Εσείς τι γνωρίζατε για την ανδρική υπογονιμότητα;
Γράφει ο Νικόλαος Μερτζιώτης, Ουρολόγος – Ανδρολόγος και συνεργάτης του doctoranytime.gr
Το ανθρώπινο είδος ξεχωρίζει για τη γονιμότητά του. Οι γυναίκες, ήδη από τη δεύτερη δεκαετία της ζωής τους, είναι σε θέση να φέρουν στον κόσμο παιδιά. Στις πιο προηγμένες κοινωνίες οι γυναίκες επιλέγουν να γίνουν μητέρες μεταξύ των 20-30 ετών, ενώ πλέον δεν είναι λίγες εκείνες που συλλαμβάνουν το πρώτο τους παιδί μετά τα 40. Οι άνδρες, από την άλλη, μπορούν να τεκνοποιήσουν μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Η αλματώδης εξέλιξη της επιστήμης έχει πλέον κατανοήσει κάθε στάδιο της τεκνοποίησης και έτσι, μπορεί να επέμβει και να διορθώσει τυχόν προβλήματα, βοηθώντας το 65% των ζευγαριών με αναπαραγωγικά προβλήματα να βρουν λύση.
Πόσο έχει αυξηθεί η υπογονιμότητα τα τελευταία χρόνια;
Παρόλο που οι περισσότεροι μπορεί να πιστεύουν ότι τα προβλήματα τεκνοποίησης έχουν αυξηθεί στην εποχή μας, αυτό δεν είναι αλήθεια. Η υπογονιμότητα παραμένει στα ίδια ποσοστά με παλαιότερα. Σχεδόν το 15% των ζευγαριών που προσπαθούν να κάνουν παιδί για πρώτη φορά, δεν το καταφέρνουν. Ένα ζευγάρι θεωρείται ότι έχει πρόβλημα τεκνοποίησης όταν για έναν ολόκληρο χρόνο έχει τακτικές επαφές χωρίς προφυλάξεις. Είναι γεγονός ότι η γονιμότητα μειώνεται, καθώς αυξάνει η ηλικία. Το 33% των ζευγαριών μετά τα 30 έτη παρουσιάζουν προβλήματα υπογονιμότητας.
Πόσο υπεύθυνος είναι ο άνδρας για την υπογονιμότητα του ζευγαριού;
Τα παλαιότερα χρόνια όλοι θεωρούσαν ότι αν ένα ζευγάρι δεν μπορούσε να κάνει παιδί, έφταιγε η γυναίκα. Σήμερα οι στατιστικές και οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνδρες είναι υπεύθυνοι για τουλάχιστον το 50% της υπογονιμότητας ενός ζευγαριού. Αυτό το ποσοστό ακούγεται απίστευτο, εάν αναλογιστεί κανείς ότι ένας υγιής άνδρας, απελευθερώνει με κάθε του εκσπερμάτιση 120-600 εκατομμύρια σπερματοζωάρια και παράγει κατά τη διάρκεια της ζωής του περίπου 400 δισ. σπερματοζωάρια.
Η πιο κοινή αιτία ανδρικής υπογονιμότητας είναι ακριβώς η αδυναμία πολλών ανδρών να παράγουν ικανοποιητικό αριθμό υγιούς σπέρματος.
Ποια είναι τα αίτια της ανδρικής υπογονιμότητας;
Η συνήθης αιτία είναι μία ορμονική διαταραχή στην υπόφυση και τον υποθάλαμο που μπορεί να υπάρχουν εκ γενετής ή να αποκτήθηκαν αργότερα, όπως για παράδειγμα, κάποια κακοήθεια ή ακτινοβολία. Άλλη πιθανή αιτία, μπορεί να είναι κάποιες ορχικές βλάβες, όπως η κρυψορχία ή κάποια φλεγμονή στους όρχεις όπως η επιδιδυμίτιδα, η ορχιτιδα, κ.ά. Άλλα πιθανά αίτια είναι:
- Κιρσοκήλη
- Τραυματισμός
- Συστηματικές παθήσεις
- Σπερματικά αντισώματα
- Λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων
- Μειωμένη κινητικότητα των σπερματοζωαρίων
- Λήψη αναβολικών
- Λήψη φαρμάκων για το έλκος στομάχου
- Λήψη κορτιζόνης
- Κάπνισμα
- Χρήση ναρκωτικών ουσιών
- Συγκεκριμένη αντιβιοτική αγωγή
- Ανεπάρκεια βιταμίνης C
- Τοξικά φάρμακα και χημικά που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες
- Κακή διατροφή
- Υπερβολική σωματική άσκηση
- Έντονο στρες
- Στενά ρούχα/ εσώρουχα
- Πολύ ζεστό νερό στην περιοχή
- Πολυήμερη αποχή από το σεξ
- Στυτική δυσλειτουργία
- Πρόωρη εκσπερμάστιση
- Καθυστερημένη ή αδύνατη εκσπερμάτιση
Η κιρσοκήλη απαντάται περίπου στο 40% των περιστατικών υπογονιμότητας των ανδρών, ενώ ταλαιπωρεί περίπου το 20% των ανδρών. Προκαλείται λόγω ανεπάρκειας των φλεβών των όρχεων, με αποτέλεσμα τη φλεβική στάση και αύξηση της θερμοκρασίας τοπικά, γεγονός που επηρεάζει τη σπερματογένεση. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η κιρσοκήλη μπορεί να διορθωθεί χειρουργικά.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας;
Για να διαγνωστεί η ανδρική υπογονιμότητα πρέπει να έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος τακτικών επαφών κατά τις γόνιμες μέρες του κύκλου της γυναίκας. Το ζευγάρι θα πρέπει να απευθυνθεί σε ανδρολόγο, ο οποίος θα συστήσει σπερματοδιάγραμμα, απεικονιστικές εξετάσεις, βιοψία όρχεων και ανοσολογικό έλεγχο.
Πώς αντιμετωπίζεται η ανδρική υπογονιμότητα;
Η χειρουργική αντιμετώπιση της υπογονιμότητας έγκειται στη διόρθωση της κιρσοκήλης, η οποία γίνεται εξωπεριτοναϊκά ή λαπαροσκοπικά. Ο ασθενής μπορεί να βγει από το νοσοκομείο την ίδια μέρα. Μπορούν να εφαρμοστούν τεχνικές αναστόμωσης του σπερματικού πόρου της επιδιδυμίδος για να διορθωθούν προβλήματα. Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει ανοσολογική αγωγή και ενδοκρινολογική θεραπεία. Για τους άνδρες με πολύ φτωχό σπέρμα υπάρχει τεχνητή γονιμοποίηση και γονιμοποίηση μέσω δοκιμαστικού σωλήνα (IVF).
Πώς να παραμείνετε γόνιμοι;
Ένας άνδρας για να μπορέσει να είναι γόνιμος πρέπει να κάνει τα εξής:
- Να διακόψει το κάπνισμα
- Να μην ασκείται υπερβολικά
- Να μην κάνει χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ
- Να τρώει υγιεινά και να καταναλώνει τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C
- Να αποφεύγει τα στενά ρούχα
- Να αποφεύγει χώρους με πολύ υψηλή θερμοκρασία (σάουνα) και το ζεστό νερό
- Να αποφεύγει τη χρόνια λήψη φαρμακευτικών σκευασμάτων (εκτός κι αν το έχει συστήσει γιατρός)
- Να έχει σεξουαλική επαφή ανά 2-3 μέρες, γιατί η μεγάλη αποχή επιβραδύνει την κινητικότητα, ενώ η καθημερινή μειώνει τον αριθμό των σπερματοζωαρίων