Οι μυρμηκίες αποτελούν καλοήθεις υπερπλασίες του δέρματος που οφείλονται σε λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων HPV (Human Papilloma Virus). Είναι ανώδυνες & συνήθως ασυμπτωματικές, εκτός από την περίπτωση των πελματιαίων μυρμηκιών, όπου λόγω της ενδοφυτικής ανάπτυξής τους μπορεί να προκαλέσουν έντονο άλγος.
Μεταδίδονται με άμεση επαφή ή με ενοφθαλμισμό. Ο χρόνος επώασης ποικίλλει από 1 έως 8 μήνες, ενώ συχνά ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση, χωρίς να δώσει εκδηλώσεις από το δέρμα.
Διακρίνονται σε:
- Κοινές μυρμηκίες àεντοπίζονται κυρίως στα χέρια, γύρω από τα νύχια, αλλά μπορούν να εμφανιστούν και σε άλλα σημεία του σώματος.
- Ομαλές μυρηκίες àεντοπίζονται κυρίως στο πρόσωπο, είναι επίπεδες, σαρκόχρωες βλατίδες μαλακής σύστασης, ενώ είναι αρκετά συχνές στα παιδιά.
- Πελματιαίες μυρμηκίες àεντοπίζονται στα πέλματα, παρουσίαζουν ενδοφυτική ανάπτυξη με συνοδό άλγος κατά την πίεση, έντονη υπερκεράτωση στην επιφάνεια, ενώ στα αρχικά στάδια εκλαμβάνονται από τον ασθενή σαν τραυματισμός.
Η διάγνωση τίθεται κυρίως από την κλινική εικόνα, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί αναγκαία η ιστολογική επιβεβαίωση.
Οι βλάβες είναι ιδιαίτερα μεταδοτικές, γι ‘αυτό πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα. Η θεραπεία των βλαβών δεν εξαλείφει τον ιό, περιορίζει όμως τη μεταδοτικότητα. Συχνά παρατηρούνται υποτροπές των βλαβών μετά τη θεραπεία, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ανοσοκαταστολής ή ανοσοανεπάρκειας, διαταραχής δερματικού φραγμού (ατοπική δερματίτιδα) και γενικά σε καταστάσεις που επηρρεάζεται η άμυνα του οργανισμού (στρες).
Ανάλογα με την εντόπιση, το μέγεθος & αριθμό των βλαβών ο δερματολόγος μπορεί να σχεδιάσει το κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα. Οι συνήθεις μέθοδοι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:
- Τοπικά κερατολυτικά & διαβρωτικά σκευάσματα (με σαλικυλικό ή γαλακτικό οξύ).
- Τοπικά ρετινοειδή (κυρίως σε ομαλές μυρμηκίες).
- Διάλυμμα ποδοφυλλοτοξίνης – ποδοφυλλίνης τοπικά.
- Ιμικουιμόδη 5%.
- Διαθερμοπηξία.
- Κρυοθεραπεία.
- Εφαρμογή laser για ιστική καταστροφή των βλαβών ή τοπική καταστροφή/θρόμβωση του αγγειακού στελέχους που τροφοδοτεί τη βλάβη.
- Χειρουργική αφαίρεση.