Αδυνάτισμα = στέρηση ή ευεξία;

αδυνάτισμα: στέρηση ή ευεξία;

αδυνάτισμα: στέρηση ή ευεξία;

Γράφει η Παπαμάρκου Σοφία, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος συνεργάτης του doctoranytime.gr

Αδυνάτισμα, βάρος, δίαιτα, λέξεις που έχουν μεγάλη φόρτιση για πολλούς από μας. Η ανάγκη για απώλεια βάρους μεγάλη αλλά η επίτευξή της στο μυαλό των περισσοτέρων φαντάζει γολγοθάς! Και βέβαια αυτό που έρχεται αυθόρμητα στη σκέψη, μαζί με το αδυνάτισμα είναι η λέξη στέρηση. Θεωρείται ότι αν δεν στερηθείς «αν δεν πεινάσεις» δεν γίνεται να χάσεις βάρος. Είναι όμως αυτή η αλήθεια; Ποια χαρακτηριστικά χρειάζεται να έχει η διατροφή για αδυνάτισμα;

Την απάντηση μας την δίνει το λεξικό! Το ρήμα «διαιτόμαι» από το οποίο προκύπτει η λέξη δίαιτα σημαίνει διατρέφομαι και ταυτόχρονα «διάγω βίο» Επομένως «δίαιτα = διατροφή και τρόπος ζωής».

Σήμερα, ωστόσο, η λέξη «δίαιτα» έχει αποκτήσει αρνητική έννοια καθώς έχει συνδεθεί μόνο με το αδυνάτισμα και ακόμη χειρότερα με τη στέρηση. Όμως η διατροφή του ανθρώπου είναι μία και στόχος της είναι η καλή λειτουργία του οργανισμού και η συνολική ευεξία του ανθρώπου. Αποτέλεσμα αυτού του κεντρικού στόχου είναι το αδυνάτισμα ή η συμβολή στην αντιμετώπιση κάποιας ασθένειας ή η επίτευξη όποιου άλλου  στόχου. Επιπλέον, η διατροφή του ανθρώπου συνδέεται άμεσα με τον τρόπο ζωής του, επηρεάζεται  από αυτόν και τον επηρεάζει. Οπότε, αυτό που χρειάζεται ο άνθρωπος που θέλει να ρυθμίσει το βάρος του είναι να βρει την διατροφή που του ταιριάζει, που φροντίζει τον οργανισμό του και είναι προσαρμοσμένη στον τρόπο ζωής του. Τη διατροφή που αποσκοπεί στο συνολικό καλό του και στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του και ως αποτέλεσμα έχει και την ρύθμιση του σωματικού του βάρους. Άρα το αδυνάτισμα δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός. Δηλαδή, η διατροφή για απώλεια βάρους δεν πρέπεινα αποσκοπεί σε ένα πρόσκαιρο αποτέλεσμα και να έχει ως βάση το δόγμα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» με όποιο  κόστος για τον άνθρωπο. Δηλαδή, δεν πρέπει να είναι στερητική.

«Στερητική δίαιτα» καλείται η διατροφή που χαρακτηρίζεται από πολύ μικρές, ανεπαρκείς, ποσότητες τροφής ή/και αποκλεισμούς – αυστηρό περιορισμό τροφίμων (π.χ. ψωμί, γλυκά, μπανάνα). Το αποτέλεσμα της είναι η πείνα και το αίσθημα της στέρησης. Ας δούμε ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις όταν κανείς ακολουθεί μια τέτοια διατροφή.

Καταρχήν βλάπτεται η υγεία του καθώς δεν καλύπτονται σωστά οι διατροφικές του ανάγκες. Όσο πιο ακραία είναι η διατροφή τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για την υγεία (χαμηλός Fe, διακοπή έμμηνου ρήσης  από απουσία των αμυλούχων, ζαλάδες κ.α.) Ακόμη, η στέρηση επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία του ατόμου, προκαλώντας άγχος, καταπίεση, νευρικότητα, θλίψη και φόβο, ενώ συχνά οδηγεί και σε αντικοινωνική συμπεριφορά και απομόνωση καθώς το άτομο αποφεύγει κοινωνικές δραστηριότητες π.χ. εξόδους ή γιορτές που περιλαμβάνουν φαγητό.

Επιπλέον όμως, η στερητική διατροφή είναι αναποτελεσματική! Και αυτό γιατί όταν ακολουθείται για μεγάλο χρονικό διάστημα ο οργανισμός παίρνει το μήνυμα ότι δεν υπάρχει διαθεσιμότητα τροφής, οπότε, κάνει οικονομία ενέργειας και αυξάνει την αποθήκευση λίπους!

Έτσι, ο μεταβολισμός «μειώνεται ή κολλάει», δηλαδή μειώνονται οι καύσεις.  Στα παραπάνω προστίθεται και η συσσωρευμένη στέρηση που δημιουργεί «απωθημένα».  Το άτομο ωθείται να  «ξεσπάσει»   καταναλώνοντας σε μεγάλες ποσότητες τα τρόφιμα που έχει στερηθεί και μάλιστα σε μεγαλύτερες απ’ αυτές που τα κατανάλωνε πριν την δίαιτα. Επομένως, ο συνδυασμός των χαμηλών καύσεων και του αναπόφευκτου «ξεσπάσματος» της κατανάλωσης μπορεί να προκαλέσει μπλοκάρισμα στην απώλεια κιλών, «πισωγυρίσματα» και ανάκτηση των κιλών που χάθηκαν ή και ακόμη περισσότερων. Οπότε τελικά οδηγείται ο άνθρωπος που θέλει να αδυνατίσει σε αύξηση βάρους! Και όλα αυτά έχουν βάση βιολογική και είναι αναπόφευκτα, εφόσον υπάρχει στέρηση.

Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι παρ΄ ότι η στέρηση θεωρείται συχνά απαραίτητη για ένα καλό αποτέλεσμα απώλειας βάρους, τελικά συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η στέρηση είναι επικίνδυνη για την ψυχοσωματική υγεία του ατόμου και δεν λύνει το πρόβλημα του αυξημένου βάρους αλλά αντίθετα το επιδεινώνει, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να προσπαθούν μια ζωή, να ταλαιπωρούνται πολύ και να βλέπουν το βάρος τους αντί να μειώνεται, όλο να αυξάνεται!

Για να αποφευχθεί αυτή η εξέλιξη, χρειάζεται η διατροφή του ανθρώπου που θέλει να χάσει βάρος να είναι σε αρμονία με τις ανάγκες του οργανισμού του, τον τρόπο ζωής του, τις επιθυμίες και την ψυχολογία του. Γενικότερα, είναι αναγκαία μια προσέγγιση που θα τον βοηθήσει να βρει το δικό του «μέτρο» βασισμένο στις δικές του ιδιαίτερες ανάγκες ώστε να μπορεί και να απολαμβάνει τη διατροφή και τη ζωή του και ταυτόχρονα να έχει το βάρος που θέλει. Μ’ αυτό τον τρόπο θα τροποποιήσει θετικά τις διατροφικές του συνήθειες επειδή έτσι θα νιώθει καλύτερα και με τη δική του θέληση και όχι επειδή αυτό του επιβλήθηκε από κάποιο διαιτολόγιο. Έτσι, χωρίς στέρηση ο μεταβολισμός θα είναι ενεργός και δεν θα δημιουργείται τάση για ξέσπασμα. Μ΄αυτόν τον τρόπο ηρεμεί η διατροφή του ανθρώπου και τελικά μπορεί να ρυθμιστεί το βάρος αβίαστα, σύντομα, αποτελεσματικά και μόνιμα αφού αποφεύγονται μπλοκαρίσματα και πισωγυρίσματα. Άρα:

Η  ωφέλιμη και αποτελεσματική διατροφή για απώλεια βάρους δεν χαρακτηρίζεται από στέρηση, καταναγκασμό και άγχος αλλά βασίζεται στην ευεξία και την ιδιαιτερότητα του κάθε ανθρώπου.

Σε βοήθησε αυτό το άρθρο;

Αυτή η σελίδα δεν παρέχει ιατρικές συμβουλές. Δες περισσότερα.