Ενδοσκοπική χειρουργική και γυναικολογία
Γράφει ο Ανδρέας Μπαζαίος, Γυναικολόγος – Μαιευτήρας συνεργάτης του doctoranytime.gr
Η ενδοσκοπική χειρουργική είναι ένας εξειδικευμένος κλάδος της χειρουργικής, που επιτρέπει σε κατάλληλα ειδικευμένους ιατρούς, να πραγματοποιήσουν μια επέμβαση μέσω μικρών τομών (5-10mm), όπως συμβαίνει στην λαπαροσκόπηση ή διαμέσου φυσιολογικών οπών/αυλών του ανθρώπινου σώματος, όπως συμβαίνει στην υστεροσκόπηση.
Στην ενδοσκοπική χειρουργική ελέγχεται η κοιλότητα της μήτρας μέσω μιας κάμερας, η οποία διέρχεται από τον τράχηλο αυτής, χωρίς τομή. Οι επεμβάσεις διενεργούνται μέσω μιας οθόνης, όπου προβάλλεται το χειρουργικό πεδίο.
Πώς χρησιμοποιείται η ενδοσκοπική χειρουργική στη γυναικολογία;
Στη γυναικολογία, η συντριπτική πλειοψηφία των επεμβάσεων, μπορεί να γίνει με λαπαροσκόπηση. Αυτό που μπορεί να περιορίσει την δυνατότητα να γίνει με αυτόν τον τρόπο μία επέμβαση είναι το υπερβολικό βάρος της γυναίκας και κάποιες φορές και το δυσμενές ιατρικό-χειρουργικό ιστορικό της.
Λαπαροσκοπικά μπορούν να αφαιρεθούν ινομυώματα, κύστεις ωοθηκών, πυελικοί λεμφαδένες, καθώς και να γίνει θεραπεία ενδομητρίωσης, ολική ή υφολική υστερεκτομή (αφαίρεση της μήτρας) και πληθώρα άλλων γυναικολογικών και ουρο-γυναικολογικών επεμβάσεων. Υστεροσκοπικά, αφαιρούνται πολύποδες ενδομητρίου, ινομυώματα, διαφράγματα μήτρας.
Η λαπαροσκοπική προσέγγιση υπερτερεί έναντι της παραδοσιακής («ανοικτής») τεχνικής σε πολλά σημεία.
Πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής επέμβασης
- Οι μικρές τομές, που προκαλούν πολύ μικρότερο μετεγχειρητικό πόνο και καθιστούν λιγότερο αναγκαία την χρήση παυσίπονου.
- Ελαχιστοποίηση της κατάκλισης κατά 4-5 φορές και ταχεία επαναφορά στην καθημερινή δραστηριότητα.
- Η άμεση κινητοποίηση μετά από λαπαροσκοπική επέμβαση μειώνει τον κίνδυνο θρομβώσεων και ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.
- Μεγάλη μείωση των ποσοστών μετεγχειρητικών συμφύσεων, που μακροπρόθεσμα μπορεί να οδηγήσουν σε νέα επέμβαση για την αντιμετώπισή τους.
- Η πιθανότητα σχηματισμού μετεγχειρητικής κήλης είναι ελάχιστη. Το αντίθετο συμβαίνει στην «ανοικτή» επέμβαση, ιδιαίτερα αν αυτή γίνει με μέση υπερ/υπο-ομφάλια τομή.
- Αξιοσημείωτα αισθητικά αποτελέσματα. Οι μόλις ορατές τομές των 5-10mm δεν συγκρίνονται με τις τομές της παραδοσιακής χειρουργικής.
- Οικονομικά οφέλη: Αν και το κόστος της λαπαροσκοπικής επέμβασης είναι μεγαλύτερο, λόγω του υψηλού κόστους του αναλώσιμου εξοπλισμού, τελικά το συνολικό κόστος νοσηλείας είναι παρόμοιο ή και χαμηλότερο από αυτό της «ανοικτής» επέμβασης, λόγω της μικρής (συχνά μονοήμερης) παραμονής στο νοσοκομείο, σε αντίθεση με τις 4-5 ημέρες της «ανοικτής» μεθόδου.
Μειονεκτήματα της λαπαροσκοπικής επέμβασης
- Ο μέσος χρόνος για μια λαπαροσκοπική επέμβαση είναι συχνά μεγαλύτερος από αυτόν μιας «ανοικτής», αν και κάποιες φορές συμβαίνει το αντίθετο.
- Χρειάζεται ιδιαίτερη εκπαίδευση ενός χειρουργού, που υπερβαίνει τα χρόνια της ειδικότητός του. Η εξοικείωση με τη δισδιάστατη εικόνα της οθόνης της λαπαροσκοπικής χειρουργικής είναι αρκετά πιο δύσκολη σε σχέση με την τρισδιάστατη εικόνα που έχει ο «παραδοσιακός» χειρουργός. Αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τον λαπαροσκόπο χειρουργό, να μπορεί να ολοκληρώσει την επέμβαση «ανοικτά», αν αυτό κριθεί αναγκαίο.
- Οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις μπορεί να έχουν κάποιες ιδιαίτερες επιπλοκές, που δεν συμβαίνουν στις «ανοικτές» επεμβάσεις και σχετίζονται είτε με τη χρήση του διοξειδίου του άνθρακα, που χρησιμοποιείται για τη διάταση της κοιλιακής κοιλότητας, είτε με την εισαγωγή των “οδηγών” (trocars) κατά την έναρξη της επέμβασης, όπου υπάρχει μικρός κίνδυνος τρώσης κάποιου υποκείμενου οργάνου, πχ. εντέρου. Η χρήση νέων μεθόδων και η εισαγωγή της Ρομποτικής χειρουργικής στην καθημερινή πράξη μειώνει κάποιους περιορισμούς της λαπαροσκοπικής τεχνικής.
Πάντως, συνολικά, η ενδοσκοπική χειρουργική θεωρείται χαμηλού κινδύνου τεχνική, αν πραγματοποιηθεί από έμπειρο γιατρό και αποτελεί την προτιμητέα μέθοδο αντιμετώπισης των γυναικολογικών προβλημάτων, που χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης.