Με αφορμή την παγκόσμια εβδομάδα γλαυκώματος που ξεκίνησε στις 9 Μαρτίου και ολοκληρώνεται στις 14 Μαρτίου του 2014, η Παγκόσμια Οργάνωση Γλαυκώματος και η Παγκόσμια Ένωση Πασχόντων από Γλαύκωμα προωθεί το μήνυμα ότι η έγκαιρη διάγνωση και ο τακτικός έλεγχος των ατόμων μπορούν να σώσουν την όραση των πασχόντων από γλαύκωμα.
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περισσότερα από 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι που έχουν χάσει εντελώς την όρασή τους από γλαύκωμα, ενώ οι προβλέψεις για το 2020 εκτοξεύονται στα 11,2 εκατομμύρια.
«Το γλαύκωμα είναι η δεύτερη πιο κοινή αιτία τύφλωσης παγκοσμίως και μόνο η έγκαιρη διάγνωση και η τακτική παρακολούθηση μπορούν να βοηθήσουν τους πάσχοντες να μη τυφλωθούν», επισημαίνει ο διαπρεπής χειρουργός οφθαλμίατρος Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Αθηνών κ. Ιωάννης Α. Μάλλιας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Γλαυκώματος, το 2010 αναφέρθηκαν περισσότερα από 60 εκατ. περιστατικά γλαυκώματος. Η πάθηση παραμένει ασυμπτωματική στα αρχικά στάδια, γεγονός που σημαίνει ότι οι μισοί ασθενείς δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν, ενώ στις χώρες του τρίτου κόσμου το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 90%.
Το γλαύκωμα είναι πάθηση η οποία προσβάλλει τα οπτικά νεύρα του ματιού, τα οποία μεταδίδουν τα οπτικά ερεθίσματα στον εγκέφαλο και συγκεκριμένα στον ινιακό λοβό του εγκεφάλου, όπου εδρεύει το κέντρο της όρασης. Η πάθηση εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς της τρίτης ηλικίας, αν και σπανιότερα μπορεί να εμφανιστεί σε νέους ανθρώπους, καθώς επίσης και σε παιδιά.
Ποια είναι τα αίτια του γλαυκώματος;
- Κληρονομικότητα
- Φυλή (απαντάται συχνότερα στη μαύρη φυλή)
- Αρτηριακή υπέρταση
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Προηγούμενο οφθαλμικό τραύμα
- Μακροχρόνια χρήση κορτιζόνης
- Μυωπία
- Ηλικία άνω των 40 ετών
«Η κυριότερη αιτία για την προσβολή του οπτικού νεύρου είναι η αυξημένη πίεση του ματιού. Αν η νόσος παραμείνει ανεξέλεγκτη, συχνά οδηγεί σε τύφλωση», αναφέρει ο κ. Μάλλιας. Υπάρχουν και περιπτώσεις ασθενών, στους οποίους εμφανίζεται το γλαύκωμα εμφανίζεται παρά το γεγονός ότι η ενδοφθάλμιος πίεση παραμένει σε φυσιολογικά επίπεδα, δηλαδή κάτω από 21mmHg (γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης).
Πώς αντιμετωπίζεται το γλαύκωμα;
«Ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση του γλαυκώματος είναι η έγκαιρη διάγνωσή του. Γι αυτό είναι σημαντικό όλοι οι άνθρωποι να εξετάζονται προληπτικά μία φορά τον χρόνο, ώστε ο αρμόδιος γιατρός να μπορεί να μετρήσει την ενδοφθάλμιο πίεση και να ελέγχει την κατάσταση των οπτικών νεύρων», καταλήγει ο κ. Μάλλιας.
Η αντιμετώπιση του γλαυκώματος, όταν αυτό διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να γίνει με φαρμακευτική αγωγή, αλλά και με χειρουργική επέμβαση.
Η μείωση της πίεσης του ματιού είναι το κυριότερο όπλο για την αντιμετώπιση του γλαυκώματος. Σε αρχικά στάδια γίνεται προσπάθεια μείωσης με κολλύρια.
Όταν οι ασθενείς παρουσιάζουν δυσανεξία στην χρήση των κολλυρίων, η πίεση του ματιού μπορεί να ρυθμιστεί με ειδικό laser (Selective Laser Trabecouloplasty).
Όταν η πίεση δεν μπορεί να ρυθμιστεί με φάρμακα ή με laser, τότε μπορεί να γίνει με μικροχειρουργική αντιμετώπιση (τραμπεκουλεκτομή), με σκοπό την παράκαμψη της αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού από τον πάσχοντα οφθαλμό.
Σε περιπτώσεις που έχουν προηγηθεί άλλες επεμβάσεις στο μάτι και η πιθανότητα επιτυχίας της τραμπεκουλεκτομής κρίνεται από τον γιατρό ότι είναι μειωμένη, μπορεί να γίνει αντιγλαυκωματική επέμβαση, με τοποθέτηση αντιγλαυκωματικής βαλβίδας. Οι επεμβάσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν σε χειρουργείο μιας ημέρας και απαιτούν συχνή οφθαλμολογική παρακολούθηση από τον θεράποντα οφθαλμίατρο, για τη διάγνωση και αντιμετώπιση πιθανών επιπλοκών.
Από μελέτες που έχουν γίνει, το περπάτημα και η αερόβιος άσκηση δρουν ευεργετικά στην μείωση της ενδοφθαλμίου πιέσεως, ενώ αντιθέτως η συστηματική άρση βαρών μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της ενδοφθαλμίου πιέσεως.
Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος συνιστάται ο τακτικός έλεγχος και η προληπτική ετήσια εξέταση.