Παχυσαρκία και εφηβεία
Μια επιδημία αποτελεί η παχυσαρκία πλέον στις μέρες μας σε παιδιά ή εφήβους με ποσοστά που φτάνουν το 30%.
Από μελέτες που διεξήχθησαν σε σχολεία το 1997 και το 1998 δείχνουν ότι οι ΗΠΑ, η Ιρλανδία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία είχαν τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας.
Παχυσαρκία ορίζουμε την περίσσεια σωματικού λίπους και η διάγνωσή της πρέπει να βασίζεται στην απόδειξη της παρουσίας του λίπους αυτού. Αποτελεί νοσογόνο κατάσταση με σημαντικές επιπλοκές.
Η εκτίμηση της σύστασης του σώματος γίνεται εύκολα με την λιπομέτρηση σε ειδικά κέντρα ελέγχου σωματικού βάρους και μεταβολισμού και είναι εύκολο να εκτιμηθεί το ποσοστό λίπους, μυϊκής μάζας και υγρών του σώματος και στο ιατρείο μας, κάτι που γίνεται σε καθημερινή βάση είτε στα πλαίσια ελέγχου σωματικού βάρους είτε σε προδιαβητικούς ή διαβητικούς ασθενείς προκειμένου να δοθούν οι ανάλογες διαιτητικές συστάσεις.
Το σίγουρο είναι ότι η εφηβεία αποτελεί κρίσιμη περίοδο για την ανάπτυξη της παχυσαρκίας. Επιδημιολογικές μελέτες, υποστηρίζουν την άποψη ότι το ένα τρίτο περίπου της παχυσαρκίας σε ενήλικες γυναίκες ξεκινά στην εφηβεία.
Ένας από τους πιο γνωστούς και αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης της εφηβικής παχυσαρκίας είναι η μείωση κατανάλωσης επιπλέον θερμίδων και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Οι πιο συχνές παρεμβάσεις περιλαμβάνουν πρόσληψη τροφίμων με μειωμένα λιπαρά. Σε τέτοιες διατροφές το λίπος αποτελεί το 25% – 30% της συνολικής ενέργειας. Η μείωση του λίπους στοχεύει, πρακτικά, στα σνακ, στα fast – food, στα επεξεργασμένα τρόφιμα και στην τροποποίηση του τρόπου μαγειρέματος στην οικογένεια, καθώς και στην αύξηση κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών.
Θα πρέπει να καθοριστεί η κατανάλωση τριών κυρίων γευμάτων και τριών σνακ. Το μέγεθος της μερίδας έχει αυξηθεί τις τρεις τελευταίες δεκαετίες και επιπλέον οι έφηβοι τρώνε πολύ περισσότερο από ότι χρειάζονται. Η σταδιακή μείωση της μερίδας είναι ένας βασικός τρόπος μείωσης της ενεργειακής πρόσληψης στην διαδικασία ελέγχου του σωματικού βάρους.
Επίσης, η πρόσληψη ζαχαρούχων ποτών και αναψυκτικών, ασήμαντης διατροφικής αξίας, οδηγεί στην αύξηση της παχυσαρκία και για αυτό θα πρέπει να περιορισθεί σημαντικά. Το νερό θα πρέπει να αποτελεί το κύριο υγρό που θα αναπληρώνει την απώλεια των σωματικών υγρών. Ακόμη και οι χυμοί θα πρέπει να περιορίζονται καθώς η ανεξέλεγκτη κατανάλωση τους μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση του βάρους, και αντί αυτών να προτιμώνται ολόκληρα φρούτα.
Συστήνουμε επομένως να αποφεύγεται η κατανάλωση σοκολατούχων προϊόντων, τσιπς και αναψυκτικών, να αποφεύγεται το μαγείρεμα με λίπη και να αφαιρείται το ορατό λίπος από το κρέας, να προτιμώνται τρόφιμα με χαμηλά λιπαρά και να διαβάζονται οι ετικέτες με τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων, να μην παραλείπεται το πρωινό, τα γεύματα να καταναλώνονται στο τραπέζι και όχι μπροστά στην τηλεόραση, το δεκατιανό για το σχολείο να ετοιμάζεται από το σπίτι, να ενθαρρυνθεί η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και να περιορισθεί η κατανάλωση γευμάτων σε fast – food, να αυξηθεί η φυσική δραστηριότητα επιλέγοντας αυτό που ταιριάζει στην ψυχολογία και τον χαρακτήρα του εφήβου, πχ κολύμβηση, ποδόσφαιρο ή γυμναστική εδάφους και να περιοριστεί περιττή καθιστική ζωή κυρίως η ανώφελη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και ηλεκτρονικών παιχνιδιών!
Είναι κρίσιμα τα ποσοστά αύξησης αυτής της σιωπηλής πανδημίας και γι’ αυτό θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε όλοι μας πριν οι τωρινοί έφηβοί μας καταλήξουν σε παχύσαρκους νοσηρούς ενήλικες.