Αφθες

Τι είναι οι άφθες

Οι άφθες είναι έλκη (δηλαδή πληγές) στο στόμα, οι οποίες εμφανίζονται συχνά και σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Η λέξη άφθα (και στα αγγλικά aphtha) σημαίνει φωτιά, κάψιμο, προέρχεται από το ρήμα άπτω (ανάβω φωτιά) και υποδηλώνει ακριβώς το επώδυνο της νόσου.

Δες ακόμα: Στοματικά διαλύματα…..Τι πρέπει να γνωρίζουμε

Ο Ιπποκράτης είναι ο πρώτος που αναφέρει τον όρο “άφθα”… («…τοίσι μεν σμικροίσι και νεογνοίσι παιδίοισιν, άφθαι, έμετοι..» Ιππ. Αφορισμοί).

Οι άφθες συνήθως εντοπίζονται στο εσωτερικό μέρος των χειλιών, των παρειών (μάγουλα), στα ούλα και τη γλώσσα και συνοδεύονται από έντονο πόνο.

Είδη που διακρίνονται

Οι άφθες διακρίνονται σε:

Μικρές – κοινές

Οι κοινές άφθες πρόκειται για στρογγυλές ή ωοειδείς, αβαθείς ελκώσεις με διαστάσεις 2-10mm.

Τα έλκη αυτά είναι μονήρη ή πολλαπλά, περιβάλλονται από ερυθρή άλω και ο πυθμένας τους καλύπτεται από λευκοκίτρινη ψευδομεμβράνη.

Η διάρκεια των κοινών αφθών ποικίλλει από 4-14 μέρες, συνήθως όμως περνάνε μετά από μια εβδομάδα, χωρίς να αφήνουν ουλή.

Μεγάλες

Οι μεγάλες άφθες εμφανίζουν διαστάσεις άνω του 1cm στη μεγαλύτερη διάμετρο τους. Διαρκούν περισσότερο (2-6 εβδομάδες) και μετά την αποδρομή τους αφήνουν ουλή.

Είναι ασυνήθεις κ αποτελούν μόλις το 10% όλων των αφθών.

Ερπητόμορφα έλκη

Πρόκειται για μικρές (1-3 χιλιοστά) πολλαπλές επώδυνες πληγές που συρρέουν σε ένα σημείο του στόματος ή σπάνια σχεδόν σε όλο το στόμα, κ αυτοϊώνται σε διάστημα 7-10 ημερών χωρίς να αφήνουν ουλή.

Εδώ ενοχοποιείται ο ιός του απλού έρπητα.

Που οφείλονται

Ο παθογενετικός μηχανισμός αλλά και το που οφείλονται οι άφθες παραμένει άγνωστο.

Κατά καιρούς έχει αναφερθεί ως αιτία η πιθανή συμμετοχή ορμονικών, μικροβιακών ή και διατροφικών παραγόντων.

Επίσης έχουν παρατηρηθεί σε στερητικές καταστάσεις (έλλειψη σιδήρου, ιχνοστοιχείων), ή σε περιόδους έντονου stress χωρίς όμως να υπάρχουν τεκμηριωμένες αποδείξεις που να «ενοχοποιούν τις παραπάνω αίτιες.

Η κατάλληλη ειδικότητα

Ο κατάλληλος γιατρός για τις άφθες είναι ο οδοντίατρος

Θεραπεία

Επειδή η αιτία που εμφανίζονται οι άφθες είναι άγνωστη ως εκ τούτου αποτελεσματική θεραπεία δεν υπάρχει με την έννοια ότι θα δοθεί φαρμακευτική αγωγική για να αποφευχθεί η επανεμφάνιση αφθών.

Συνήθως όταν τα συμπτώματα είναι ήπια, το μέγεθος τους μικρό και η εμφάνιση σπάνια δεν συνίσταται καμία θεραπεία και αφήνουμε την άφθα να κάνει τον «κύκλο» της.

Σε πιο επίμονες περιπτώσεις αυτό που μπορεί να γίνει είναι με κάποιο θεραπευτικό σχήμα που θα μας προτείνει ο οδοντίατρος μας να περιορίσουμε κάπως την ένταση των συμπτωμάτων.

Σε αυτό ο ειδικός θα καταλήξει αφού πρώτα αξιολογήσει τη περίπτωση (ηλικία, κλινική εικόνα, αριθμός και περιοχή που εμφανίζονται αυτές).

Για τη μείωση λοιπόν του πόνου και την ταχύτερη επούλωση ανάλογα με το περιστατικό ο οδοντίατρος μπορεί να σας προτείνει:

• Τοπική χρήση κορτικοστεροειδών (με μορφή κρέμας – αλοιφής)
• Τοπική χρήση φαρμάκων με αντιφλεγμονώδη δράση
• Καυτηριασμοί με χημικές ουσίες που γίνονται στο οδοντιατρείο
• Πλύσεις με στοματικά διαλύματα χλωρεξιδίνης

Τέλος καλό είναι να τονίσουμε ότι οι άφθες δεν είναι μεταδοτικές και ότι ειδικά την περίοδο που αυτές εμφανίζονται πρέπει να είμαστε ακόμα πιο πολύ σχολαστικοί με την στοματική μας υγιεινή.