Πώς να είσαι χαρούμενος: 8 συνήθειες που πρέπει να εντάξεις στην ρουτίνα σου

Έχεις παρατηρήσει ότι κάποιοι άνθρωποι είναι πιο χαρούμενοι από κάποιους άλλους; Όλοι έχουμε κάποιους συγγενείς, φίλους, γνωστούς που ενώ τους έρχονται κάποια πράγματα στη ζωή τους «ανάποδα», έχουν την ικανότητα να ξεπερνάνε αυτές τις αναποδιές πιο γρήγορα και αναρωτιόμαστε πως γίνεται να το κάνουν να φαίνεται τόσο εύκολο.

Η απάντηση βρίσκεται στη θεωρία του καθορισμένου σημείου της ευτυχίας (the set point of happiness). Συγκεκριμένα, έρευνες έχουν δείξει πως η ευημερία του κάθε ανθρώπου είναι υποκειμενική και καθορίζεται κυρίως από την κληρονομικότητα (50%). Ύστερα, από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μας, τα οποία διαμορφώνονται αρκετά νωρίς στη ζωή μας (40%) και τέλος από καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε στη διάρκεια της ζωής μας (10%). Η τελευταία περίπτωση, ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι δεν παίζει τόσο μεγάλο ρόλο όσο οι πρώτες δυο.  Συνεπώς, το καθορισμένο σημείο της ευτυχίας παραμένει σχετικά σταθερό σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας.

Έτσι, το επίπεδο της ευτυχίας μας αλλάζει παροδικά ως ανταπόκριση στα γεγονότα που μας συμβαίνουν, αλλά στην συνέχεια επανέρχεται στο βασικό επίπεδο που έχει ο κάθε ένας από εμάς.  Ο λόγος;  Επειδή πολύ απλά συνηθίζουμε στα γεγονότα αυτά και στις συνέπειες τους με το πέρασμα του χρόνου. Όπως μας έλεγαν και οι παλιοί, σοφοί προγονοί μας: ο χρόνος τα γιατρεύει όλα.  Τώρα αποδείχτηκε και επιστημονικά.  Η συνήθεια αφορά ακόμα και σε πράγματα που κάποτε μπορεί να είχαμε ποθήσει αρκετά. Για παράδειγμα χρήματα, επαγγελματική ανέλιξη, γάμος, και τόσα ακόμα.

Πως να είσαι χαρούμενος

Παρόλο που το καθορισμένο σημείο της ευτυχίας παραμένει σχετικά σταθερό στη διάρκεια της ζωής μας, υπάρχουν νέες έρευνες που δείχνουν πως υπάρχουν πλέον τρόποι να αυξήσουμε αυτό το καθορισμένο σημείο. Αρχικά, ας σκεφτούμε το καθορισμένο σημείο ως μια γραμμή.  Τα ζητούμενα, ουσιαστικά, είναι δυο. Το πρώτο είναι να «πέφτουμε» κάτω από τη γραμμή αυτή όσο πιο αραιά χρονικά γίνεται.  Το δεύτερο είναι όταν «πέφτουμε» να επανερχόμαστε όσο πιο γρήγορα μπορούμε. Πως μπορεί να γίνει αυτό όμως;

Με το να βάζουμε τους σωστούς στόχους.  Αυτό μας βοηθάει σε πολλά επίπεδα της ζωής μας. Όταν δεν ξέρουμε που θέλουμε να πάμε τότε δεν έχει σημασία ποιον δρόμο θα πάρουμε.  Ας ρίξουμε, όμως, μια πιο προσεκτική ματιά στους στόχους που βάζουμε, πιστεύοντας ότι θα μας κάνουν χαρούμενους. Οι περισσότεροι, συνήθως, δεν μας κάνουν.  Μπορεί να μας προσφέρουν άλλου είδους συναισθήματα, όπως ικανοποίηση, αλλά όχι απαραίτητα και χαρά.

Συνήθειες που βοηθούν στο να είσαι χαρούμενος

Εντάσσοντας, στην καθημερινότητά σου ορισμένες συνήθειες, έχεις την δυνατότητα να αυξήσεις το καθορισμένο σημείο της ευτυχίας. Επαναλαμβάνοντάς τις, θα μπορέσεις να δεις σταδιακά αλλαγές στον εαυτό σου και κατ’ επέκταση και στους γύρω σου, οι οποίοι δεν γίνεται να μείνουν ανεπηρέαστοι και τελικά να είσαι πιο χαρούμενος.

Αναγνώρισε την απόλαυση

Eίναι η πράξη όπου «βγαίνουμε» από μια εμπειρία ώστε να την αναθεωρήσουμε και να την εκτιμήσουμε.  Με αυτό τον τρόπο παρατείνουμε τα θετικά συναισθήματα που προκύπτουν από αυτή. Μια τέτοια εμπειρία μπορεί να αποτελεί ένα απολαυστικό ντους, ένα νόστιμο φαγητό, μια ωραία βόλτα, μια ευχάριστη βραδιά με φίλους ή με τον σύντροφο.

Τεχνικές για να αυξήσεις την απόλαυση είναι να μοιράζεσαι την εμπειρία αυτή με άλλους, να σκέφτεσαι πόσο τυχερός είσαι που την ζεις, να κρατάς μια φωτογραφία από την στιγμή και να ζεις όσο γίνεται στο παρόν την ώρα που συμβαίνει χωρίς να σκέφτεσαι το μέλλον.

Κράτα ημερολόγιο ευγνωμοσύνης

Η ευγνωμοσύνη είναι μια θετική συναισθηματική κατάσταση η οποία προκύπτει όταν αναγνωρίζουμε και εκτιμάμε τα πράγματα που λαμβάνουμε στη ζωή μας.  Έρευνες έχουν δείξει ότι, αφιερώνοντας χρόνο για να βιώσουμε το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης μας κάνει πιο ευτυχισμένους και πιο υγιείς. Κράτα ένα ημερολόγιο στο κομοδίνο σου και πριν ξαπλώσεις αφιέρωσε πέντε λεπτά να σημειώσεις πέντε πράγματα για τα οποία ένιωσες ευγνωμοσύνη σήμερα. Μικρά ή μεγάλα, δεν έχει σημασία.  Γράψε μια λέξη ή μια πρόταση.  Η άσκηση αυτή βοηθάει και στον ύπνο, διότι για να την πραγματοποιήσεις, εισέρχεσαι σε «κατάσταση» ευγνωμοσύνης, η οποία σε ακολουθεί και στον ύπνο μετά.

Κάνε 7 καλές πράξεις

Έρευνες έχουν δείξει πως οι ευτυχισμένοι άνθρωποι έχουν την τάση να κάνουν καλά πράγματα για άλλους.  Μπορείς να δοκιμάσεις να κάνεις επτά πράξεις καλοσύνης , πέρα από αυτές που κάνεις συνήθως, τις επόμενες επτά ημέρες.  Προσπάθησε να κάνεις μια την ημέρα ή μερικές πράξεις σε μια μόνο μέρα.  Δεν χρειάζεται να είναι κάτι υπερβολικό ή χρονοβόρο, αλλά θα πρέπει να είναι κάτι που πραγματικά βοηθάει ή επηρεάζει θετικά έναν άλλο άνθρωπο. Πρέπει να είναι πραγματικά αλτρουιστικές πράξεις, χωρίς να υπάρχει κάποιο κρυφό όφελος για εσένα. Θα μπορούσες να βοηθήσεις κάποιο συνάδελφο με κάτι που συνήθως δεν θα το κάνεις. Να πεις κάτι όμορφο σε κάποιον άγνωστο ή να είσαι ιδιαίτερα ευγενικός με κάποιον υπάλληλο εστιατορίου. Σημείωσε τις πράξεις την ημέρα που τις κάνεις και αφού ολοκληρώσεις και τις επτά, ανάτρεξε σε αυτές και αναλογίσου πως ένιωσες.

Δημιούργησε κοινωνικές σύνδεσες

Έχει παρατηρηθεί ότι οι χαρούμενοι άνθρωποι περνούν περισσότερο χρόνο με άλλους ανθρώπους και έχουν πλουσιότερο σύνολο κοινωνικών συνδέσεων απ’ ότι οι δυστυχισμένοι άνθρωποι.  Όσο απλή και αν φαίνεται η πράξη του να μιλάμε με κάποιον άγνωστο στον δρόμο, οι μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να βελτιώσει την διάθεσή μας περισσότερο από ότι μπορούμε να σκεφτούμε. Δοκίμασε να δημιουργήσεις μια καινούργια κοινωνική σύνδεση την ημέρα.  Μπορεί να είναι κάτι απλό, όχι πάνω από πέντε λεπτά.  Ξεκίνα μια συζήτηση με κάποιον μέσα στο λεωφορείο ή μέσα στο μετρό, ρώτα ένα συνάδελφο για την οικογένειά του ή για την ημέρα του, μίλα λίγο παραπάνω με κάποιον υπάλληλο που σε εξυπηρετεί.  Επίσης, μια φορά την εβδομάδα βάλε στόχο να έρθεις σε επαφή για τουλάχιστον μια ώρα με κάποιον που πραγματικά σε ενδιαφέρει.  Να είναι μια ειλικρινής επαφή.  Στο τέλος της ημέρας, αναλογίσου αυτή την επαφή και τα συναισθήματα που σου δημιούργησε.

Κάνε διαλογισμό

Αυτή είναι μια πρακτική που σκόπιμα στρέφουμε την προσοχή μας μακριά από σκέψεις οι οποίες μας αποσπούν την προσοχή προς ένα μόνο σημείο αναφοράς που μπορεί να είναι είτε η αναπνοή, είτε κάποια σωματική αίσθηση, είτε μια σκέψη.  Οι έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και 3 λεπτά διαλογισμού την ημέρα μπορεί να έχουν οφέλη όπως καλύτερη διάθεση, αυξημένη συγκέντρωση, πιο έντονη κοινωνική σύνδεση και μείωση του άγχους.  Δοκίμασε να διαλογιστείς για 10 λεπτά την ημέρα ή λιγότερο αν δεν έχεις παραπάνω χρόνο να διαθέσεις. Βρες έναν χώρο όπου δεν θα σε διακόψει κανείς. Παρατήρησε πως αισθάνεσαι, επαναλαμβάνοντας τον διαλογισμό.

Ασκήσου

Σύμφωνα με έρευνες, τριάντα λεπτά άσκησης την ημέρα όχι μόνο βοηθάει στην υγεία του σώματός αλλά ενισχύσει και την διάθεση.  Την επόμενη εβδομάδα, προσπάθησε, αν γίνεται καθημερινά, να ξοδέψεις 30 λεπτά για να κινείς το σώμα σου με όποια άσκηση προτιμάς.  Περπάτησε, πήγαινε στο γυμναστήριο, κάνε κάποιες ασκήσεις on-line, χόρεψε στο σπίτι.  Δεν χρειάζεται να είναι κάτι δύσκολο.  Ύστερα, παρατήρησε πόσο καλύτερα αισθάνεσαι μετά από την άσκηση.

Επένδυσε στον ελεύθερο χρόνο σου

Μερικές φορές πρέπει να υπάρχει ο χρόνος για να μην κάνουμε τίποτα και απλώς να απολαμβάνουμε κάτι απλό. Αρκεί μόνο η ιδέα ότι υπάρχει χρόνος για να κάνεις κάτι που θέλεις και δεν στερείσαι. Είναι σημαντικό να επενδύεις στην αφθονία του χρόνου επειδή η προτεραιότητα στον χρόνο έναντι στα χρήματα συνδέεται με μεγαλύτερη ευτυχία. Μπορεί να προκύπτει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι εκτιμούν το χρήμα (69%) παρά τον χρόνο (31%) αλλά εκείνοι που εκτιμούν τον χρόνο είναι πιο ευτυχισμένοι, περίπου πέντε φορές περισσότερο, από εκείνους που εκτιμούν τα χρήματα.  Το να σκέφτεσαι τον χρόνο σου σε κάνει πιο χαρούμενο και πιο κοινωνικό.

Απόφυγε την κριτική

Η κριτική είναι μια αυτόματη συμπεριφορά που, συνήθως, γίνεται χωρίς καν να προλάβουμε να το συνειδητοποιήσουμε. Γι’ αυτό και η αποφυγή της είναι δύσκολη.  Και όμως, αξίζει να παρατηρήσεις πόσο συχνά την ασκείς. Χωρίς, όμως, να ασκήσεις κριτική στο ότι ασκείς κριτική.  Παρατήρησε τον τρόπο που το κάνεις στους άλλους ανθρώπους αλλά κυρίως τον τρόπο που την ασκείς στον εαυτό σου. Με την συνεχή παρατήρηση, σταδιακά θα παρατηρήσεις να συμβαίνει μια αλλαγή. Θα αποκτήσεις περισσότερο συνείδηση για την κριτική που ασκείς και με αυτόν τον τρόπο θα την μειώσεις. Οι άνθρωποι που «ελέγχουν» την κριτική που ασκούν είναι πιο ανοιχτοί στους άλλους ανθρώπους. Επιπλέον είναι πιο δεκτικοί και πιο ευγενικοί αλλά και πιο τρυφεροί με τον ίδιο τους τον εαυτό.

* Σημεία του άρθρου είναι βασισμένα στα διδάγματα του Jon Kabat-Zinn, ιδρυτή του Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) και στο μάθημα The Science of Well-Being του πανεπιστημίου Yale της Laurie Santos