Η ψυχική υγεία στην εγκυμοσύνη
Πώς η ψυχική υγεία της γυναίκας μπορεί να επηρεαστεί από την εγκυμοσύνη;
Η εγκυμοσύνη δεν παρεμποδίζει, δυστυχώς, την εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας. Οι γυναίκες που σταματούν τη φαρμακευτική αγωγή τους όταν μένουν έγκυες, βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο να νοσήσουν ξανά (π.χ. 7 στις 10 γυναίκες που σταματούν τα αντικαταθλιπτικά στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης υποτροπιάζουν). Η κατάθλιψη και το άγχος είναι τα πιο συνηθισμένα προβλήματα ψυχικής υγείας στην εγκυμοσύνη και επηρεάζουν περίπου 10 με 15 στις 100 γυναίκες που εγκυμονούν.
Δες ακόμα: Platelet Rich Plasma (PRP) – Πλάσμα Πλούσιο σε αιμοπετάλια
Τα συμπτώματα της ψυχικής ασθένειας στην εγκυμοσύνη μοιάζουν με τα συμπτώματα που εμφανίζονται και σε άλλες περιόδους της ζωής. Για παράδειγμα, οι εγκυμονούσες μπορεί να έχουν αγχώδεις ή αρνητικές σκέψεις για την εγκυμοσύνη ή το μωρό τους. Επίσης, μπορεί να δυσκολεύονται να ελέγξουν το σωματικό τους βάρος, ειδικά αν προηγουμένως εμφάνιζαν κάποια διατροφική διαταραχή.
Ορισμένες γυναίκες αντιμετωπίζουν με δυσκολία τις αλλαγές και τις αβεβαιότητες που φέρνει η εγκυμοσύνη. Μπορεί να έχουν ανάμεικτα ή αρνητικά συναισθήματα για το γεγονός ότι εγκυμονούν, ενώ αρκετές ανησυχούν για το πώς θα ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του μωρού.
Τι συμβαίνει όταν η εγκυμονούσα αντιμετώπιζε προβλήματα ψυχικής υγείας στο παρελθόν, αλλά τώρα είναι καλά;
Αν μια γυναίκα είναι έγκυος, πρέπει να απευθυνθεί σε κάποια υπηρεσία ψυχικής υγείας στην περίπτωση που στο παρελθόν είχε εμφανίσει:
- Κάποια σοβαρή ψυχική ασθένεια, όπως διπολική διαταραχή, σχιζοσυναισθηματική διαταραχή ή σοβαρή κατάθλιψη
- Επιλόχεια ψύχωση ή σοβαρή μεταγεννητική κατάθλιψη
- Σοβαρή αγχώδη διαταραχή, όπως ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
- Κάποια διατροφική διαταραχή, όπως ανορεξία ή βουλιμία
- Αν είχε λάβει θεραπεία για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας
Είναι σημαντικό να πάρουν τη γνώμη του ειδικού, ακόμη κι αν νιώθουν καλά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς οι γυναίκες που εμφάνισαν αυτές τις ασθένειες βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για υποτροπή μετά τη γέννηση του μωρού τους. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας θα εξετάσουν τις επιλογές θεραπείας που υπάρχουν και θα βοηθήσουν στη δημιουργία ενός πλάνου φροντίδας με τη συμβολή της μαίας, του μαιευτήρα, του επισκέπτη υγείας και του γενικού γιατρού.
Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπείες για τα προβλήματα ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Η καλύτερη θεραπεία για την κάθε περίπτωση εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ασθένειας. Τόσο η φαρμακευτική αγωγή όσο και η ψυχοθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν.
Όσον αφορά στην φαρμακευτική αγωγή, αυτή πρέπει να συζητηθεί με το γενικό γιατρό ή τον ψυχίατρο. Μπορεί να χρειαστεί να συνεχιστεί, να τροποποιηθεί ή να διακοπεί. Αν είναι δυνατόν πρέπει να συζητηθεί με το γιατρό πριν να υπάρξει εγκυμοσύνη. Ωστόσο, στην περίπτωση μιας μη προγραμματισμένης εγκυμοσύνης χρειάζεται μια ιατρική γνώμη όσο το δυνατόν συντομότερα. Δεν πρέπει να διακοπεί η φαρμακευτική αγωγή ξαφνικά, εκτός κι αν είναι εντολή γιατρού. Η απότομη διακοπή της θεραπείας μπορεί να οδηγήσει γρηγορότερα σε υποτροπή ή και να προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Όσον αφορά στην ψυχοθεραπεία, αυτή μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική ακόμη και από την φαρμακευτική αγωγή για κάποιες γυναίκες, ενώ άλλες ίσως χρειάζονται έναν συνδυασμό και των δύο.
Ποιες άλλες καθημερινές συνήθειες μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της ψυχικής υγείας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
- Η υγιεινή διατροφή και ισορροπημένη δίαιτα
- Η μείωση της πρόσληψης αλκοόλ (όχι περισσότερο από 1-2 ποτά, 1-2 φορές την εβδομάδα), ακόμη και η διακοπή αν αυτό είναι εφικτό.
- Η διακοπή του καπνίσματος
- Η εύρεση χρόνου για δραστηριότητες που προσφέρουν προσωπική ευχαρίστηση ή χαλάρωση
- Η αποσυμφόρηση από δουλειές του σπιτιού και ψώνια με τη βοήθεια της οικογένειας και των φίλων
- Η σωματική άσκηση
- Η συζήτηση ζητημάτων που της προκαλούν προβληματισμό με την οικογένεια, τη μαία ή το γιατρό
- Ο πλήρης και ποιοτικός ύπνος
Για την καλύτερη, λοιπόν, υποστήριξη των γυναικών με προβλήματα ψυχικής υγείας -πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης – προέχει η σωστή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων.