Το άγχος ως μορφή διαταραχής
«Πόσο πόνο μας έχουν προκαλέσει τα κακά που δεν συνέβησαν ποτέ!» Τόμας Τζέφερσον
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι ζούμε σε μια εποχή που το άγχος κυριαρχεί, ειδικά μετά την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης, η οποία έχει επηρεάσει με κάποιο τρόπο τις ζωές όλων μας.
Τι είναι όμως το άγχος, το οποίο κάποια στιγμή ο καθένας μας έχει αισθανθεί; Θα το ορίζαμε ως ένα δυσάρεστο συναίσθημα που κάνει την εμφάνισή του ξαφνικά, χωρίς σαφή απειλή, κάτι για το οποίο αυτός που το αισθάνεται έχει επίγνωση. Συνοδεύεται, όταν είναι έντονο, και από σωματικές εκδηλώσεις υπερδραστηριότητας του αυτόνομου νευρικού συστήματος, όπως εφίδρωση, ταχυκαρδία, ζάλη, ναυτία, υπεραερισμό.
Όταν το άγχος αποκτά κυρίαρχο ρόλο στη ζωή μας για ικανό χρονικό διάστημα και χρωματίζει όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς μας, τότε μιλάμε για διαταραχή. Υπάρχουν διάφορες αγχώδεις διαταραχές, όπως η ιδεοψυχαναγκαστική, η γενικευμένη αγχώδης, η διαταραχή πανικού κ.α.
Συγκεκριμένα, η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή εκδηλώνεται με υπέρμετρο άγχος και ανησυχία που το άτομο δυσκολεύεται να ελέγξει τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας για πάνω από 6 μήνες. Το άγχος μπορεί να σχετίζεται με συγκεκριμένα γεγονότα ή δραστηριότητες όπως εργασία, σχολείο.
Μπορεί να συνυπάρχει εύκολη κόπωση, ευερεθιστότητα, αίσθημα ότι κάθεται σε «αναμμένα κάρβουνα», δυσκολία συγκέντρωσης, μυϊκή τάση, διαταραχές ύπνου. Τα συμπτώματα αυτά επηρεάζουν την καθημερινότητά του και έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνική, οικογενειακή, επαγγελματική του ζωή. Η διαταραχή εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία, σε διπλάσιο ποσοστό στις γυναίκες απ’ ότι στους άντρες και μπορεί να έχει χρόνια πορεία αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.
Είναι σημαντικό να γίνει εκτίμηση από ψυχίατρο, διότι το άγχος είναι σύμπτωμα κοινό και σε άλλες ψυχικές ή οργανικές παθήσεις, που πρέπει να αποκλειστούν αφού γίνει διερεύνηση (π.χ. με εργαστηριακές εξετάσεις αίματος, λήψη πλήρους ψυχιατρικού ιστορικού), για να τεθεί η συγκεκριμένη διάγνωση.
Η θεραπεία βασίζεται σε κάποιου τύπου ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, όπως γνωσιακή-συμπεριφορική, ψυχοδυναμική ή συστημική, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προκύπτουν από την επίδραση της διαταραχής στις διαπροσωπικές σχέσεις του ατόμου αλλά και στις δραστηριότητές του, κι αν είναι απαραίτητο, συστήνεται φαρμακοθεραπεία, συνήθως αντικαταθλιπτική.