Εξωσωματική: Ποιες είναι οι σωστές ερωτήσεις που πρέπει να κάνεις

Εντάξει, μπορεί μέχρι τώρα να μην φαντάστηκες τον εαυτό σου ποτέ ως μητέρα. Ως σήμερα η κύρια προτεραιότητά σου ήταν η σχέση σου και η επαγγελματική επιτυχία. Και στο μεταξύ πλησιάζεις τα 40, βλέπεις φίλες και παλιές συμμαθήτριες να απολαμβάνουν τις χαρές του οικογενειακού βίου… ίσως και να άκουσες και εκείνο το ενστικτώδες καμπανάκι να χτυπάει δειλά-δειλά.

Βρες εδώ τους καλύτερους γιατρούς για εξωσωματική γονιμοποίηση

Αλλά, πολλές φορές, δεν είναι τόσο εύκολο. Κάνεις action plan, φτιάχνεις χρονοδιάγραμμα, προετοιμάζεις τις ενέργειες, αλλά…το ποθητό αποτέλεσμα δεν έρχεται. Το νέο project απαιτεί, προφανώς, διαφορετική προσέγγιση.

Δες λοιπόν παρακάτω τις 8+1 σωστές ερωτήσεις που πρέπει να κάνεις ώστε να οδηγηθείς σε σωστές ενέργειες που θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Έτσι θα αποφύγεις κάθε περιττή ταλαιπωρία, τόσο σωματική όσο και ψυχολογική, αλλά και σπατάλη (πολύτιμου) χρόνου και χρήματος.

Προσπαθώ αλλά δεν γίνεται τίποτα! Έχω πρόβλημα;

Καταρχήν, προς τι ο πανικός; Χαλάρωσε! Οι ειδικοί λένε ότι μπορεί να πάρει και 1-2 χρόνια μέχρι να επιτευχθεί φυσιολογική σύλληψη. Μην προσθέτεις άγχος σε αυτή τη διαδικασία, απλώς..απόλαυσέ τη.

Αν μετά την πάροδο αυτού του διαστήματος δεν υπάρχει εγκυμοσύνη, καλό θα είναι να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό γιατρό, ο οποίος θα σας συμβουλεύσει και θα σας κατευθύνει σωστά στα επόμενα βήματα.

Ένας προσεκτικός ιατρικός έλεγχος και των δύο σας θα εντοπίσει, αν υπάρχει, το αίτιο της υπογονιμότητας και θα καθορίσει τη μέθοδο θεραπείας.

Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω;

Η πρώτη και σημαντική εξέταση που πρέπει να κάνει η γυναίκα είναι μια υστεροσαλπιγγογραφία για να διαπιστωθεί η κατάσταση της μήτρας και των σαλπίγγων. Έπειτα πρέπει να κάνει έναν ορμονικό έλεγχο και υπερηχογράφημα ωοθηκών.

Ίσως ο γιατρός να ζητήσει και επιπλέον γυναικολογικές εξετάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, όπως για παράδειγμα, καλλιέργεια κολπικού υγρού. Αρκετοί γιατροί προτείνουν και την υστεροσκόπηση-λαπαροσκόπηση για έλεγχο τυχόν παθήσεων στα έσω γεννητικά όργανα (μήτρα, σάλπιγγες, ωοθήκες).

Για τον άντρα, η βασική εξέταση είναι το σπερμοδιάγραμμα που θα ελέγξει την ποσότητα και την ποιότητα των σπερματοζωαρίων.

Πλέον υπάρχουν και νεότερες, πολύ εξελιγμένες διαγνωστικές εξετάσεις που μπορούν να διερευνήσουν σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος τις πιθανές αιτίες της υπογονιμότητας σε ένα ζευγάρι και διενεργούνται από εξειδικευμένα διαγνωστικά κέντρα και εργαστήρια.

Πότε πρέπει ένα ζευγάρι να προχωρήσει σε εξωσωματική γονιμοποίηση;

Η εξωσωματική επιλέγεται αφού οι εξετάσεις που έχουν κάνει τόσο η γυναίκα όσο και ο άνδρας δείχνουν ότι υπάρχουν συγκεκριμένα προβλήματα.

Όταν, για παράδειγμα, οι σάλπιγγες είναι αποφραγμένες, όταν διαπιστωθεί ενδομητρίωση ή διαταραχές ωορρηξίας ή λόγω της προχωρημένης ηλικίας της γυναίκας (μετά την ηλικία των 35-38 ετών η αναπαραγωγική της ικανότητα μειώνεται σημαντικά) ή όταν το σπέρμα είναι κακής ποιότητας.

Συνήθως, τα προβλήματα οφείλονται κατά 30% στη γυναίκα, κατά 30% στον άνδρα, κατά 20% και στους δύο, ενώ  υπάρχει και ένα 10-20% όπου δεν εντοπίζεται κάποιος συγκεκριμένος λόγος που να ευθύνεται για υπογονιμότητα.

Η επιλογή της μεθόδου αυτής είναι όμως μια απόφαση που αφορά αποκλειστικά το κάθε ζευγάρι και πρέπει να συζητηθεί με τον ειδικό γιατρό.

Τι φάρμακα πρέπει να πάρω για την εξωσωματική; Είναι επικίνδυνα;

Η δύσκολη ερώτηση. Πολλές επιστημονικές συζητήσεις έχουν γίνει γύρω από τη σύνδεση των φαρμάκων αυτών με εμφάνιση κακοηθειών και μεγάλος αριθμός ιατρικών μελετών έχουν εκπονηθεί για να δώσουν μια οριστική απάντηση στο θέμα αυτό.

Πολλοί θεωρούν ότι οι ουσίες της εξωσωματικής (γοναδοτροπίνες, ορμόνες) ευθύνονται για την εμφάνιση όγκων στο στήθος και στις ωοθήκες γιατί αυτός ο τύπος καρκίνου είναι ορμονοεξαρτώμενος που σημαίνει ότι «τρέφεται» από τις ορμόνες που χορηγούνται στις υπογόνιμες γυναίκες.

Ο ιατρικός κόσμος, μετά από δεκαετίες ερευνών, έχει αθωώσει τα φάρμακα από τη σοβαρή αυτή κατηγορία. Εξάλλου, οι τεχνικές της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής εξελίσσονται και βελτιώνονται συνεχώς και τα φάρμακα αυτά αποτελούν συνεχές αντικείμενο ελέγχου.

Έχει μάλιστα φανεί ότι σε πολλές περιπτώσεις τα φάρμακα αυτά βοηθούν τη γυναίκα αντί να την επιβαρύνουν, καθώς η εγκυμοσύνη που προκύπτει μετά από χορήγηση τέτοιων ουσιών δρα προστατευτικά απέναντι στους δύο τύπους καρκίνου!

Σε κάθε περίπτωση, ο γιατρός είναι αρμόδιος, σε συνεννόηση πάντα με το ζευγάρι, να προτείνει τη βέλτιστη και καταλληλότερη θεραπεία, έχοντας πάντα ως γνώμονα όχι μόνο την επίτευξη του στόχου αλλά και την ασφάλεια της γυναίκας.

Γίνεται εξωσωματική χωρίς φάρμακα;

Ναι, γίνεται, με την προϋπόθεση ότι η γυναίκα κάνει κανονικά ωορρηξία. Είναι η μέθοδος της εξωσωματικής σε φυσικό κύκλο και συνήθως επιλέγεται όταν έχουν αποτύχει οι λιγότερο παρεμβατικές μέθοδοι, όπως η σπερματέγχυση.

Σημειώνεται ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά 4-6 προσπάθειες σπερματέγχυσης πριν επιλεχθεί η εξωσωματική.

Επίσης η μέθοδος αυτή ενδείκνυται όταν η γυναίκα δεν παράγει ωάρια με τη διέγερση των ωοθηκών και όταν επιλέγει να μην πάρει φάρμακα ή αυτό δεν επιτρέπεται λόγω προσωπικού ή οικογενειακού ιατρικού ιστορικού της.

Στη μέθοδο αυτή, δεν χορηγούνται ορμόνες στη γυναίκα, καθώς χρησιμοποιείται το ένα ωάριο που παράγει φυσικά στον μηνιαίο κύκλο της. Με παρακολούθηση λίγων ημερών με υπερήχους και εξετάσεις αίματος, το ωάριο συλλέγεται όταν ωριμάσει αρκετά (ωοληψία) και γονιμοποιείται στο εργαστήριο.

Εάν επιτευχθεί γονιμοποίηση, το έμβρυο έπειτα μεταφέρεται στη μήτρα (εμβρυομεταφορά) προκειμένου να γίνει η εμφύτευση. Αν όλα πάνε καλά, γίνεται η β-χοριακή μετά από 14 ημέρες για να διαπιστωθεί η εγκυμοσύνη!

Τα πλεονεκτήματα της εξωσωματικής σε φυσικό κύκλο είναι αρκετά: Η μέθοδος αυτή σχετίζεται με σχεδόν μηδενικό ποσοστό πολλαπλής κύησης και δεν ενέχει κίνδυνο για εμφάνιση του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών.

Παράλληλα, έχει χαμηλότερο κόστος και είναι λιγότερο χρονοβόρα και ψυχοφθόρα για το ζευγάρι. Έχει όμως και χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας, καθώς χρησιμοποιείται μόνο 1 ωάριο.

Μία παραλλαγή της εξωσωματικής σε φυσικό κύκλο είναι ο τροποποιημένος φυσικός κύκλος, στον οποίο χρησιμοποιούνται χαμηλές δόσεις φαρμάκων με αποτέλεσμα να ωριμάσουν 2-4 ωάρια.

Στη συνέχεια ακολουθείται η ίδια διαδικασία, αυτή τη φορά όμως με περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.

Πόσο κοστίζει η εξωσωματική;

Το κόστος ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως τα φάρμακα που θα χορηγηθούν, το γιατρό καθώς και το κέντρο γονιμότητας. Συνήθως κυμαίνεται μεταξύ €2.500 και €4.000 Ευρώ.

Τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν περίπου €350 ανά κύκλο και μέχρι τρεις ολοκληρωμένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης κάθε έτος. Ένα μικρό ποσοστό των φαρμάκων καλύπτεται επίσης από τα ταμεία.

Μπορώ να χρησιμοποιήσω τον ΕΟΠΥΥ;

Για να κάνεις τη διαδικασία μέσω ΕΟΠΥΥ, πρέπει να περάσεις από Επιτροπή Εξωσωματικής (σε Αθήνα Θεσσαλονίκη ή Πάτρα) αφού ο γιατρός σου συμπληρώσει το ειδικό Έντυπο Παραπομπής και εσύ το προσκομίσεις μαζί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Περισσότερες πληροφορίες για τις προϋποθέσεις και τα έντυπα μπορείς να δεις από το site του ΕΟΠΥΥ. Εδώ θα δεις και ποια είναι τα φάρμακα που χορηγούνται δωρεάν.

Που μπορώ να αποταθώ για αξιόπιστη ενημέρωση;

Υπάρχουν πολλά βιβλία και αξιόπιστα επιστημονικά websites από τα οποία μπορείς να ενημερωθείς για την ιατρική αλλά και την ψυχολογική παράμετρο της διαδικασίας αυτής.

Επίσης, στην Ελλάδα υπάρχουν πλέον αρκετά αξιόπιστα κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης, τα οποία διαθέτουν απόλυτα καταρτισμένες επιστημονικές ομάδες.

Μέσα από τις ιστοσελίδες τους μπορείς να βρεις ιατρικά άρθρα, μελέτες, ερευνητικές εργασίες και δημοσιεύσεις για όλα όσα σε απασχολούν σχετικά με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

“Και εγώ πότε θα γίνω μάνα;”

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας λέει ότι πάνω από 10% των γυναικών αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας. Παρόλα αυτά, εδώ και περισσότερες από τρεις δεκαετίες, 5 εκατομμύρια παιδιά έχουν γεννηθεί χάρη στην επαναστατική αυτή μέθοδο!

Η εξωσωματική μπορεί να είναι μια ψυχοφθόρα διαδικασία, γι’ αυτό πρέπει να έχεις υπομονή και επιμονή και να μην το βάλεις κάτω. Σκέψου πόσες γυναίκες τα κατάφεραν, γιατί όχι κι εσύ; Δεν φταις ούτε εσύ ούτε ο σύντροφός σου για όλο αυτό. Μπορεί να συναντήσεις δυσκολίες και αποτυχίες, αλλά το ζήτημα είναι πώς θα τις αντιμετωπίσεις.

Μείνε κοντά στο σύντροφό σου, συζήτησε μαζί του όλα όσα σε προβληματίζουν…αν χρειαστεί αναζητήστε υποστήριξη από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Κύριο μέλημά σας πρέπει να είναι η διατήρηση  της σωματικής και ψυχικής σας ευεξίας. Και βεβαίως μια καλή, ουσιαστική σχέση μεταξύ σας. Σε τι ωφελεί η προσπάθεια για παιδί να σας οδηγήσει να χάσετε ο ένας τον άλλον;