Αγοραφοβία

Πληροφορίες για την αγοραφοβία

Τι είναι η αγοραφοβία

Η λέξη αγοραφοβία, παραπέμπει στον φόβο της αγοράς. Πρόκειται για μια φοβία που σχετίζεται με το φόβο τουλάχιστον δύο (ή συνδυασμό δύο) αγοραφοβικών καταστάσεων, όπως το να φύγει κανείς από το σπίτι, να βρίσκεται μέσα σε ένα πλήθος ή στη σειρά με άλλους, να επισκέπτεται δημόσιους χώρους, να ταξιδεύει μόνος του σε λεωφορεία ή αεροπλάνα, ή να βρίσκεται σε καταστάσεις από όπου η διαφυγή είναι δύσκολη ή άβολη, και η δυνατότητα να λάβουν βοήθεια είναι μειωμένη .

Το άγχος που συνοδεύει την αγοραφοβία, μπορεί τυπικά να οδηγήσει σε αποφυγή των επίφοβων καταστάσεων. Κάποιοι μπορούν να εκθέσουν τον εαυτό τους σε τέτοιες καταστάσεις αλλά βιώνοντας σημαντικό φόβο. Συχνά κάποιος μπορεί να αντιμετωπίσει μια κατάσταση που τον φοβίζει εάν συνοδεύεται.

Που οφείλεται η αγοραφοβία

Η αιτιολογία της αγοραφοβίας δεν είναι πλήρως κατανοητή και αναγνωρισμένη. Η πιθανότητα εμφάνισης αυτής της διαταραχής περιλαμβάνει ένα συνδυασμό γενετικών, κοινωνικών και ψυχολογικών παραγόντων.

Έρευνες επισημαίνουν την πιθανότητα μιας εκ γενετής ιδιοσυγκρασίας που κάνει ένα άτομο πιο ευάλωτο σε καταστάσεις που σχετίζονται με το άγχος. Ωστόσο,η αγοραφοβία εκδηλώνεται όταν ένα ψυχολογικά επιρρεπές άτομο βιώσει εμπειρίες υψηλού άγχους. Περίπου το 42% αγοραφοβικών αναφέρουν βιώματα πραγματικού αποχωρισμού ή φόβου αποχωρισμού από τους γονείς ή σημαντικούς για αυτούς ανθρώπους στο στάδιο της παιδικής ηλικίας. Με βάση αυτά τα δεδομένα, η αγοραφοβία ενηλίκων μπορεί να αποδοθεί σε ένα άλυτο άγχος αποχωρισμού της παιδικής ηλικίας. Η υπόθεση αυτή βασίζεται στην παρατήρηση ότι οι περισσότεροι ασθενείς με αγοραφοβία αισθάνονται ασφαλείς στην έξοδο, όταν έχουν παρέα.

Οι κοινωνικοί παράγοντες φαίνεται να σχετίζονται με τις διαφορές μεταξύ των φύλων. Η αγοραφοβία είναι πιο συχνή στις γυναίκες. Μια πιο εύθραυστη αίσθηση του εαυτού όπως καλλιεργείται από την οικογένεια και μια αδύναμη αίσθηση εσωτερικών ψυχολογικών ορίων στα κορίτσια, τα οδηγεί να μένουν περισσότερο εντός των φυσικών ορίων του σπιτιού τους, όπου νιώθουν ασφαλή.

Συμπτώματα που εκδηλώνει η αγοραφοβία

Μερικά από τα κύρια συμπτώματα της αγοραφοβίας είναι ο φόβος:

• του να είναι μόνος
• να είναι σε πολυσύχναστα μέρη
• την απώλεια του ελέγχου σε δημόσιους χώρους
• να είναι σε μέρη από όπου η διαφυγή είναι δύσκολη

Άλλα συμπτώματα αγοραφοβίας περιλαμβάνουν:

• Αδυναμία να φύγει από το σπίτι
• Αίσθημα αδυναμίας
• Αίσθηση της επικείμενης καταστροφής
• Κοινωνική απομόνωση
• Υπερβολική εξάρτηση από άλλους
• Οι κρίσεις πανικού
• Άγχος
• Συμπεριφορές αποφυγής

Δεν βιώνουν όλα τα άτομα με αγοραφοβία πανικό. Όταν η αγοραφοβία συνοδεύεται από κρίσεις πανικού, μερικά επιπλέον συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Γρήγορος ρυθμός της καρδιάς
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ζαλάδα
• Υπερβολική εφίδρωση
• Κοκκίνισμα του προσώπου
• Ναυτία και έμετος
• Στομαχικές διαταραχές
• Δυσκολία στην κατάποση
• Πόνος στο στήθος
• Αίσθηση της απώλειας του ελέγχου
• Νευρικότητα
• Έντονος φόβος του θανάτου
• Έντονος φόβος ότι θα τρελαθεί

Διάγνωση για την αγοραφοβία

Η διάγνωση μπορεί να γίνει από ψυχολόγο με βάση το διαγνωστικό εγχειρίδιο DSM-5 με βάση τα συμπτώματα που περιγράφει ο πάσχων. Χρήσιμο είναι το ‘Agoraphobic Cognitions Questionnaire (ACQ)’, που ερευνά την γνωστική λειτουργία αγοραφοβικών, το είδος και συχνότητα καταστροφικών παρερμηνείων ατόμων που υποφέρουν από αγοραφοβία.

Πώς αντιμετωπίζεται η αγοραφοβία

Τα άτομα με αγοραφοβία φαίνεται να επωφελούνται κυρίως από την ψυχοθεραπεία. Η γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία θεωρείται η πιο αποτελεσματική ψυχοθεραπεία για την αγοραφοβία. Το άτομο μετεκπαιδεύεται όσον αφορά τον τρόπο που σκέφτεται και αντιδρά σε διαφορετικά ερεθίσματα. Αυτό είναι εφικτό, μετά από αρκετά στάδια:

• ο θεραπευτής εξηγεί τις γνωστικές, συναισθηματικές και συμπεριφορικές διεργασίες που εμπλέκονται στο άγχος.
• παρακολουθείται η συχνότητα, σοβαρότητα και διάρκεια των κρίσεων πανικού ή άλλων συμπτωμάτων και προσδιορίζονται οι καταστάσεις όπου συμβαίνουν κρίσεις πανικού.
• το άτομο μαθαίνει τεχνικές χαλάρωσης που μειώνουν τα σωματικά συμπτώματα που διατηρούν το φόβο και το άγχος.
• το άτομο μαθαίνει να αξιολογεί ρεαλιστικά και να τροποποιεί τα πρότυπα σκέψης που ενεργοποιούν και βοηθούν στη διατήρηση του φόβου και του άγχους.
• ενθαρρύνεται να αντιμετωπίσει τις επίφοβες καταστάσεις που προκαλούν άγχος εφαρμόζοντας τις δεξιότητές που πρόσφατα έμαθε.
• γίνεται θεραπεία έκθεσης στις επίφοβες καταστάσεις, εξαλείφοντας την σχέση που σχηματίστηκε μεταξύ των συμπτωμάτων πανικού και των επίφοβων καταστάσεων.

Άτομα με αγοραφοβία μπορεί να επωφεληθούν και από φαρμακευτική αγωγή. Υπάρχουν δύο τύποι φαρμάκων που προβλέπονται: τα αντικαταθλιπτικά και αγχολυτική φαρμακευτική αγωγη. Το κύριο μειονέκτημα των αγχολυτικών είναι αυξημένα συμπτώματα αγοραφοβίας, όταν η θεραπεία διακόπτεται. Επίσης μειώνεται η ψυχική σαφήνεια που απαιτείται εάν ο ασθενής ξεκινήσει ψυχοθεραπεία.

Η κατάλληλη ειδικότητα

Ο κατάλληλος γιατρός για την αγοραφοβία είναι ο ψυχολόγος

Κλείστε ραντεβού με ψυχολόγο