Μειωμένο απόθεμα ωαρίων: Πως μπορώ να μείνω έγκυος;
Ένα από τα συχνότερα και δυσεπίλυτα προβλήματα στις δυτικές κοινωνίες είναι η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια και η χαμηλή ανταπόκριση των ωοθηκών στην παραγωγή ωαρίων μετά από διέγερση για εξωσωματική γονιμοποίηση. Το αποτέλεσμα είναι να λαμβάνουμε λίγα όχι καλά ποιοτικώς, ωάρια ή καθόλου ωάρια. Αυτό οδηγεί επακόλουθα σε πολύ χαμηλά ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γιατί είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι οι γυναίκες που αποκρίνονται ικανοποιητικά κατά τη διέγερση των ωοθηκών και παράγουν αρκετά ωάρια τελικά έχουν καλύτερη πιθανότητα για επίτευξη εγκυμοσύνης.
Το σημαντικότερο στη γυναίκα όσον αφορά την αναπαραγωγική της δυνατότητα, δεν είναι η ημερολογιακή της ηλικία, αλλά η βιολογική ηλικία των ωοθηκών της που αντανακλά το πώς λειτουργούν οι ωοθήκες της και πόσα ωάρια απομένουν σε αυτές. Επίσης η βιολογική ηλικία των ωοθηκών δεν έχει σχέση με την ύπαρξη περιόδου, γιατί έχει αποδειχθεί ότι μια γυναίκα σταματάει να είναι γόνιμη δέκα (10) χρόνια πριν της σταματήσει η περίοδος!
Για να διαπιστώσουμε το απόθεμα και την ποιότητα των ωαρίων με αξιόπιστο τρόπο και να προβλέψουμε τις πιθανότητες επιτυχίας των τεχνικών υποβοήθησης αναπαραγωγής αλλά και τα κατάλληλα θεραπευτικά πρωτόκολλα κάνουμε ορμονικό έλεγχο (εξέταση αίματος):
FSH και οιστραδιόλης (μεταξύ 1-4ης ημέρας περιόδου)
Υψηλά επίπεδα της FSH (>12-14 mIU/ml) υποδηλώνουν ότι τα αποθέματα των ωοθηκών είναι μικρά, ενώ υψηλότερα (>20 mIU/ml) υποδηλώνουν σχεδόν πλήρη ανεπάρκεια των ωοθηκών (οι ωοθήκες δε λειτουργούν φυσιολογικά). Για να είναι αξιόπιστη η μέτρηση της FSH πρέπει πάντα να μετράται σε συνδυασμό με την οιστραδιόλη, η οποία πρέπει να είναι <50μg/dl. Υψηλά επίπεδα της οιστραδιόλης δεν θα πρέπει να σας ξεγελούν, γιατί δηλώνουν επίσης χαμηλό απόθεμα ωαρίων.
Η υψηλή τιμή της FSH σημαίνει πως η γυναίκα θα δυσκολευτεί πολύ να μείνει έγκυος από μόνη της και θα πρέπει να σπεύσει στους ειδικούς γιατί τα ωάρια που παράγει είναι χαμηλής ποιότητας.
ΑΜΗ (αντι-μυλλέριος ορμόνη)
Η αντι-μυλλέριος ορμόνη (ΑΜΗ) είναι μια ορμόνη που εκκρίνεται από τα κύτταρα των ωοθυλακίων. Τα επίπεδα της AMH στο αίμα μιας γυναίκας είναι σήμερα από τους ποιό αξιόπιστους δείκτες των αποθεματικών των ωοθηκών της σε ωάρια και πολύ καλύτερος προγνωστικός δείκτης από την FSH, για το επίπεδο γονιμότητας της γυναίκας. Όσο περνάει η ηλικία και ιδίως μετά τα 38 έτη της γυναίκας, τόσο πέφτουν τα επίπεδα της ΑΜΗ. Η AMH δεν αλλάζει κατά τη διάρκεια του κύκλου σας, έτσι ώστε η αιμοληψία μπορεί να γίνει σε όλες της μέρες του μήνα.
Αν τα επίπεδα της ΑΜΗ είναι χαμηλά πρέπει να γνωρίζετε ότι πρέπει να επισπεύσετε τις αναπαραγωγικές σας διαδικασίες και να μιλήσετε άμεσα με τους ειδικούς, γιατί τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης πέφτουν όσο πέφτουν και τα επίπεδα της ΑΜΗ.
Οι γυναίκες άνω των 40 ετών είναι συχνά προετοιμασμένες για το γεγονός ότι οι ωοθήκες τους δεν ανταποκρίνονται τόσο καλά στη διέγερση. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο αν η χαμηλή ανταπόκριση των ωοθηκών και η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια συμβούν σε γυναίκες κάτω των 38 ετών, γιατί οι γυναίκες αυτές περιμένουν πως έχουν καλά και πολλά ωάρια, επειδή είναι νέες και έχουν φυσιολογικό κύκλο. Όταν μια γυναίκα έχει κανονικό κύκλο, αυτό σημαίνει ότι τα ωάρια είναι καλά προκειμένου να προκαλέσουν παραγωγή ορμονών και να φέρουν την περίοδο.Αντιθέτως δε σημαίνει ότι τα ωάρια αυτά είναι καλά ώστε να επιτευχθεί εγκυμοσύνη.
Υπάρχει θεραπεία της υψηλής FSH και χαμηλής ΑΜΗ;
Η υψηλή τιμή της FSH δεν είναι η αιτία της υπογονιμότητας, αλλά αντιθέτως ένας δείκτης για το χαμηλό απόθεμα των ωαρίων. Όταν τα ωάρια τελειώνουν, η ωοθήκη δεν μπορεί να παράγει νέα ωάρια και η FSH ανεβαίνει και η ΑΜΗ ελαττώνεται. Άρα το να προσπαθούμε να «θεραπεύσουμε» την υψηλή τιμή της FSH είναι άτοπο και λάθος και σαφέστατα ΔΕΝ θα βοηθήσει να επιτύχετε εγκυμοσύνη.
Στις γυναίκες με χαμηλή ΑΜΗ και υψηλή FSH ο χρόνος είναι πολύτιμος. Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η καλύτερη επιλογή, γιατί προσφέρει τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας. Η θεραπεία πρέπει να είναι επιθετική, προκειμένου να επιτευχθεί εγκυμοσύνη πριν εξαντληθούν τα αποθέματα των ωαρίων.
Αν η γυναίκα δεν ανταποκρίνεται στη λήψη φαρμακευτικής αγωγής στην εξωσωματική και δεν παράγει ωάρια, τότε Η ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ προκειμένου να αποκτήσει η γυναίκα ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ βιολογικό παιδί είναι η ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΦΑΡΜΑΚΑ.
Η απόλυτη λύση και θεραπεία για επίτευξη εγκυμοσύνης σε πολύ υψηλά ποσοστά για τις γυναίκες με χαμηλή απόκριση ωοθηκών ή πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια είναι η δωρεά ωαρίων. Τα περισσότερα ζευγάρια δοκιμάζουν 1-2 κύκλους με δικό τους ωάριο και αν αποτύχουν προχωρούν στη λύση του «δανεικού» ωαρίου.
Θεραπεία με DHEA;
Πρόσφατα έχει προταθεί η χρήση ενός φαρμάκου το οποίο έχει ως δραστική ουσία την ορμόνη διϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA), προκειμένου να «θεραπεύσει» την υψηλή FSH.
Τα υψηλά επίπεδα της FSH είναι το αποτέλεσμα του χαμηλού αποθέματος ωαρίων, και όχι η αιτία, άρα το να προσπαθούμε να «θεραπεύσουμε» την υψηλή τιμή της FSH είναι άτοπο και λάθος και σαφέστατα ΔΕΝ θα βοηθήσει να επιτύχετε εγκυμοσύνη.
Ο Δρ Ιωαννίδης σας εφιστά την προσοχή και σας προτρέπει να μην λαμβάνετε φάρμακα αυθαίρετα από μόνες σας όταν οι επίσημες οδηγίες τα απαγορεύουν. Η απόφαση για λήψη ή όχι της DHEA σε γυναίκες που υποφέρουν από πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια και χαμηλή ανταπόκριση των ωοθηκών στην εξωσωματική πρέπει να γίνεται μετά από πληροφορημένη ενημέρωση από τους ειδικούς ιατρούς υποβοήθησης της αναπαραγωγής.