του άσθματος κατά την κύηση επανέρχονται στα προ της εγκυμοσύνης επίπεδα 3 μήνες μετά τον τοκετό. Μια πρόσφατη μελέτη αναφέρει ότι οι έγκυες γυναίκες που επισκέπτονται το τμήμα Επειγόντων Περιστατικών με σοβαρό άσθμα δεν διαφέρουν από τις γυναίκες που δεν εγκυμονούν σε σοβαρότητα ή σε διάρκεια της κρίσης. Όμως, οι έγκυες γυναίκες αντιμετωπίζονται λιγότερο επιθετικά με κορτικοστεροειδή και έχουν τριπλάσια πιθανότητα να εξακολουθούν να βρίσκονται σε παρόξυνσεις.

Επιδράσεις του άσθματος στη μητερα και το έμβρυο

α) Επιδράσεις στη μητέρα.

Οι μητρικές επιπλοκές που σχετίζονται με το μη ελεγχόμενο άσθμα περιλαμβάνουν προεκλαμψία, πρόδρομο πλακούντα, υπέρταση της κύησης, υπερεμεσία της εγκύου, κολπική αιμορραγία, τοξιναιμία, προκλητό και επιπλεγμένο τοκετό, καισαρική τομή και παρατεταμένη νοσοκομειακή παραμονή της μητέρας.

β) Επιδράσεις του άσθματος στο έμβρυο.

Το αίμα του εμβρύου οξυγονώνεται στον ανθρώπινο πλακούντα. Κρίσιμη αναπνευστική ασθένεια της μητέρας όπως μια σοβαρή παρόξυνση του άσθματος, μπορεί να οδηγήσει σε μια πτώση της μητρικής αρτηριακής PO2 και μια έντονη μείωση στην PO2 του εμβρύου και την οξυγόνωση των ιστών.

Έλεγχος άσθματος στην εγκυμοσύνη

Οι στόχοι της θεραπείας του άσθματος στην εγκυμοσύνη έχουν ως στόχο την καλή κατάσταση υγείας και της μητέρας και του εμβρύου. Ιδιαίτερα οι στόχοι είναι:

• έλεγχος των ημερήσιων και νυχτερινών συμπτωμάτων
• Διατήρηση της φυσιολογικής ή της καλύτερης πνευμονικής λειτουργίας
• Φυσιολογικά επίπεδα δραστηριότητας
• Πρόληψη σοβαρών παροξύνσεων
• Ελάχιστες δυνατές παρενέργειες από τα φάρμακα
• Γέννηση ενός υγιούς νεογνού

 

Φάρμακα

• Β – αδρενεργικοί αγωνιστές

Οι εκλεκτικοί β2 αγωνιστές φαίνεται να είναι ασφαλείς για χρήση στην εγκυμοσύνη και εισπνεόμενες μορφές χρησιμοποιούνται ευρέως. Η από του στόματος χορήγηση β2 αγωνιστών μπορεί να προκαλέσει ταχυκαρδία, υπογλυκαιμία και τρόμο ενώ στο 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης η per os χρήση, μπορεί να δράσει μυοχαλαρωτικά στη μήτρα και να ανακόψει τις ωδίνες, και ως εκ τούτου, η χρήση β2 αγωνιστών per os αντενδείκνυται

• Στεροειδή

Τα ειπνεόμενα στεροειδή θεωρούνται ασφαλή για χρήση στην εγκυμοσύνη. Όλα τα εισπνεόμενα στεροειδή ταξινομούνται στην κατηγορία C σύμφωνα με το FDA, εκτός της βουδεσονίδης, η οποία ταξινομείται στην κατηγορία Β. Η μπεκλομεθαζόνη είναι το παλαιότερο φάρμακο και συνιστάται από την αναφορά του Αμερικάνικου Ινστιτούτου Υγείας για χρήση κατά την κύηση

• Χρωμόνες

Το χρωμογλυκικό νάτριο θεωρείται ασφαλές για χρήση στην εγκυμοσύνη, είναι ταξινομημένο στην κατηγορία Β και συνιστάται από την αναφορά του Αμερικάνικου Ινστιτούτου Υγείας (ΝΙΗ)2

• Μεθυλξανθίνες

Η χρήση της θεοφυλλίνης και της αμινοφυλλίνης θεωρείται ασφαλής κατά την κύηση. Όμως, δεν είναι η θεραπεία εκλογής

• Αντιχολινεργικά

Παρ’ όλο που τα αντιχολινεργικά δεν αποτελούν το βρογχοδιασταλτικό εκλογής στο άσθμα, το ιπρατρόπιο θεωρείται ασφαλές για χρήση στην εγκυμοσύνη

• Αντιλευκοτριενικά

Τα δεδομένα σε ζώα δεν δείχνουν τερατογένεση με zafirlukast και montelukast και ταξινομούνται στην κατηγορία Β σύμφωνα με το FDA. Παρ’ όλα αυτά, επειδή είναι φάρμακα από το στόμα και έχουν παρουσιασθεί στην αγορά πρόσφατα, δεν μπορούν να συστηθούν για χρήση στην εγκυμοσύνη