Ο όρος νάρκισσος βασίζεται σε ένα πρόσωπο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, το Νάρκισσο, ο οποίος όταν ανακάλυψε την αντανάκλαση του προσώπου του στα νερά μιας πηγής, γοητεύτηκε τόσο πολύ που δεν μπορούσε να σταματήσει να την κοιτάζει. Απορροφήθηκε τελείως από την εικόνα του, την οποία και ερωτεύτηκε και προσπαθούσε να την αγγίξει βυθίζοντας το χέρι του στο νερό, όμως δεν τα κατάφερε, με αποτέλεσμα να παραμείνει στη θέση αυτή αυτό- θαυμαζόμενος μέχρι που πέθανε από τη στεναχώρια του. Ο μύθος λέει ότι στη θέση εκείνη φύτρωσε το ομώνυμο λουλούδι ως σύμβολο της ανθρώπινης φθοράς.
Δες ακόμα: Κρίση πανικού: τι μου συμβαίνει και πώς να την αντιμετωπίσω;
Ο ναρκισσισμός ως διαταραχή
Ο ναρκισσισμός είναι μια διαταραχή της προσωπικότητας, της οποίας τα συμπτώματα είναι:
- μεγαλομανία
- έντονη αίσθηση σπουδαιότητας
- ανάγκη για θαυμασμό από τους άλλους
- φαντασιώσεις δύναμης, εξυπνάδας, επιτυχίας, ομορφιάς, ιδανικής αγάπης
- πεποίθηση ότι είναι μοναδικό και ξεχωριστό άτομο
- αίσθηση ότι του αξίζουν συναναστροφές ισάξιες και με κύρος
Πώς θα καταλάβεις αν ένα άτομο είναι νάρκισσος;
Για να υπάρξει διάγνωση της ναρκισσιστικής προσωπικότητας θα πρέπει να υπάρξουν τουλάχιστον 5 κριτήρια:
- Αλαζονική, υπεροπτική συμπεριφορά, θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο από τους υπόλοιπους, με αποτέλεσμα να έχει προβλήματα επικοινωνίας.
- Έλλειψη ενσυναίσθησης, είναι απρόθυμος να αναγνωρίσει και να δεχτεί τα συναισθήματα και τις ανάγκες των γύρω.
- Νιώθει φθόνο για τους γύρω του ή πιστεύει ότι οι γύρω του τον φθονούν, συνεπώς θεωρεί ότι βρίσκεται σε μια διαρκή μάχη με τους άλλους, ώστε να αποδείξει ότι είναι ο καλύτερος.
- Εκμεταλλεύεται τους άλλους για την επίτευξη των στόχων του χωρίς να σκέφτεται τις συνέπειες.
- Έχει την πεποίθηση ότι οι άλλοι θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις προσδοκίες και τις αποφάσεις του.
Η προσωπικότητα του νάρκισσου ξεκινάει να διαμορφώνεται νωρίς, από την παιδική του ηλικία. Το οικογενειακό περιβάλλον είναι αυτό που θα δώσει τις πρώτες βάσεις της προσωπικότητας του παιδιού. Σύμφωνα με τον Φρόιντ, τα μωρά είναι τα πιο εγωκεντρικά πλάσματα και επιδιώκουν να είναι το επίκεντρο της προσοχής με κάθε τρόπο.
Ο εγωκεντρισμός μειώνεται σημαντικά μέχρι την ηλικία των 10 ετών και σε αυτό μπορούν να συμβάλλουν και οι γονείς με τα όρια και τους κανόνες που θέτουν. Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από επαναστατικές συμπεριφορές των παιδιών, τα οποία στην προσπάθεια τους να ανεξαρτητοποιηθούν, καταλήγουν να πιστεύουν πως τα ίδια γνωρίζουν τα πάντα καλύτερα από τους γονείς. Οι γονείς πρέπει από νωρίς να μην εγκλωβίζουν τα παιδιά σε καλούπια σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες, αλλά να ενισχύουν μια ανεξάρτητη προσωπικότητα με κριτική σκέψη.