Πως να προσέξεις τη ψυχική σου υγεία κατά την εγκυμοσύνη

εγκυμοσύνη και κατάθλιψη- egkymosini kai katathlipsi

Η ψυχική υγεία κατά την εγκυμοσύνη είναι εξίσου σημαντική με την σωματική. Είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπίζεται με την ίδια σοβαρότητα και υπευθυνότητα τόσο από τους ειδικούς που παρακολουθούν την έγκυο, δηλαδή γυναικολόγο και μαία, όσο και από την ίδια και το υποστηρικτικό της πλαίσιο.

Σε αυτή την τόσο ιδιαίτερη περίοδο της ζωής η έγκυος χρειάζεται να ακολουθεί έναν υγιεινό τρόπο ζωής για την καλή υγεία της ίδιας και του μωρού. Η σωστή διατροφή, η αποφυγή του αλκοόλ και του καπνίσματος και η άσκηση, μέσα στα επιτρεπόμενα πλαίσια φυσικά, είναι πολύ σημαντικοί σύμμαχοι στην υγεία και την ευεξία κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης. Εξίσου πολύτιμος σύμμαχος είναι το υποστηρικτικό δίκτυο της εγκύου, ο σύντροφος, το οικογενειακό πλαίσιο και οι φίλοι. Είναι πολύ βοηθητικό σε αυτήν την περίοδο η έγκυος να συναναστρέφεται με γυναίκες που βρίσκονται στην ίδια φάση με εκείνη, να μοιράζεται προβληματισμούς και αγωνίες αλλά και χαρές με ανθρώπους που θα την καταλάβουν.

Η περίοδος της εγκυμοσύνης θεωρείται γενικά μία ευτυχισμένη περίοδος για τη ζωή μιας γυναίκας. Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις στις οποίες ο ερχομός της συνοδεύεται από δυσάρεστα συναισθήματα. Οι αλλαγές που επιφέρει μια εγκυμοσύνη δεν είναι μόνο σωματικές με ορμονικές αλλαγές, αύξηση βάρους, σωματικές ενοχλήσεις αλλά αφορούν και σε πτυχές της ζωής της γυναίκας, η οποία καλείται να αλλάξει τις προτεραιότητες της, όπως για παράδειγμα να σταματήσει την εργασία της ή να εργάζεται λιγότερο. Όλες αυτές οι αλλαγές μπορεί να συμβάλλουν στην δημιουργία αρνητικών συναισθημάτων θλίψης, απογοήτευσης, θυμού και σε ορισμένες περιπτώσεις να οδηγήσουν ακόμα και σε κατάθλιψη.

Γι’ αυτό η έγκυος και το οικογενειακό της περιβάλλον είναι σημαντικό να ενημερώνονται και να παρατηρούν τυχόν ανησυχητικά σημάδια στην ίδια, ώστε με τη σωστή διαχείριση και με την καθοδήγηση του γυναικολόγου, της μαίας, του ψυχολόγου ή του ψυχιάτρου να μπορέσουν να τις αντιμετωπίσουν, συμβάλλοντας έτσι στην βελτίωση της υγείας της γυναίκας αλλά και του βρέφους.

Μετά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό αρκετές γυναίκες εμφανίζουν επιλόχεια κατάθλιψη, μια διαταραχή η οποία μοιάζει στη συμπτωματολογία με την κατάθλιψη και επηρεάζει τόσο την ίδια τη γυναίκα όσο και το μωρό αλλά και την μεταξύ τους σχέση. Αν υπάρχουν ενδείξεις επιλόχειας κατάθλιψης, είναι σημαντικό η διαταραχή να προλαμβάνεται ή να αντιμετωπίζεται καθώς είναι γνωστό ότι έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη του βρέφους και στην αλληλεπίδραση μητέρας-παιδιού καθώς και ότι συνδέεται με μια σειρά προβλημάτων ψυχικής υγείας στην παιδική ηλικία.

Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης της επιλόχειας κατάθλιψης

Οι λόγοι για τους οποίους μία γυναίκα μπορεί να εμφανίσει επιλόχειο κατάθλιψη είναι πολλοί και αφορούν την ίδια τη γυναίκα, το ιστορικό ψυχικής υγείας της ίδιας και της οικογένειας της αλλά και άλλους παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον της. Οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της διαταραχής σύμφωνα με τη βιβλιογραφία αφορούν ψυχοκοινωνικούς στρεσογόνους παράγοντες όπως η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση, η μονογονεϊκη οικογένεια, η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης.

Η ανεπιθύμητη και μη προγραμματισμένη εγκυμοσύνη, προηγούμενη αποβολή ή θνησιγένεια και η εμφάνιση προβλήματος υγείας στο μωρό συγκαταλέγονται επίσης στους παράγοντες κινδύνου. Οι δυσκολίες στη σχέση με τον σύντροφο είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την κατάθλιψη κατά την εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα αν υπάρχει ενδοοικογενειακή βία.

Πότε να ζητήσεις βοήθεια από σε ειδικό

Τουλάχιστον μια στις δέκα γυναίκες θα εμφανίσουν επιλόχεια κατάθλιψη. Τα συμπτώματά που θα εμφανίσουν είναι τα ίδια με τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Αν έχεις κάποια ή όλα από τα παρακάτω συμπτώματα, τα οποία επιμένουν για διάστημα περισσότερο από 2 εβδομάδες, θα πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθείς σε ειδικό ψυχικής υγείας, είτε ψυχολόγο είτε ψυχίατρο.

Κατάθλιψη: έχεις άσχημη διάθεση, νιώθεις λυπημένη και κλαις συχνά.

Νευρικότητα: είσαι ευέξαπτη και θυμωμένη με το σύζυγο, το μωρό σου ή τα άλλα σου παιδιά.

Κόπωση: όταν νιώθεις αδυναμία ανταπόκρισης σε καθήκοντα και υποχρεώσεις η κατάθλιψη μπορεί να σου δημιουργεί την αίσθηση υπερβολικής εξάντλησης και έλλειψης ενέργειας.

Αϋπνία: ακόμα και αν νιώθεις κουρασμένη, δεν μπορείς να κοιμηθείς. Σε κρατούν ξύπνια διάφορες σκέψεις και ανησυχίες, ακόμα και όταν το μωρό σου κοιμάται.

Αλλαγές στην όρεξη: μπορεί να έχεις χάσει την όρεξή σου για φαγητό ή το αντίθετο, να τρως μεγάλες ποσότητες.

Έλλειψη ευχαρίστησης: δεν μπορείς να ευχαριστηθείς τίποτα, ακόμα και πράγματα που συνήθως σε ευχαριστούσαν. Έχεις χάσει το ενδιαφέρον σου για όλα, ακόμα και για το μωρό σου.

Έλλειψη διάθεσης για σεξουαλική επαφή: έχεις χάσει κάθε ενδιαφέρον και επιθυμία για σεξουαλική επαφή με το σύντροφό σου, ακόμα και αν έχουν περάσει πολλοί μήνες μετά τον τοκετό.

Αρνητικές σκέψεις: νιώθεις ότι δεν είσαι καλή μητέρα ή ότι το μωρό σου δεν σε αγαπάει.

Αίσθηση αποτυχίας: σκέφτεσαι ότι δεν κάνεις τίποτα καλά και υποφέρεις από ενοχές.

Υπερβολικό άγχος

Το οποίο μπορεί να εκφράζεται με τις εξής σκέψεις:

  • το μωρό είναι άρρωστο
  • δεν παίρνει βάρος
  • κλαίει πολύ και δεν μπορείς να το ηρεμήσεις ή ότι είναι τόσο ήσυχο που μπορεί να μην αναπνέει
  • μπορεί να κάνεις κακό στο παιδί σου

Απομόνωση: δεν έχεις τη διάθεση να δεις την οικογένεια ή τους φίλους σου.

Απελπισία: αισθάνεσαι ότι τα πράγματα δεν πρόκειται να βελτιωθούν, ότι η ζωή δεν έχει νόημα, ότι είσαι βάρος για τους άλλους. Έχεις σκέψεις να κάνεις κακό στον εαυτό σου ή στο μωρό.

Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της επιλόχειας κατάθλιψης είναι η αναγνώρισή του προβλήματος και στη συνέχεια η επίσκεψη σε ειδικό ψυχικής υγείας. Στις πιο ήπιες καταστάσεις, που είναι και οι πιο συχνές, τα συμπτώματα αντιμετωπίζονται με ψυχοθεραπεία. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται η λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Στην περίπτωση που απαιτείται φαρμακοθεραπεία, είναι πολύ σημαντικό να συνδυαστεί με ψυχοθεραπεία, καθώς οι έρευνες δείχνουν ότι έτσι επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα.

Σε βοήθησε αυτό το άρθρο;

Αυτή η σελίδα δεν παρέχει ιατρικές συμβουλές. Δες περισσότερα.