Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι μια ασθένεια που προσβάλει τόσο τους βρόγχους όσο και το πνευμονικό παρέγχυμα. Η νοσολογική αυτή οντότητα χαρακτηρίζεται από απόφραξη της ροής του αέρα στους βρόγχους η οποία δεν είναι πλήρως αναστρέψιμη.
Δες ακόμα: Τι είναι η γρίπη και πώς μεταδίδεται;
Η απόφραξη συνήθως εμφανίζει προοδευτική επιδείνωση και σχετίζεται με μια αυξημένη φλεγμονώδη απάντηση των πνευμόνων σε βλαπτικά σωματίδια ή αέρια, η οποία προκαλείται κατά κύριο λόγο από το κάπνισμα. Η ΧΑΠ μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί, ενώ μπορεί, επίσης να έχει και συστηματικές συνέπειες (επιπλοκές). Περικλείει δύο έννοιες : την χρόνια βρογχίτιδα και το πνευμονικό εμφύσημα που συνυπάρχουν σε διαφορετικό βαθμό σε κάθε ασθενή.
Η ΧΑΠ προκαλεί απόφραξη των αεραγωγών η οποία δεν είναι πλήρως αναστρέψιμη και κατά συνέπεια, οι αεραγωγοί στενεύουν και ο αέρας δεν μπορεί να βγει από τους πνεύμονες (παγίδευση αέρα).
Μεταξύ των συμπτωμάτων της ΧΑΠ είναι:
- ο βήχας
- η παραγωγή πτυέλων
- η δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή) κατά την άσκηση
Συχνά υπάρχει μια οξεία επιδείνωση των συμπτωμάτων αυτών (παρόξυνση της νόσου), συχνά λόγω μιας ιογενούς ή μικροβιακής λοίμωξης. Χρόνιος βήχας και παραγωγή πτυέλων προηγούνται συχνά πολλών ετών της ανάπτυξης απόφραξης της ροής του αέρα. Οι καπνιστές συνήθως θεωρούν τον χρόνιο βήχα και την παραγωγή πτυέλων ( τσιγαρόβηχα) ως κάτι το φυσιολογικό.
Η επίπτωση της ΧΑΠ είναι 15%-20% των καπνιστών, ενώ η αιτιολογία της είναι κατά 85%-90% το κάπνισμα. Συνήθως προσβάλλονται άτομα άνω των 40 ετών και αποτελεί την 4η αιτία θανάτου παγκοσμίως, μετά την ισχαιμική νόσο της καρδιάς, τον καρκίνο και τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια (το 2020 αναμένεται στην 3η θέση).
Σημαντικό σημείο για να σταματήσουμε την εξέλιξη της νόσου είναι η διακοπή του καπνίσματος. Παρά το γεγονός ότι πλέον στη φαρέτρα μας υπάρχουν αρκετά φάρμακα (κυρίως εισπνεόμενα) για την αντιμετώπιση της ΧΑΠ, η διακοπή του καπνίσματος είναι το μόνο μέτρο που θα αναχαιτίσει την γρήγορη πτώση της αναπνευστικής λειτουργίας.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφής η συσχέτιση των πιο συχνών νοσημάτων με το κάπνισμα.
Συμπερασματικά, αν είσαι καπνιστής, άνω των 40 ετών, αν έχεις βήχα με ή χωρίς φλέματα, αν έχεις δύσπνοια (φούσκωμα) στο περπάτημα, στην ανηφόρα ή όταν ανεβαίνεις σκάλα, τότε απευθύνσου σε πνευμονολόγο για εξέταση και σπιρομέτρηση. Μέσω της σπιρομέτρησης θα τεθεί η διάγνωση και θα γίνει η παρακολούθηση της ΧΑΠ.