bullying στο σχολείο: Ποια σημάδια πρέπει να προσέξετε στο παιδί σας

Γράφει η Τουρκοχωρίτη Δήμητρα, Ψυχολόγος – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, συνεργάτης του doctoranytime.gr

Το παιδί σας ξοδεύει περίπου 6 με 7 ώρες της ημέρας του στο σχολείο, ενώ πολλές φορές περνάει αρκετό χρόνο και μετά από αυτό με τους συνομηλίκους του. Και παρότι οι περισσότερες ώρες μπορεί να είναι διασκεδαστικές, κάποιες από αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν σχολικό εκφοβισμό.

Ωστόσο, τα περισσότερα παιδιά που δέχονται τέτοιες συμπεριφορές δεν ζητάνε βοήθεια. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να μπορούν οι γονείς να αναγνωρίσουν ορισμένα σημάδια, που μπορεί να υποδεικνύουν ότι το παιδί δέχεται εκφοβισμό ώστε να μπορεί να λάβει τα απαραίτητα μέτρα στη συνέχεια.

Είναι σημαντικό να μιλάτε με τα παιδιά που φανερώνουν σημάδια εκφοβισμού, διότι μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη άλλων ζητημάτων ή μεγαλύτερων προβλημάτων που χρήζουν αντιμετώπισης.

Σημάδια που δείχνουν ότι το παιδί δέχεται bullying στο σχολείο

Ο σχολικός εκφοβισμός πολλές φορές μπορεί να μην είναι εμφανής, καθώς δεν παρουσιάζουν όλα τα παιδιά προειδοποιητικά σημάδια. Ωστόσο, είναι σημαντικό να δίνετε βάση, ακόμη και στις μικρές αλλαγές, που μπορεί να εντοπίζετε στο παιδί σας. Τέτοιες μπορεί να είναι οι εξής:

• Ανεξήγητοι τραυματισμοί
• Χαμένα ή κατεστραμμένα αντικείμενα όπως ρούχα, βιβλία, ηλεκτρονικά είδη, παιχνίδια
• Συχνή εμφάνιση πονοκεφάλων, πόνου στο στομάχι, αίσθημα αδιαθεσίας
• Ξαφνική παράλειψη γευμάτων ή λαιμαργία. Τα παιδιά μπορεί να επιστρέφουν πεινασμένα από το σχολείο επειδή δεν έφαγαν μεσημεριανό ή κάποιος τους το πήρε.
• Δυσκολία στον ύπνο ή συχνοί εφιάλτες
• Μείωση της επίδοσης στο σχολείο και απώλεια ενδιαφέροντος για τις σχολικές εργασίες
• Προσποίηση ασθένειας ή προσχήματα για την αποφυγή του σχολείου
• Απώλεια φίλων ή αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων
• Μειωμένη αυτοεκτίμηση
• Αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές ή αυτοτραυματισμοί

Αν το παιδί σας ή κάποιος που γνωρίζετε εμφανίζει τέτοια σημάδια, μην αγνοήσετε το πρόβλημα. Αναζητείστε βοήθεια άμεσα.

Γιατί τα παιδιά δεν ζητούν βοήθεια

Πολύ μικρό ποσοστό των περιστατικών εκφοβισμού αναφέρονται, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να παραμένει κρυφό. Τα παιδιά, συνήθως, δυσκολεύονται να μιλήσουν στους ενήλικες για πολλούς λόγους. Φοβούνται ότι θα θεωρηθούν αδύναμα, κουτσομπόληδες ή θα δεχτούν χειρότερες αντιδράσεις από το παιδί που τα εκφοβίζει αν μιλήσουν. Παράλληλα, προσπαθούν να διαχειριστούν την κατάσταση από μόνα τους, ώστε να νιώσουν ότι έχουν τον έλεγχο.

Τα παιδιά μπορεί να μη θέλουν να μάθουν οι ενήλικες τι συμβαίνει, διότι ντρέπονται ή φοβούνται ότι θα τα κρίνουν ή θα τα τιμωρήσουν. Μπορεί να αισθάνονται κοινωνικά απομονωμένα, ότι κανείς δεν νοιάζεται γι’ αυτά ή κανείς δεν μπορεί να τα καταλάβει.

Επιπλέον, συχνά, τα κυριεύει ο φόβος της απόρριψης από τους συνομηλίκους τους, οι οποίοι μπορεί πολλές φορές να βοηθήσουν στην αποφυγή του εκφοβισμού. Έτσι, μπορεί να φοβούνται ότι θα χάσουν την υποστήριξη και την προστασία τους.

Πως θα διαχειριστείτε τον σχολικό εκφοβισμό (bullying) του παιδιού σας

Φροντίστε να είστε κοντά στο παιδί και να γνωρίζετε τον κύκλο των φίλων. Στηρίξτε την κοινωνική του ανάπτυξη και συζητείστε μαζί του για τις φιλίες του. Έτσι, θα είναι ευκολότερο και για εσάς να αντιληφθείτε αν το παιδί σας είναι στόχος εκφοβισμού και γι’ αυτό να απευθυνθεί σε εσάς για βοήθεια.

Σε περίπτωση που το παιδί σας δέχεται σχολικό εκφοβισμό, το πρώτο βήμα για να ξεκινήσετε είναι να μιλήσετε με το δάσκαλο του παιδιού. Αν αντιληφθείτε ότι αυτό δεν βελτιώσει την κατάσταση, απευθυνθείτε στον σύμβουλο καθοδήγησης ή τον διευθυντή του σχολείου. Καταγράψτε κάθε περιστατικό εκφοβισμού που έχετε εντοπίσει και ενημερώστε το σχολείο. Συμπεριλάβετε όσες περισσότερες λεπτομέρειες γνωρίζετε για το περιστατικό που συνέβη, καθώς και τυχόν υβριστικά μηνύματα, τραυματισμούς ή υλικές ζημιές και απώλειες που μπορεί να έχει υποστεί το παιδί σας. Διατηρείστε τακτική επικοινωνία με το σχολείο για να καταλάβετε αν υπάρχει αλλαγή. Αν το παιδί συνεχίζει να εμφανίζει σημάδια ή αρνείται να πάει στο σχολείο, απευθυνθείτε σ’ έναν ειδικό.

Με την συνδρομή του ψυχολόγου θα λάβει την κατάλληλη συναισθηματική υποστήριξη με κύριο στόχο τη συνειδητοποίηση ότι δε φταίει το ίδιο. Σταδιακά, παράλληλα με την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, το παιδί θα βοηθηθεί στο να αποκτήσει και να διατηρήσει τα κατάλληλα εργαλεία για να αντιμετωπίζει αντίστοιχες δυσκολίες και περιστατικά στη μετέπειτα ζωή του.