Τι είναι η αναιμία;
Ως αναιμία ορίζεται η αιμοσφαιρίνη <11,5 g/dl στις γυναίκες και <13,5 g/dl στους άνδρες.
Η αναιμία διακρίνεται σε υπόχρωμη μικροκυτταρική (έλλειψη σιδήρου, θαλασσαιμία, χρονίας νόσου σε ορισμένες περιπτώσεις, δηλητηρίαση με μόλυβδο, σιδηροβλαστική σε μερικές περιπτώσεις), σε ορθόχρωμη ορθοκυτταρική (αιμολυτική, χρονίας νόσου, οξεία απώλεια αίματος, νεφρική νόσος, μικτές ανεπάρκειες, μυελική ανεπάρκεια) και σε μακροκυτταρική (μεγαλοβλαστική λόγω ανεπάρκειας Β12 ή φυλλικού οξέως και μη μεγαλοβλαστική λόγω αλκοολισμού, ηπατικής νόσου, μυελοδυσπλασίας, απλαστικής αναιμίας, κ.ά.
Η σιδηροπενία αποτελεί τη συχνότερη διατροφική διαταραχή παγκοσμίως, η δε σιδηροπενική αναιμία τη συχνότερη υπόχρωμη μικροκυτταρική αναιμία.
Ο σίδηρος αποτελεί συστατικό της αιμοσφαιρίνης, της μυοσφαιρίνης και πολλών άλλων πρωτεινών και ενζύμων. Η έλλειψή του προκαλεί διαταραχές στους επιθηλιακούς ιστούς, στους μύες και στο ανοσολογικό σύστημα. Κλινικά εκδηλώνεται με αδυναμία, καταβολή, κεφαλαλγία, έντονη κόπωση, αδυναμία συγκέντρωσης, κοιλονυχία, τριχόπτωση, αλλοφαγία (τρώει χώμα ή παγάκια), δυσφαγία.
Η αναιμία χρονίας νόσου καλείται και “αναιμία της φλεγμονής” που προέρχεται από οξεία ή χρόνια ανοσολογική διέγερση. Τα 2/3 παρουσιάζουν τιμές αιμοσφαιρίνης >10 g/dl ορθόχρωμη ορθοκυτταρική. Κλινικά προεξάρχουν τα συμπτώματα του υποκειμένου πρωτοπαθούς νοσήματος και σπάνια εκδηλώνεται γενικευμένη συμπτωματολογία αναιμίας.
Οι μεγαλοβλαστικές αναιμίες είναι ομάδες αναιμιών στις οποίες οι ερυθροβλάστες στο μυελό των οστών παρουσιάζουν καθυστερημένη ωρίμανση του πυρήνα τους σε σχέση με το κυτταρόπλασμα. Κλινικές εκδηλώσεις της νόσου αποτελούν η χαρακτηριστική λεμονοειδής χροιά του δέρματος, λόγω συνύπαρξης ικτέρου και αναιμίας, στα οστά η μείωση της οστεοβλαστικής δραστηριότητας και η νευροπάθεια ειδικά και μόνο στην έλλειψη Β12, η οποία εκδηλώνεται με παραισθησίες κάτω άκρων, διαταραχές βάδισης, ακράτεια ούρων και κοπράνων, γνωστικές δυσλειτουργίες (άνοια), διαταραχές όσφρησης, όρασης και γεύσης και ψυχιατρικές εκδηλώσεις.
Σε κάθε περίπτωση αναιμίας, απαιτείται η άμεση διερεύνηση του αιτίου ή των πολλών διαφορετικών παραγόντων που οδήγησαν στην εμφάνισή της, προκειμένου να θεραπεύσουμε ή και να προλάβουμε δυσάρεστες έως και επικίνδυνες καταστάσεις που μπορεί και να απειλήσουν τη ζωή μας ή έστω να ελαττώσουν την ποιότητά της.