Τι είναι η θεραπεία PRP (Πλάσμα πλούσιο σε Αιμοπετάλια)

Πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP – platelet rich plasma)

Τα τελευταία χρόνια πολλά έχουν γραφτεί για την χρήση πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (platelet rich plasma – PRP) στην ορθοπαιδική. Παθήσεις όπως τενοντίτιδες, διαστρέμματα κ.ά., που παραδοσιακά αντιμετωπίζονταν με άλλες θεραπευτικές μεθόδους, όπως φάρμακα, φυσιοθεραπεία ακόμη και χειρουργικά, πλέον αντιμετωπίζονται από την ορθοπαιδική κοινότητα με τη χρήση PRP.

Δες ακόμα: Ιγμορίτιδα: Απαλλάξου από τα χρόνια συμπτώματα με τη νέα ενδοσκοπική μέθοδο

Παρά την εκτεταμένη δημοσιότητα, υπάρχουν ακόμη ερωτήματα που απασχολούν ιατρούς και ασθενείς σχετικά με το:

• Τι ακριβώς είναι το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP)
• Πώς λειτουργεί
• Τι καταστάσεις αντιμετωπίζονται με το PRP
• Αν η θεραπεία με PRP είναι αποτελεσματική

Τι είναι το PRP;

Το αίμα αποτελείται από πλάσμα μέσα στο οποίο υπάρχουν κύτταρα, όπως τα ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια. Τα τελευταία είναι γνωστά για τη σημασία τους στην πήξη του αίματος, όμως διαθέτουν ένα μεγάλο αριθμό πρωτεϊνών, τους αυξητικούς παράγοντες, οι οποίοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επούλωση των τραυμάτων. Μεταξύ άλλων, επάγουν τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων που βοηθούν στην επουλωτική διαδικασία καθώς και την αγγειογένεση.

Το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια ή PRP (Platelet Rich Plasma) όπως αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία, είναι πλάσμα με πολύ περισσότερα αιμοπετάλια απ’ ότι υπάρχουν στο αίμα. Η συγκέντρωση των αιμοπεταλίων και επομένως των αυξητικών παραγόντων, είναι 5-10 φορές μεγαλύτερη από το συνηθισμένο. Για την παρασκευή PRP αρχικά λαμβάνεται μια μικρή ποσότητα αίματος από τον ασθενή (20 – 30 ml).

Τα αιμοπετάλια διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα κύτταρα του αίματος και η συγκέντρωσή τους αυξάνεται κατά τη διάρκεια
μιας διαδικασίας που ονομάζεται φυγοκέντρηση (εικόνα 1).

Πώς λειτουργούν;

Παρότι δεν απολύτως ξεκάθαρο πώς λειτουργεί το PRP, εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη συγκέντρωση αυξητικών παραγόντων δυνητικά επιταχύνει την επουλωτική διαδικασία. Για να επιταχυνθεί η θεραπεία της πάσχουσας περιοχής, γίνεται έγχυση του PRP. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με δύο μεθόδους:

• Μπορεί να γίνει προσεκτική έγχυση στην πάσχουσα περιοχή. Για παράδειγμα στην τενοντίτιδα του Αχιλλείου τένοντα, μια κατάσταση που συχνά παρουσιάζεται σε δρομείς, ο τένοντας μπορεί να γίνει οιδηματώδης (να πρηστεί), να παρουσιάσει φλεγμονή και να είναι επώδυνος. Η έγχυση PRP μέσα στον φλεγμονώδη ιστό θα βοηθήσει στην γρηγορότερη εξάλειψη της φλεγμονής. Τα ευεργετικά αποτελέσματα γίνονται αντιληπτά μετά από αρκετές εβδομάδες
• Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να επιταχύνουν την επούλωση μετά από χειρουργική αποκατάσταση τραυματισμών. Για παράδειγμα, ένας αθλητής με πλήρη ρήξη του Αχιλλείου τένοντα θα χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση για την αποκατάστασή του. Η επούλωση του ραγέντος τένοντα μπορεί να επιταχυνθεί εφαρμόζοντας διεγχειρητικά PRP, ειδικά διαμορφωμένου ώστε να προσκολλάται πάνω στους ραγέντες ιστούς.

Ποιές καταστάσεις θεραπεύονται με PRP; Είναι αποτελεσματικό;

Πλήθος ερευνητικών μελετών έχουν πραγματοποιηθεί με σκοπό την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας με PRP, χωρίς ξεκάθαρο συμπέρασμα, γιατί οι παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας και οι τεχνικές παρασκευής του PRP ποικίλουν. Οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας αυτής, είναι:

• Η περιοχή του σώματος όπου θα εφαρμοστεί
• Η γενική υγεία του ασθενή
• Αν το τραύμα είναι οξύ (πρόσφατη κάκωση) ή χρόνιο (κάκωση που προϋπάρχει μεγάλο χρονικό διάστημα)

Χρόνιες παθήσεις τενόντων

Οι τένοντες μεταφέρουν μεγάλες δυνάμεις από του μύες από τους οποίους εκφύονται με συνέπεια να τραυματίζονται από υπέρχρηση. Στην περίπτωση αυτή, το κολλαγόνο των τενόντων υφίσταται μικρορήξεις, οι οποίες επουλώνονται με τη δημιουργία ουλής. Αυτό επηρεάζει την αντοχή τους και συνεπώς αυξάνεται η πιθανότητα για επανατραυματισμό. Επίσης, επειδή οι τένοντες έχουν πτωχή αιμάτωση, η φλεγμονώδης απάντηση στο τραύμα είναι ελάχιστη. Χωρίς φλεγμονή, η αναγεννητική ικανότητα των τενόντων είναι περιορισμένη και οι τένοντες υφίστανται αγγειοϊνοβλαστική εκφύλιση, μία μη φυσιολογική απάντηση στην κάκωση. Αυτή η εκφυλιστική απάντηση στις μικρορήξεις του κολλαγόνου αποτελεί την ουσία της τενοντίτιδας. Συχνά εμφανίζεται πόνος, οίδημα και ευαισθησία.

Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, το PRP είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία χρόνιων τενοντίων βλαβών. Τέτοιες βλάβες μπορεί να είναι:

• Έξω επικονδυλίτιδα αγκώνα (αγκώνας του τενίστα) (εικόνα 2)
• Έσω επικονδυλίτιδα αγκώνα
• Τενοντίτιδα επιγονατιδικού τένοντα (γόνατο του άλτη)
• Τενοντίτιδα αχιλλείου
• Πελματιαία απονευρωσίτιδα
• Τενοντίτιδα προσαγωγών
• Τενοντίτιδα γλουτιαίων

Οξείες κακώσεις μυών και συνδέσμων

Το PRP δυνητικά επιταχύνει την επούλωση, λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης αυξητικών παραγόντων που επάγουν την θεραπευτική διαδικασία.  Έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση διαφόρων κακώσεων, όπως:

• Θλάση οπισθίων μηριαίων μυών
• Θλάση προσαγωγών
• Ρήξη έσω πλαγίου συνδέσμου γόνατος
• Διάστρεμμα ποδοκνημικής

Άλλες παθήσεις

Άλλες παθήσεις, όπου το PRP έχει εφαρμοστεί με καλά αποτελέσματα, είναι:

• Τροχαντήρια ορογονοθυλακίτιδα (τροχαντηρίτιδα)
• Ρήξη έσω πλαγίου
• Οστεοαρθρίτιδα γόνατος (εικόνα 3)
• Οστεοαρθρίτιδα ισχίου

Συμπεράσματα

Η χρήση πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια έχει κερδίσει έδαφος τα τελευταία χρόνια έναντι άλλων τεχνικών, στην αντιμετώπιση πολλών ορθοπαιδικών παθήσεων. Από τις μελέτες που δημοσιεύονται κατά καιρούς, άλλες δίνουν καλύτερα αποτελέσματα σε κάποιες ορθοπαιδικές παθήσεις σε σύγκριση με παλαιότερες θεραπευτικές μεθόδους ενώ κάποιες άλλες όχι, όμως λόγω της ετερογένειας των μεθόδων που χρησιμοποιούνται δεν είναι δυνατόν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.