Πάρκινσον: αντιμετωπίζοντας το στάδιο των κινητικών διακυμάνσεων

Οι περισσότεροι ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον θα παρουσιάσουν κάποια στιγμή της πορείας της νόσου, διακυμάνσεις περιόδων καλής κινητικότητας, που εναλλάσσονται με ακινησία – βραδύτητα ή υπερκινησία.

Όπως αναφέρει, ο νευρολόγος Παναγιώτης Ι. Ζήκος, υπεύθυνος του Ιατρείου Νόσου Πάρκινσον & Συναφών Διαταραχών του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας και υπεύθυνος του Ιατρείου Επεμβατικής Αντιμετώπισης Πάρκινσον στο Metropolitan Hospital, αυτό είναι το στάδιο των κινητικών διακυμάνσεων.

Δες ακόμα: Πάρκινσον: Δες τα συμπτώματα και τι πρέπει να προσέχεις

Σε αυτό το στάδιο ο ασθενής δεν μπορεί να προγραμματίσει εύκολα την ζωή του και αναγκάζεται να μένει σπίτι μεγάλα χρονικά διαστήματα, γιατί η χρονική περίοδος που βρίσκεται σε καλή κινητική κατάσταση είναι πολύ σύντομη και δεν του επιτρέπει την έξοδο. Έχει δηλαδή μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο κάποιες ώρες που είναι καλά και κινείται ελεύθερα και φυσιολογικά και άλλες ώρες που είναι αργός, βαρύς, ακινητικός.

Οι ασθενείς του σταδίου των κινητικών διακυμάνσεων μέσα σε μία ημέρα παρουσιάζουν όλο και περισσότερο χρόνο κακής κινητικότητας «OFF» και λιγότερο χρόνο καλήςκινητικότητας «ON», ενώ εμφανίζονται και οι λεγόμενες δυσκινησίες (ακούσιες κινήσεις των άκρων – υπερκινησίες).

Ωστόσο, ένας τέτοιος ασθενής με τουλάχιστον πέντε έτη νόσο Πάρκινσον και σημαντικές διακυμάνσεις στην κινητικότητα, πρέπει να λάβει σύντομα κάποιες αποφάσεις σημαντικές για τον τρόπο που θα εξελιχθεί η ζωή του τα επόμενα χρόνια.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Αυτές οι σημαντικές διακυμάνσεις στην κινητικότητα δεν αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά και ο ασθενής οδηγείται προοδευτικά στην αναπηρία.

Ωστόσο, μπορεί να ωφεληθεί από δύο επεμβατικές μεθόδους που θα αλλάξουν αυτή την εξέλιξη της ζωής του, ανακουφίζοντας παράλληλα και την επιβάρυνση των φροντιστών του. Αυτές είναι η αντλία ντοπαμίνης, και η εμφύτευση νευροδιεγέρτη (Deep Brain Stimulation,DBS)

Τι είναι ο νευροδιεγέρτης DBS και ποια τα αποτελέσματά του

Η συσκευή που χρησιμοποιείται για το DBS μοιάζει με βηματοδότη και αποτελείται από τον νευροδιεγέρτη (μπαταρία), που εμφυτεύεται στο θωρακικό τοίχωμα, και το ηλεκτρόδιο διέγερσης, που καταλήγει στον εγκέφαλο. Μετά την επέμβαση και για χρονικό διάστημα έως έξι μηνών ακολουθούν ρυθμίσεις των παραμέτρων του από νευρολόγο.

Η επιτυχία του DBS εξαρτάται από την σωστή ρύθμιση αυτών των παραμέτρων που εξατομικεύονται για κάθε ασθενή. Προσφέρει βελτίωση κατά μέσον όρο 73% των κινητικών συμπτωμάτων και 58% μείωση της φαρμακευτικής αγωγής. Η διάρκεια των αποτελεσμάτων αυτών είναι τουλάχιστον τα δέκα έτη.

Για να βεβαιωθούμε αν ένας ασθενής είναι κατάλληλος για την επέμβαση του προτείνουμε μια δίωρη δοκιμασία στο σπίτι. Το LDOPA τεστ.

Η δοκιμή αυτή θα μας αποκαλύψει το ποσοστό επιτυχίας που θα έχει η επέμβαση.

Τι είναι η αντλία συνεχούς έγχυσης ντοπαμίνης;

Η αντλία ντοπαμίνης είναι μια εξωτερική συσκευή που τροφοδοτεί συνεχώς τον οργανισμό με ντοπαμίνη. Είναι φορητή (μπορεί, λ.χ., να τοποθετηθεί σε ένα τσαντάκι γύρω από τη μέση του ασθενούς ή σε φανέλα με ειδική τσέπη, για να είναι κάτω από τα ρούχα του) και ενώνεται με το σώμα με έναν λεπτό καθετήρα (σωληνάκι) που τοποθετείται στην κοιλιά και καταλήγει στο λεπτό έντερο.

Το βασικό πλεονέκτημά της είναι ότι η ντοπαμίνη εγχέεται ακριβώς στο τμήμα του εντέρου που την απορροφά, με αποτέλεσμα να μην επηρεάζεται η δράση της από το φαγητό που καταναλώνει ο ασθενής. Ο ασθενής συνδέει την αντλία το πρωί και το βράδυ την αποσυνδέει για να κοιμηθεί. Το ίδιο γίνεται και για να πλυθεί ή να κάνει μπάνιο στη θάλασσα.

Για να βεβαιωθούμε ότι ένας ασθενής είναι κατάλληλος για την αντλία, του προτείνουμε μια δοκιμαστική τριήμερη περίοδο στο σπίτι στην οποία χορηγούμε την υγρή ντοπαμίνη με σωληνάκι από την μύτη. Στο τέλος του τριημέρου μας αναφέρει αν παρουσίασε σημαντική βελτίωση στην κινητικότητά του και τότε μόνο προχωρούμε στην επέμβαση. Με αυτό τον τρόπο έχουμε 100% επιτυχία.

Η επέμβαση για την τοποθέτηση του καθετήρα διαρκεί περίπου 35 λεπτά (με μέθη). Τα αποτελέσματα είναι ανάλογα με αυτά του νευροδιεγέρτη.

Πότε είναι ο κατάλληλος χρόνος – Βασικά κριτήρια επιλογής

Οι επεμβάσεις για την Πάρκινσον γίνονται σε ασθενείς που βρίσκονται στο στάδιο των κινητικών διακυμάνσεων.

Η κατάλληλη στιγμή είναι όταν ο ασθενής έχει:

1. Σοβαρή δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες εξαιτίας των κινητικών διακυμάνσεων. Περιόδων δηλαδή που εναλλάσσεται η βραδύτητα – ακινησία με καλή κίνηση ή υπερκινησία.

2. Καλή δράση της ντοπαμίνης στα κινητικά συμπτώματα

3. Συχνή χρήση ντοπαμίνης (τέσσερις ή περισσότερες φορές ημερησίως)

4. Απουσία ψυχικών νοσημάτων ή σοβαρής άνοιας

5. Υποστηρικτικό περιβάλλον

6. Βιολογική ηλικία για το DBS μέχρι 70 ετών, ενώ δεν υπάρχει όριο ηλικίας για το DUODOPA.

Η αντλία DUODOPA, όπως και η εμφύτευση νευροδιεγέρτη (Deep Brain Stimulation,DBS) είναι αξιόπιστες μέθοδοι αντιμετώπισης της Πάρκινσον και πρέπει να εφαρμόζονται την κατάλληλη χρονική στιγμή, από εκπαιδευμένη διεπιστημονική ομάδα και σε επιλεγμένους ασθενείς, ώστε να αποφεύγονται επιπλοκές και να επιτυγχάνεται η ανεξαρτητοποίηση του ασθενή και της οικογένειάς του.