Θηλασμός: θεμέλιο για την υγεία του παιδιού
Ο θηλασμός είναι κάτι πολύ παραπάνω από έναν τρόπο διατροφής του παιδιού είναι άτι καλύτερο υπάρχει για τη σωματική ανάπτυξη, την άριστη υγεία και την πνευματική εξέλιξη του βρέφους.
H Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία συνιστά τον θηλασμό ως την ιδανική διατροφή για όλα τα βρέφη. Προτείνεται αποκλειστικός θηλασμός το λιγότερο για 4 μήνες και ιδανικά για τους πρώτους 6 μήνες. Ο θηλασμός πρέπει να συνεχίζεται, με την προσθήκη στερεών τροφών, τουλάχιστον μέχρι τους 12 μήνες ζωής και στη συνέχεια για όσο το επιθυμούν η μητέρα και το παιδί.
Το γάλα της μητέρας του κάθε παιδιού είναι η ιδανική τροφή για το συγκεκριμένο παιδί και αποτελεί ένα δυναμικά μεταβαλλόμενο φυσικό προϊόν, σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε νεογέννητου και βρέφους. Τα θρεπτικά στοιχεία που περιέχει είναι διαφορετικά όσο συνεχίζεται ο θηλασμός, διαφέρουν σαφώς από μητέρα σε μητέρα, από γεύμα σε γεύμα ακόμα και κατά τη διάρκεια του γεύματος.
Το μητρικό γάλα υπερέχει αδιαμφισβήτητα ως τρόπος βρεφικής διατροφής και επιπλέον βελτιώνει τη λειτουργία του γαστρεντερικού και του ανοσοποιητικού συστήματος. Φαίνεται πως επιδρά θετικά στην νευρανάπτυξη και σε χρόνιες παθήσεις της παιδικής ηλικίας, προστατεύει την υγεία της μητέρας ενώ έχει και κοινωνικοοικονομικά οφέλη.
Η αναλογία πρωτεϊνών στο μητρικό γάλα (70% πρωτεΐνες ορού-30% καζεΐνη) κάνει τη διαδικασία πέψης του μητρικού γάλακτος ευκολότερη και γρηγορότερη.
Το μητρικό γάλα περιέχει ανοσοσφαιρίνες, οι οποίες αποτελούν την άμυνα του οργανισμού, και επιπλέον αραχιδονικό οξύ και άφθονο DHA, που είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη του αμφιβληστροειδούς και του εγκεφάλου.
Τα βρέφη που θηλάζουν προσβάλλονται σπανιότερα από ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις -κυρίως του αναπνευστικού και πεπτικού συστήματος- αλλά ακόμη και όταν νοσήσουν εκδηλώνουν ηπιότερα συμπτώματα. Πιο συγκεκριμένα, ο θηλασμός φαίνεται πως δρα προστατευτικά στην οξεία μέση ωτίτιδα, στην βρογχιολίτιδα, στις βακτηριακές λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, στις ιογενείς και βακτηριακές γαστρεντερίτιδες.
Βρέφη αυξημένου κινδύνου για εκδήλωση αλλεργίας, αν θηλάσουν αποκλειστικά για μεγάλο χρονικό διάστημα, εκδηλώνουν σπανιότερα, σε μεγαλύτερη ηλικία και με ηπιότερη κλινική εικόνα ατοπική νόσο όπως ατοπική δερματίτιδα, ασθματική βρογχίτιδα και τροφική αλλεργία.
Τα βρέφη που σιτίζονται με ξένο γάλα (τροποποιημένο γάλα αγελάδας) έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν κοιλιοκάκη, νόσο Crohn, λευχαιμία και σύνδρομο αιφνιδίου βρεφικού θανάτου, ενώ ο θηλασμός προστατεύει επιπλέον τα αυξημένου κινδύνου βρέφη από την εκδήλωση ινσουλινοεξαρτώμενου σακχαρώδη διαβήτη. Ακόμα έχει βρεθεί πως όσο μεγαλύτερη η διάρκεια του θηλασμού τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και εφήβους. Ιδιαίτερη σημασία έχει πως παιδιά που θήλασαν είναι πιο ώριμα, πιο ασφαλή και με καλύτερη νοητική ανάπτυξη σε σχέση με τα βρέφη που δεν θήλασαν.
Σημαντικά είναι και τα οφέλη για την συναισθηματική και σωματική υγεία της μητέρας. Αναμφίβολα ο θηλασμός δημιουργεί ένα ξεχωριστό δεσμό μητέρας – βρέφους και βοηθά τη μητέρα να νιώσει αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Επίσης, γυναίκες που θηλάζουν παρουσιάζουν γρηγορότερη απώλεια του βάρους της εγκυμοσύνης καθώς και επαναφορά της μήτρας και του γεννητικού τους συστήματος μετά τον τοκετό, ενώ ο θηλασμός χρησιμεύει και ως μέσο αντισύλληψης για όσο διάστημα η μητέρα θηλάζει αποκλειστικά το μωρό της. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει πως ο θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών και προστατεύει τις μητέρες από την οστεοπόρωση.
Να μην ξεχνάμε πως το βρέφος που θηλάζει κάνει οικονομία στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Υπολογίζεται πως το βρέφος που σιτίζεται με ξένο γάλα κοστίζει στην οικογένεια περίπου ένα μηνιαίο μισθό το χρόνο ενώ τα θηλάζοντα βρέφη κοστίζουν λιγότερο γιατί αρρωσταίνουν λιγότερο συχνά! Ο θηλασμός είναι και οικολογικός αφού γλυτώνουμε το περιβάλλον από τη βιομηχανική επεξεργασία και τις συσκευασίες του γάλακτος.
Η επιτυχία του θηλασμού εξαρτάται σημαντικά, εκτός από την φροντίδα που παρέχεται από το οικογενειακό περιβάλλον, και από την υποστήριξη που προσφέρουν οι παιδίατροι, οι μαίες και οι γυναικολόγοι. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως ο θηλασμός είναι μεν μια φυσιολογική διαδικασία, οι περισσότερες μητέρες όμως χρειάζονται καθοδήγηση και υποστήριξη. Η νέα οικογένεια δεν πρέπει να μπερδεύεται από αντικρουόμενες οδηγίες, χρειάζεται να ενημερώνεται σωστά και με συνέπεια, από επαγγελματίες που γνωρίζουν ενδελεχώς την τέχνη αλλά και τις εξελίξεις στην επιστήμη του θηλασμού. Έτσι η μητέρα θα μπορέσει να απολαύσει το θηλασμό όσο διαρκέσει, γνωρίζοντας πως προσφέρει την ιδανικότερη τροφή στο παιδί της.