Όταν έχουμε κακή ποιότητα ύπνου, ο κίνδυνος καρδιοπάθειας παραμονεύει
Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε τουλάχιστο έναν άνθρωπο του οποίου το ροχαλητό ξεσηκώνει όλο το σπίτι, μην αφήνοντας κανέναν να κοιμηθεί.
Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους που ροχαλίζουν έτσι, υποφέρουν από υπνική άπνοια. Περίπου 2 στους 3 άνδρες και 1 στις 6 γυναίκες πάσχουν από αυτή, χωρίς να το γνωρίζουν. Συμβαίνει συχνά να περνούν πολλά χρόνια με λανθασμένη διάγνωση και αντιμετώπιση, οπότε η κατάστασή τους δεν αντιμετωπίζεται έγκαιρα.
Έχει υπολογισθεί ότι ο κίνδυνος θανάτου από καρδιοπάθεια, σε ανθρώπους που δεν έχουν αντιμετωπίσει θεραπευτικά την χρόνια υπνική άπνοια, είναι 5 φορές μεγαλύτερος.
Τι συμβαίνει κατά την διάρκεια των απνοϊκών επεισοδίων
Όταν ο αεραγωγός καταρρέει και το πέρασμα του αέρα εμποδίζεται, έχουμε υπνική άπνοια. Ο άνθρωπος ξυπνά εκατοντάδες φορές μέσα στη νύχτα προσπαθώντας να αναπνεύσει, και ο οργανισμός υποβάλλεται σε στρες. Συνέπεια αυτού, η έκκριση μίας ορμόνης (αδρεναλίνη) που σε βάθος χρόνου μπορεί να δημιουργήσει αρτηριακή υπέρταση, βασική αιτία των καρδιολογικών προβλημάτων. Εξάλλου, οι άνθρωποι με υπνική άπνοια έχουν κακή ποιότητα ύπνου, εφόσον ξυπνούν συνεχώς λόγω έλλειψης αναπνοής – για τον λόγο αυτό αισθάνονται εξάντληση κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Τρεις είναι οι τύποι υπνικής άπνοιας:
- Η Αποφρακτική άπνοια (Obstructing Sleep Apnoea – OSA) που είναι και η συχνότερη – οι χαλαροί ή/και διογκωμένοι μύες του λάρυγγα φράσσουν τον άνω αεραγωγό, παρεμποδίζοντας τη ροή του αέρα προς και από τους πνεύμονες.
- Η Κεντρική υπνική άπνοια (Central Sleep Apnoea, CSA) που πήρε το όνομά της από την άμεση σχέση της με το κεντρικό νευρικό σύστημα το οποίο σε κάποιες περιπτώσεις, σταματά να δίνει στο σώμα εντολή αναπνοής. Η Κεντρική υπνική άπνοια είναι συχνή σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, και μάλλον είναι αποτέλεσμα των προβλημάτων της καρδιάς, και όχι η αιτία αυτών.
- Η Σύνθετη υπνική άπνοια – ένας συνδυασμός της Αποφρακτικής και της Κεντρικής υπνικής άπνοιας.
Ενδείξεις και συμπτώματα που μαρτυρούν την άπνοια στον ύπνο
Παρότι το δυνατό ροχαλητό είναι ένα τυπικό σύμπτωμα υπνικής άπνοιας τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, δεν σημαίνει όμως ότι κάθε άνθρωπος που ροχαλίζει πάσχει από αυτή. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα υπνικής άπνοιας, καταγράφονται παρακάτω:
- Συνεχή αίσθηση κούρασης
- Αδυναμία συγκέντρωσης
- Νυχτερινή εφίδρωση
- Αύξηση βάρους
- Έλλειψη ενέργειας
- Αδυναμία στη μνήμη
- Σεξουαλική δυσλειτουργία
- Συχνή νυχτερινή ενούρηση
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις γυναίκες τα συμπτώματα της υπνικής άπονοιας είναι ηπιότερα, γι’αυτό και συχνά παρερμηνεύονται σαν συνέπειες της εμμηνόπαυσης, ή της κατάθλιψης. Εάν λοιπόν βρίσκεστε σε συνεχές άγχος ή μελαγχολία, και υποφέρετε συχνά από πονοκέφαλο το πρωί, συζητήστε τα συμπτώματα με τον γιατρό σας, ώστε να διαγνωστεί έγκαιρα η υπνική άπνοια, στην περίπτωση που αυτή είναι το πρόβλημα.
Τρόποι διάγνωσης
Στις περισσότερες περιπτώσεις εκείνοι που πάσχουν από υπνική άπνοια δεν γνωρίζουν το πρόβλημά τους. Πολύ συχνά κάποιος άλλος από την οικογένεια το διαπιστώνει.
Η διάγνωση της υπνικής άπνοιας συνήθως γίνεται με μια ολονύκτια μελέτη ύπνου, η οποία διεξάγεται σε κλινική ύπνου.
Όμως αυτή δεν είναι η μοναδική διαδικασία διάγνωσης, αφού σήμερα έχουμε ευτυχώς στη διάθεσή μας ειδικές συσκευές παρακολούθησης που χρησιμοποιούνται από εξειδικευμένους γιατρούς, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην άνεση της οικίας του ασθενή. Περισσότερες από 5 κρίσεις άπνοιας/ώρα είναι απαραίτητες, προκειμένου κάποιος να διαγνωστεί με υπνική άπνοια.
Ο κακός ύπνος επηρεάζει την καρδιά
Για να κατανοήσουμε τη ζημία που μπορεί η υπνική άπνοια να προκαλέσει στο σώμα, θα πρέπει να γνωρίζουμε τη σπουδαιότητα της συνεχόμενης αναπνοής: όταν η αναπνοή σταματά έστω και για λίγο, το επίπεδο οξυγόνου στο αίμα πέφτει. Ο οργανισμός αντιδρά εκκρίνοντας επινεφρίνη (αδρεναλίνη), μία ορμόνη που προκαλεί το στρες. Στη συχνή επανάληψη της διαδικασίας αυτής, η αδρεναλίνη διατηρείται σε υψηλά ποσοστά μέσα στο σώμα, προκαλώντας δυνητικά αρτηριακή υπέρταση, και μακροπρόθεσμα ακόμα και καρδιακή ανεπάρκεια, κολπική μαρμαρυγή (διαταραχή του καρδιακού ρυθμού) ή/και εγκεφαλικό.
Πώς αντιμετωπίζεται η υπνική άπνοια
Αρκετοί είναι οι τρόποι με τους οποίους η αποφρακτική υπνική άπνοια μπορεί να αντιμετωπιστεί με αποτελεσματικότητα. Μερικοί από αυτούς είναι η απώλεια βάρους, η διακοπή τυχόν σκευασμάτων/φαρμάκων που χαλαρώνουν τους μύες, η διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ κ.ά. Για κάποιους ασθενείς, ο ύπνος βελτιώνεται αισθητά, με την εφαρμογή των παραπάνω.
Όταν όμως δεν υπάρχει αποτέλεσμα ούτε κατά την εφαρμογή των παραπάνω, τότε η τεχνολογία δίνει τη λύση, με μία συσκευή που τοποθετείται στο κομοδίνο δίπλα μας.
Ονομάζεται CPAP (continuous positive airway pressure – συνεχής θετική πίεση στους αεραγωγούς) και χρησιμοποιεί την πίεση του αέρα, μέσω μίας μάσκας προσώπου, για να διατηρεί τους αεραγωγούς ανοιχτούς κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Έχει διαπιστωθεί επιστημονικά πως η συσκευή CPAP μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων, και βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία.
Η δεύτερη μορφή υπνικής άπνοιας, η κεντρική υπνική άπνοια (CSA), αντιμετωπίζεται με στενότερη επίβλεψη της υποβόσκουσας ασθένειας που δημιουργεί την άπνοια, για παράδειγμα, της καρδιακής ανεπάρκειας.
Μήπως υπάρχουν ενδείξεις υπνικής άπνοιας και στην δική σας καθημερινότητα;
Το έντονο ροχαλητό, η διακεκομμένη αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου, αλλά και η υπερβολική υπνηλία όλο το 24ωρο, ποτέ δεν πρέπει να παρερμηνεύονται ή να θεωρούνται ασήμαντα – δεν είναι φυσιολογικές ενδείξεις, ούτε καν για ανθρώπους με καρδιακή πάθηση ή ηλικιωμένους. Πολύ συχνά, τα παραπάνω αποτελούν συνέπειες Υπνικής Άπνοιας. Εάν υποφέρετε από τα παραπάνο συμπτώματα, συζητήστε τα συμπτώματα αυτά με τον καρδιολόγο σας – είναι πιθανό η πάθησή σας να θεραπεύεται.