Το Διαδίκτυο έχει αλλάξει ριζικά τη ζωή μας φέρνοντας επανάσταση στην επικοινωνία και στην πληροφορία. Παρά την αναμφισβήτητη χρησιμότητα του, η μη ασφαλής χρήση του Διαδικτύου επιφυλάσσει κινδύνους για το παιδί και τον έφηβο.
Αυτοί οι κίνδυνοι σχετίζονται κυρίως με την δημοσίευση προσωπικών πληροφοριών στο Διαδίκτυο και με την έκθεση σε πορνογραφικό και βίαιο περιεχόμενο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης του Πανευρωπαϊκού Θεματικού Δικτύου ΕU Kids Online, ο πιο σοβαρός κίνδυνος για την ασφάλεια των ανήλικων χρηστών του Διαδικτύου είναι η δημοσίευση προσωπικών πληροφοριών γιατί είναι συνδεδεμένος με τρία σημαντικά ζητήματα: την ηλεκτρονική παρενόχληση, την σεξουαλική παρενόχληση και την ανήλικη πορνογραφία.
Συστάσεις για γονείς
Η Αμερικανική Εταιρεία Παιδιατρικής συνιστά στους γονείς
- Να αποθαρρύνουν τα παιδιά κάτω των 2 ετών από τη χρήση οθόνης (τηλεόραση, κινητό, tablet, ηλεκτρονικός υπολογιστής)
- Να περιορίζουν σε 1-2 ώρες ημερησίως το χρόνο που περνάνε για διασκέδαση τα παιδιά τους (άνω των δύο ετών) μπροστά από την οθόνη
- Να μην υπάρχει τηλεόραση ή συσκευές συνδεδεμένες με το Διαδίκτυο στην κρεβατοκάμαρα των παιδιών.
- Να παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά τους και να συζητούν το περιεχόμενο των ιστοσελίδων που επισκέπτονται μαζί.
- Ειδικότερα έχουν προταθεί συστάσεις για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε ηλικιακής ομάδας.
Α. Παιδιά ως 10 ετών
Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία χρειάζονται εποπτεία για να διασφαλιστεί πως δεν εκτίθενται σε ακατάλληλο υλικό. Οι γονείς πρέπει να χρησιμοποιούν τα όργανα ασφαλείας του Διαδικτύου (φίλτρα, κατάλληλο λογισμικό) για να περιορίσουν την πρόσβαση σε ακατάλληλο περιεχόμενο, ιστοσελίδες και δραστηριότητες. Είναι σημαντικό να συμμετέχουν ενεργά στη χρήση του Διαδικτύου από τα παιδιά τους
Β. Παιδιά 11-14 ετών
Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία γνωρίζουν περισσότερα πράγματα για το διαδίκτυο, παρολαυτά χρειάζονται επιτήρηση και έλεγχο για να διασφαλίσουμε πως δεν εκτίθενται σε ακατάλληλο υλικό.
Τα ασφαλή εργαλεία του Διαδικτύου (φίλτρα, λογισμικό) μπορούν να περιορίσουν την πρόσβαση σε επιβλαβείς ιστοσελίδες και να αναφέρουν στους γονείς ποιες επισκέφτηκαν τα παιδιά τους. Σε αυτή την ηλικία πρέπει να εξηγήσουμε διεξοδικά στα παιδιά πως ΔΕΝ δίνουμε προσωπικές πληροφορίες στο Διαδίκτυο
Γ. Έφηβοι 15-18 ετών
Σε αυτή την ηλικία δεν μπορούν να έχουν περιορισμούς στο περιεχόμενο, στις ιστοσελίδες και στις δραστηριότητες. Γνωρίζουν καλά το Διαδίκτυο αλλά ακόμα χρειάζονται τους γονείς τους για να ορίσουν τις κατάλληλες οδηγίες ασφαλείας. Οι γονείς χρειάζεται να βοηθούν τους εφήβους να καταλαβαίνουν τα ακατάλληλα μηνύματα και να αποφεύγουν επικίνδυνες καταστάσεις. Υπενθυμίζουμε πως ΔΕΝ δίνουμε προσωπικές πληροφορίες στο Διαδίκτυο
Συστάσεις για παιδιά
- Μη δημοσιοποιείς προσωπικά δεδομένα όπως ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο,σχολείο, επάγγελμα γονιών, οικογενειακή κατάσταση, αριθμός πιστωτικής κάρτας, ονόματα φίλων. Δεν στέλνουμε φωτογραφίες σε άτομα που γνωρίσαμε μέσω διαδικτύου
- Μην απαντάς σε μηνύματα που σε κάνουν να αισθάνεσαι αμήχανα ή σε πληγώνουν. Αγνόησε τα, διέκοψε κάθε επικοινωνία και απευθύνσου αμέσως στους γονείς σου ή σε κάποιον ενήλικα που εμπιστεύεσαι.
- Μην εμπιστεύεσαι χωρίς να ελέγχεις τις πληροφορίες που σου δίνονται στο διαδίκτυο
- Μην εμπιστεύεσαι αγνώστους που γνωρίζεις μέσω διαδικτύου και σε καμία περίπτωση μη συναντάς στο φυσικό κόσμο άτομα που γνώρισες διαδικτυακά χωρίς τη συγκατάθεση ή και την παρουσία του γονέα.
- Δεν μοιραζόμαστε τους κωδικούς ασφαλείας ούτε με τους φίλους μας
- Μην παραμελείς τις σχολικές σου δραστηριότητες, τα ενδιαφέροντά σου, τους φίλους σου, εξαιτίας της ενασχόλησής σου με το διαδίκτυο. Βάλε όριο στην καθημερινή χρήση
Και κάποιοι κανόνες καλής συμπεριφοράς. Υπενθυμίζουμε πως πρώτα οι γονείς πρέπει να ακολουθούν αυτούς τους κανόνες. Εξάλλου τα παιδιά μαθαίνουν και ακολουθούν το παράδειγμα μας και λιγότερο τα λόγια μας.
- Δεν στέλνουμε προσβλητικά μηνύματα μέσω Διαδικτύου. Δεν λέμε ποτέ σε κάποιον κάτι που δεν θα του το λέγαμε κατά πρόσωπο. Ο εκφοβισμός είναι λάθος και διαδικτυακά και εκτός Διαδικτύου
- Δεν χρησιμοποιούμε το Διαδίκτυο για να κάνουμε κακό σε κάποιον (για παράδειγμα στέλνοντας μηνύματα από e-mail κάποιου άλλου με σκοπό να του δημιουργήσουμε πρόβλημα).
- Δεν λογοκλοπούμε. Είναι παράνομο να αντιγράφουμε πληροφορίες από το διαδίκτυο και να λέμε ότι της γράψαμε εμείς.
Το Διαδίκτυο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας και σαφέστατα ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο. Όπως και στον φυσικό κόσμο, έτσι και στον διαδικτυακό υπάρχουν κίνδυνοι, και τα παιδιά χρειάζονται την καθοδήγηση και την βοήθεια των γονιών τους για να τους διαχειριστούν. Ο Παιδίατρος, ως ο γιατρός που συνδέεται περισσότερο με την οικογένεια, χρειάζεται να ενημερώνεται διαρκώς και να ενημερώνει και τους γονείς και σχετικά με την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου.