Η δοκιμασία κόπωσης (ΔΚ) ή τεστ κοπώσεως είναι σχετικά απλή, ανώδυνη και εύκολα να επαναληφθεί διαγνωστική μέθοδος κατά την οποία ο εξεταζόμενος εκτελεί ελεγχόμενη σωματική άσκηση υπό συνεχή ιατρική παρακολούθηση.Συγκεκριμένα ελέγχονται ταυτόχρονα το ηλεκτροκαρδιογράφημα (για πιθανή εμφάνιση ισχαιμίας αλλά και αρρυθμιών), η αρτηριακή πίεση, η ικανότητα άσκησης και η εμφάνιση συμπτωμάτων.
Δες ακόμα: Εμμηνόπαυση και καρδιακές παθήσεις – Μύθοι και αλήθειες
Έχει ευρύ φάσμα ενδείξεων:
- μπορεί να γίνει για διερεύνηση πιθανής στεφανιαίας νόσου(ΣΝ) σε άτομα με πολλούς παράγοντες κινδύνου (προληπτικά), για παρακολούθηση ασθενών με γνωστή ΣΝ,
- για αξιολόγηση αρρυθμιών ή την απάντηση της αρτηριακής πίεσης στην κόπωση σε άτομα με οριακή ΑΠ ή υπό αντιυπερτασική αγωγή,
- σε άτομα που αθλούνται έντονα και υπό διάφορες-μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες (δρομείς μεγάλων αποστάσεων, σκιέρ).
Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται είναι με δυναμική άσκηση των κάτω άκρων (υπάρχουν πολλά είδη δοκιμασιών που η περιγραφή τους ξεφεύγει από τον σκοπό του παρόντος εκλαϊκευμένου άρθρου) που επιτυγχάνεται με:
Α) κυλιόμενο τάπητα: είναι μηχανικά κινούμενος με σταδιακά αυξανόμενη ταχύτητα και κλίση ανάλογα με το πρωτοκόλλου που θα χρησιμοποιηθεί. Είναι η περισσότερο χρησιμοποιούμενη μέθοδος, γίνεται εύκολα αποδεκτή από τον εξεταζόμενο γιατί μιμείται τη φυσιολογική δραστηριότητα του βαδίσματος.
Β) το εργομετρικό ποδήλατο: είναι ηλεκτρικά τροχοπεδούμενο. Το εξεταζόμενο άτομο εκτελεί ποδηλασία, μια δραστηριότητα επίσης εύκολα αποδεκτή. Η χρήση του έχει πολλά πλεονεκτήματα
- ο εξεταζόμενος είναι καθιστός άρα έχει λιγότερο ή καθόλου άγχος, δεν ζαλίζεται από τον συνεχώς κινούμενο τάπητα μήτε χάνει την ισορροπία του ή το κουράγιο του να συνεχίσει την κόπωση και εκτελεί την άσκηση με δική του θέληση χωρίς να νιώθει πως εξαναγκάζεται.
- o θώρακας και τα χέρια του είναι σταθερά προϋπόθεση για καταγραφή του ΗΚΓ χωρίς παράσιτα και σωστή μέτρηση της ΑΠ.
- επιτρέπει τους υπέρβαρους-παχύσαρκους να υποβληθούν στην εξέταση χωρίς να εμποδίζονται από τα επιπλέον κιλά τους (κάτι που δυστυχώς γίνεται με τον τάπητα) και να ολοκληρώνουν την δοκιμασία με επιτυχία.
Εύκολα γίνεται αντιληπτό πως οι ηλικιωμένοι μπορούν να ελεγχθούν πλέον χωρίς δυσκολία όπως επίσης και τα παιδιά στα οποία αποτελεί τη μέθοδο εκλογής μια που έχουν ήδη ευχάριστες εμπειρίες με το ποδήλατό τους, η εξέταση είναι αθόρυβη και δεν τους φοβίζει.
Ωστόσο η ΔΚ στο εργομετρικό ποδήλατο έχει τους περιορισμούς της: απαιτείται συνεργασία με τον εξεταζόμενο ώστε να διατηρείται ένας συνεχής ρυθμός κυκλικών κινήσεων των ποδιών κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας καθώς και να επιτύχει με τη θέλησή του μέγιστη προσπάθεια. Ορισμένες φορές η επίδραση της μυϊκής κόπωσης των κάτω άκρων δεν επιτρέπει στο άτομο να φθάσει τα όρια της καρδιαγγειακής του αντοχής δηλαδή να μη μπορέσει να κάνει μέγιστη κόπωση.
Παρά τα μειονεκτήματα αυτά η πλειονότητα των εξεταζομένων επιτυγχάνει ΔΚ ικανή να διαγνώσουμε «ξεκούραστα» με επιτυχία και ασφάλεια τις περισσότερες των καρδιακών παθήσεων.
Συμπερασματικά, η ΔΚ αποτελεί χρήσιμο «εργαλείο» στα χέρια του εξειδικευμένου καρδιολόγου και θα πρέπει να γίνεται μετά από λεπτομερή αξιολόγηση των προς εξέταση ατόμων και με τις αυστηρές ενδείξεις που προαναφέρθηκαν.