Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια: τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται
Η ΧΑΠ είναι μία χρόνια πάθηση που συμβαίνει όταν οι πνεύμονες αρχίζουν και στενεύουν. Η βασική αιτία πρόκλησης αυτής της νόσου είναι το κάπνισμα.
Δες ακόμα: Γιατί να κόψω το κάπνισμα;
Με τα χρόνια, το κάπνισμα βλάπτει και φθείρει τους πνεύμονες, με αποτέλεσμα η αναπνοή να καθίσταται ολοένα δυσκολότερη. Όταν αυτή η βλάβη επιδεινωθεί το αίμα δεν οξυγονώνεται καλά και είναι δύσκολη η αποπομπή του διοξειδίου του άνθρακα. Η δύσπνοια που δημιουργείται σταδιακά επιδεινώνεται.
Οι ασθένειες που σχετίζονται περισσότερο με τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια είναι η χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα.
Ποια είναι τα αίτια πρόκλησης της ΧΑΠ;
Για να γίνει σαφής η αιτία πρόκλησης της νόσου πρέπει να καταλάβουμε πώς λειτουργούν οι πνεύμονες. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ο αέρας που αναπνέουμε εισέρχεται από τη μύτη και το στόμα μέσω των αεραγωγών στους μικρούς σάκους των πνευμόνων – τις κυψελίδες.
Στις κυψελίδες το οξυγόνο του αέρα διέρχεται μέσω του λεπτού τοιχώματος τους στην κυκλοφορία του αίματος ,ενώ συγχρόνως το διοξείδιο του άνθρακα περνάει αντίστροφα από το αίμα μέσα στις κυψελίδες και αποβάλλεται κατά την εκπνοή.
Οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια έχουν λόγω της χρόνιας φλεγμονής των αεραγωγών και των κυψελίδων αναπτύξει ουλές στο τοίχωμα των κυψελίδων, με αποτέλεσμα να μην γίνεται αυτή η φυσιολογική ανταλλαγή οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. Κάθε τι που μπλοκάρει τη διαδικασία της φυσιολογικής ανταλλαγής αερίων μπορεί να προκαλέσει τη νόσο.
Η χρόνια βρογχίτιδα, επειδή συνεπάγεται χρόνιο βήχα, μπορεί να προκαλέσει πληγές στους αεραγωγούς με αποτέλεσμα την πρόκληση της χρόνιας αναπνευστικής πνευμονοπάθειας. Το ίδιο συμβαίνει και με τι άλλες νόσους που σχετίζονται με αυτή. Και το κάπνισμα προστίθεται στους παράγοντες που φθείρουν τους αεραγωγούς, ακόμη κι αν είναι παθητικό, ενώ και οι γενετικοί παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν τη νόσο.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συνήθη συμπτώματα είναι ήπιας μορφής στην αρχή της νόσου. Μεταξύ άλλων είναι:
- Βήχας
- Παραγωγή πτυέλων
- Δύσπνοια
- Συριγμός
- Πονοκέφαλος (ιδιαίτερα κατά τις πρωινές ώρες)
Πώς θα καταλάβω αν πάσχω από ΧΑΠ;
Ο αρμόδιος γιατρός θα πραγματοποιήσει μία σειρά ανιχνευτικών εξετάσεων. Η σπιρομέτρηση ανιχνεύει την πάθηση ακόμη και σε ασυμπτωματικούς ασθενείς. Αν η μέτρηση είναι παθολογική δίνεται στον ασθενή μία εισπνοή βρογχοδιασταλτικού και επαναλαμβάνεται η σπιρομέτρηση.
Σε ασθενείς με χρόνιο άσθμα η μέτρηση γίνεται φυσιολογικά, ενώ σε ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια η μέτρηση βελτιώνεται μερικώς. Αφού διαγνωστεί η εν λόγω εξέταση θα επαναληφθεί στο μέλλον για τον έλεγχο και την παρακολούθηση της νόσου. Σε κάποιες περιπτώσεις εφαρμόζονται συμπληρωματικά αναπνευστικά τεστ για την οξυγόνωση, το διοξείδιο του άνθρακα, τον όγκο των πνευμόνων.
Τα αέρια αίματος που λαμβάνονται από την αρτηρία του καρπού με σύριγγα καθορίζουν και την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. Η μέτρηση του όγκου του πνεύμονα, η οποία πραγματοποιείται σε ένα κουτί που μοιάζει με παλιό τηλεφωνικό θάλαμο, επιβεβαιώνει την αύξηση του όγκου του πνεύμονα σε σημαντικού βαθμού περιστατικά και μπορεί να μετρήσει και την ανταλλαγή αερίων στις κυψελίδες που τυπικά μειώνεται στο εμφύσημα.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Η θεραπεία που εφαρμόζεται στους καπνιστές συνίσταται στην άμεση διακοπή του καπνίσματος. Άλλωστε έχει αποδειχθεί ότι η διακοπή του καπνίσματος επιβραδύνει την εξέλιξη της πάθησης, ανεξαρτήτως του αριθμού των τσιγάρων που καπνίζει κάποιος.
Μέχρι στιγμής καμία φαρμακευτική αγωγή δεν θεραπεύει οριστικά τη νόσο. Η θεραπεία ξεκινά με εισπνεόμενα και μπορεί να χρειαστούν συμπληρωματικά χάπια και οξυγονοθεραπεία. Υπάρχουν ασκήσεις που δυναμώνουν τους πνεύμονες, η λεγόμενη αναπνευστική γυμναστική, και βελτιώνουν την ποιότητα της αναπνοής, ενώ σπανίως πραγματοποιούνται χειρουργεία μείωσης του όγκου του πνεύμονα.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στους ασθενείς με ΧΑΠ διότι είναι ευάλωτοι σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Κρίνεται απαραίτητος ο εμβολιασμός κατά της εποχικής γρίπης και ανά 5 έτη η επανάληψη του εμβολίου κατά του πνευμονιόκοκκου.