Η σκολίωση είναι μια πάθηση κατά την οποία υπάρχει πλάγια καμπύλη της σπονδυλικής στήλης. Εμφανίζεται, συνήθως, σε παιδιά και εφήβους 9-15 ετών. Δεν αποκλείεται, όμως, η εμφάνιση της σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ηλικίες.
Ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους, προκαλώντας σημαντική παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, η οποία μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα της καθημερινότητάς του. Με απλά λόγια, πρόκειται για πλάγια καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης.
Οι περισσότερες περιπτώσεις σκολίωσης είναι ήπιες και εκδηλώνονται με πόνους στην πλάτη κατά την ενηλικίωση ενώ ορισμένες καμπύλες χειροτερεύουν καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά.
Αν και υπάρχουν 6 είδη σκολίωσης, στο 80% περίπου των περιπτώσεων συναντάται η ιδιοπαθής σκολίωση, η οποία σταθεροποιείται ή αντιμετωπίζεται κυρίως με τη χρήση κηδεμόνα.
Ωστόσο, η σοβαρή σκολίωση αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να προκαλέσει ως και αναπηρία. Μια ιδιαίτερα σοβαρή καμπύλη της σπονδυλικής στήλης μπορεί να μειώσει τον χώρο μέσα στον θώρακα, καθιστώντας δύσκολη τη σωστή λειτουργία των πνευμόνων.
Σε ποιες περιπτώσεις συνιστάται χειρουργική επέμβαση;
Η χειρουργική αντιμετώπιση της σκολίωσης σπονδυλικής στήλης με σπονδυλοδεσία, συνιστάται όταν οι συντηρητικοί τρόποι αντιμετώπισης, όπως η χρήση κηδεμόνα ή οι ειδικές ασκήσεις, δεν αναστείλουν την επιδείνωση της. Ως αποτέλεσμα, προκύπτει η περαιτέρω παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, επηρεάζοντας τις συνθήκες ζωής του ασθενή. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται η χειρουργική επέμβαση προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής τους.
Πότε είναι απαραίτητη η σπονδυλοδεσία για την αντιμετώπιση της σκολίωσης;
Υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις για το πότε η λύση της σπονδυλοδεσίας τείνει να γίνει μονόδρομος, τόσο για λειτουργικούς όσο κι αισθητικούς σκοπούς. Σαφείς κλινικές ενδείξεις αποτελούν:
- Η ύπαρξη της σκολίωσης άνω των 45 μοιρών σε παιδιά
- Η σκολίωση που ξεπερνά τις 50 μοίρες σε ενηλίκους
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι, σε περιπτώσεις σκολίωσης άνω των 80 μοιρών, παρουσιάζονται καρδιοαναπνευστικά προβλήματα που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς.
Ποια είναι τα οφέλη της σπονδυλοδεσίας στην σκολίωση σπονδυλικής στήλης;
Η διαδικασία της επέμβασης με σπονδυλοδεσία περιλαμβάνει την επανατοποθέτηση της σπονδυλικής στήλης σε σωστή θέση και τη σταθεροποίηση των σπονδύλων στην νέα θέση. Στόχος είναι η μόνιμη διόρθωση της σκολίωσης και η ανακούφιση των συμπτωμάτων της ώστε η ποιότητα ζωής του ασθενούς να βελτιωθεί ουσιαστικά μέσα από τα εξής οφέλη:
- Ανακούφιση από πόνους στην πλάτη
- Βελτίωση στάσης σώματος
- Μείωση κινδύνου εμφάνισης ή αντιμετώπιση καρδιοαναπνευστικών προβλημάτων λόγω της μείωσης του χώρου στο στήθος
- Αντιμετώπιση δυσκαμψίας της σπονδυλικής στήλης
- Αντιμετώπιση μουδιασμάτων και κραμπών στα κάτω άκρα. Ειδικά σε μεγαλύτερες ηλικίες λόγω εκφύλισης μεσοσπονδυλίων δίσκων ή και στένωσης του σπονδυλικού σωλήνα
Πώς γίνεται η σπονδυλοδεσία;
Η σπονδυλοδεσία γίνεται με γενική αναισθησία και τις περισσότερες φορές η προσέγγιση της σπονδυλικής στήλης είναι οπίσθια. Η διάρκεια της επέμβασης είναι 4-8 ώρες ή και περισσότερο, ανάλογα με την κλινική εικόνα του ασθενούς.
Κατά την επέμβαση ο νευροχειρουργός κάνει μια τομή στην πλάτη με νυστέρι, κόβοντας τα στρώματα του δέρματος και των μυών. Στη συνέχεια “σπρώχνει” τους μύες στην άκρη, για να αποκτήσει πρόσβαση στους σπονδύλους. Όταν ο νευροχειρουργός κρίνει ότι χρειάζεται προχωράει σε πεταλεκτομή ή τρηματεκτομή για να αποσυμπιέσει τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης. Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητη η διενέργεια επιπρόσθετων σύνθετων επεμβάσεων όπως μία ή περισσότερες οστεοτομίες.
Στόχος της σπονδυλοδεσίας είναι η ακινητοποίηση της σπονδυλικής στήλης στην νέα θέση μέχρι ο οργανισμός να δημιουργήσει οστό και οι σπόνδυλοι να γίνουν ένα οστικό σώμα. Αυτό πραγματοποιείται μέσα από την τοποθέτηση βιδών τιτανίου στους σπονδύλους. Οι κεφαλές των βιδών αποτελούν την υποδοχή στην οποία θα τοποθετηθούν ράβδοι τιτανίου. Έτσι, η κατασκευή μοιάζει με μία “σκαλωσιά”, η οποία συγκρατεί τη σπονδυλική στήλη στη θέση της μέχρι να συγχωνευθούν τα οστά και να επιτευχθεί τελικά η οστεοποίηση.
Για να επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία τοποθετούνται οστικά μοσχεύματα μεταξύ των οστών που απαιτείται η συνένωση τους. Συμπληρωματικά μπορεί να τοποθετηθούν εμφυτεύματα στα μεσοσπονδύλια διαστήματα. Η τοποθέτηση των υλικών όπως βίδες, ράβδοι και εμφυτεύματα γίνεται με τη χρήση ειδικού ακτινολογικού μηχανήματος ή ιατρικού GPS για απόλυτη ακρίβεια.
Καθ’ όλη την διάρκεια της σπονδυλοδεσίας υπάρχει καταγραφή και παρακολούθηση της λειτουργίας των νεύρων και του νωτιαίου μυελού με την χρήση διεγχειρητικής νευροπαρακολούθησης. Τέλος, γίνεται σύγκλειση του τραύματος.
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζετε
- Η σπονδυλοδεσία εφαρμόζεται κυρίως σε περιπτώσεις ακραίας σκολίωσης με στόχο να αποτραπεί ο κίνδυνος σοβαρότερων επιπλοκών.
- Τα οστά συγχωνεύονται πλήρως μετά από 6-12 μήνες, ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς και τη βαρύτητα της επέμβασης. Οι μεταλλικές ράβδοι δεν χρειάζονται από κει και πέρα. Παραμένουν, όμως, στην πλάτη του ασθενούς γιατί αφενός δεν εμποδίζουν, και αφετέρου η απομάκρυνσή τους θα συνεπαγόταν άλλη επέμβαση.
- Όπως κάθε χειρουργική επέμβαση, υπάρχει το ενδεχόμενο επιπλοκών. Κάθε ασθενής πρέπει να συζητήσει ανοιχτά με το νευροχειρουργό του τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη της σπονδυλοδεσίας. Επιπλέον είναι καλό να έχει ενημερωθεί για όλες τις εναλλακτικές θεραπευτικές μεθόδους πριν αποφασίσει την θεραπεία.